Enquête: meeste Nederlanders willen af van rente op studieleningen

Ruim zes op de tien Nederlanders is voorstander van het afschaffen van rente op studieleningen, blijkt uit een enquête van ANP en Kieskompas, die door een representatieve groep van bijna 5000 Nederlanders werd ingevuld.

De rente zakte eind 2016, na de afschaffing van de basisbeurs, naar 0 procent en werd vastgezet voor vijf jaar. Begin dit jaar verhoogde het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de rente op studieleningen.

Voor studenten aan het hbo of de universiteit gaat het om een rente van 0,46 procent, voor mbo geldt een rentetarief van 1,78 procent. Hbo- en universiteitsstudenten die voor 2015 al studeerden moeten ook het hogere tarief betalen.

Het is voor het eerst sinds 2016 dat de rente op de studieschuld hoger dan 0 is. De hoogte van de rente is gekoppeld is aan de rente die de overheid betaalt over staatsleningen.

Toen in 2015 het leenstelsel zijn intrede deed, werd er volgens veel studenten beloofd dat de rente 0 zou zijn, het zogenaamde 'gratis lenen'. Hoewel ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap dit nooit beloofd hebben, deden zij wel uitspraken die de studieschulden bagatelliseerden.

Zo wilden opeenvolgende ministers niet dat de studieschuld bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) geregistreerd zou worden, omdat dit een afschrikwekkende werking zou hebben. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) was bezorgd over de financiële weerbaarheid van huishoudens, omdat ze hun te hoge hypotheek niet zouden kunnen betalen, doordat hun studieschuld niet ingezien kon worden door de hypotheekverstrekker.

Vanaf studiejaar 2023-2024 komt er opnieuw een basisbeurs voor het hoger onderwijs. Studenten die tijdens het leenstelsel zijn afgestudeerd, krijgen een tegemoetkoming van ongeveer 1400 euro. Die tegemoetkoming moet nog worden goedgekeurd door de Eerste Kamer.

Studenten die in de collegejaren 2015 tot en met 2019 studeerden, kregen na hun studie een studievoucher ter waarde van 2000 euro. Zij krijgen die nu als 1770 euro korting op hun lening of krijgen het bedrag uitgekeerd als de lening inmiddels is afgelost. Verder worden de leenstelselstudenten niet gecompenseerd.

Voor veel (oud-)studenten van het leenstelsel maken zich zorgen over de stijgende rente en voelen zich opnieuw benadeeld. Naast een veel hogere studieschuld, worden zij niet gecompenseerd en moeten ze wel een hoger rentetarief gaan betalen. Het grootste gedeelte van de studenten die geen basisbeurs ontving, is onlangs begonnen met terugbetalen of moet daar binnenkort mee beginnen.

Het is daarom niet verassend dat jongvolwassenen in de enquête van het ANP en Kieskompas het vaakst aangaven van de rente op studieschuld af te willen. Van de jongvolwassenen, in de leeftijd van 18 tot 34 jaar, gaf bijna 8 op de 10 aan terug te willen naar 'gratis lenen.' Ook onder alle andere leeftijdsgroepen is echter sprake van een meerderheid die voor het afschaffen van de rente is.