Organisatoren van actie Kaag snappen commotie over 'gemoedelijke' fakkels niet

De demonstranten in Diepenheim wilden minister Sigrid Kaag gisteren een "warm onthaal" geven. Daar hoorden ook de brandende fakkels bij, zeggen de organisatoren van het protest. Kaag werd opgewacht door een groep van zo'n vijftig demonstranten. Een deel had brandende fakkels mee. De minister sprak zelf daarna van een "sfeer van intimidatie en onveiligheid".

Een van de organisatoren, Gert Jan Lansink, noemde de komst van de minister van Financiën naar hun dorp het "uitgelezen moment om onze stem te laten horen". De demonstranten wilden de situatie onder "de agrariërs, de vissers, maar ook de gewone burgers" aankaarten. "We kunnen langzamerhand de eindjes niet meer aan elkaar knopen", zegt Lansink.

Een "warm onthaal" dus, benadrukken de organisatoren. Premier Rutte vindt de actie wel degelijk intimiderend:

De ontvangst van de minister en D66-leider met brandende fakkels schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat. Premier Rutte noemt het opwachten van minister Kaag "volstrekt onacceptabel". Ook veel andere partijleiders spraken hun afkeuring uit.

Kaag kwam naar het dorp in Twente om deel te nemen aan een politiek café, en ging met de dorpsbewoners in gesprek. De fakkels vond Kaag "iets middeleeuws" hebben, zei ze vandaag. "Er zijn ook associaties met de Ku Klux Klan (racistische beweging in de VS, red.). Als je met brandende fakkels gaat demonstreren is je boodschap: brandgevaar. Dat heeft niets met vreedzaam demonstreren te maken."

De actie staat volgens minister Kaag voor iets veel groters:

De organisatoren begrijpen de commotie niet. "Voor ons is een vlam een vlam van gezelligheid. Een paasvuur is ook gezellig. Het is warmte, en verder niet", zegt Lansink. Hij legde naar eigen zeggen geen verband met de man die eerder voor Kaags huis stond met een brandende fakkel, en daarvoor veroordeeld is. Ook voor medeorganisator Geral Jacobse staat een brandende fakkel voor "licht en warmte". "Ik zou me daar niet bedreigd door voelen", zegt Jacobse.

Volgens Lansink was het een "gemoedelijke dag" en was er geen sprake van agressie of intimidatie. De twee Diepenheimers vinden de reacties uit de politiek overdreven. "Ik heb de fakkel niet verboden en ook niet omarmd. Als je 'm mee wilt nemen doe je dat." Lansink en Jacobse zeggen dat de emoties hoog oplopen in het dorp, omdat "van de boeren hun levenswerk wordt afgepakt".

'Geen grond om het te verbieden'

Intimiderend of niet, het is niet verboden om fakkels mee te nemen naar een demonstratie, zegt Ira Helsloot, hoogleraar Besturen en Veiligheid aan de Radboud Universiteit. "Demonstreren mag feitelijk altijd. Ik zie niet zo goed in waarom het leuk of nuttig zou zijn om fakkels mee te nemen, maar er is geen formele grond om het te verbieden. Of het intimiderend overkwam, toets je achteraf."

Het is nog niet duidelijk of het OM onderzoek doet naar mogelijk strafbare feiten. Of er een onderzoek komt, is onder meer afhankelijk van of er een aangifte wordt gedaan. Er is gisteren niemand aangehouden.