Definitieve streep door nareismaatregel, 1200 mensen krijgen inreisvisum

De kabinetsmaatregel om de komst van familieleden van statushouders naar Nederland uit te stellen, is in strijd met het Nederlandse en Europese recht. De zogenoemde nareismaatregel mag dus niet toegepast worden, zo heeft de Raad van State bepaald in het hoger beroep dat was aangetekend door staatssecretaris Van der Burg.

Door het oordeel van de hoogste bestuursrechter komt de tijdelijke maatregel onmiddellijk te vervallen. Ongeveer 1200 mensen krijgen nu een inreisvisum, zegt het ministerie van Justitie in een reactie. Verder hoeven nareizigers nu niet meer te wachten op geschikte huisvesting en kunnen een visum ophalen.

Door de krapte op de woningmarkt is het nog steeds lastig om voldoende geschikte huizen te vinden, zegt het ministerie. "Dat zorgt voor extra druk op de capaciteit in de komende weken."

Van der Burg had de nareismaatregel al opgeschort in afwachting van de uitspraak van de hoogste bestuursrechter van Nederland. Bij nareisaanvragen die zijn ingewilligd door de staatsecretaris geldt dat de gezinsleden direct naar Nederland moeten kunnen afreizen.

De nareismaatregel was onderdeel van het asielakkoord dat het kabinet in augustus 2022 sloot om de opvangcrisis op korte termijn op te lossen. Volgens die regel werd de beslistermijn op een nareismaatregel verlengd van zes naar negen maanden.

Hoger beroep na oordelen rechtbanken

Ook moesten gezinsleden van statushouders (asielzoekers die mogen blijven) die gezinshereniging hadden aangevraagd zes maanden langer wachten in het buitenland voordat zij naar Nederland mochten komen, tenzij er eerder een woning voor hen werd gevonden. In totaal werd de termijn voor gezinshereniging daarmee opgerekt van zes naar vijftien maanden.

De uitspraak van de Raad van State betreft meerdere rechtszaken bij de bestuursrechter. In die zaken heeft staatssecretaris Van der Burg de aanvragen voor een zogenoemde machtiging tot voorlopig verblijf al ingewilligd, maar moesten de gezinsleden wachten tot zij toegang kregen tot Nederland.

De rechtbanken in Amsterdam, Middelburg en Arnhem oordeelden in december dat de nareismaatregel in strijd is met de Vreemdelingenwet 2000 en de Europese Gezinsherenigingsrichtlijn. De staatssecretaris was tegen deze uitspraken in beroep gegaan bij de Afdeling bestuursrechtspraak.

De nieuwe termijn voor gezinshereniging blijft zes maanden, maar het ministerie van Justitie laat weten dit te willen verlengen naar negen maanden. Dat is volgens het ministerie in lijn met de Europese wetgeving.

ChristenUnie spreekt van 'goede zaak'

Partijen in de Tweede Kamer die toch al niet veel zagen in de nareismaatregel reageren positief op de ontwikkelingen van vandaag. Kamerlid Ceder van regeringspartij ChristenUnie wijst erop dat hij vanaf het begin heeft gezegd dat het maar de vraag was of de lijn van het kabinet overeind zou blijven bij de rechter.

"Vandaag bevestigt de hoogste rechter dat de maatregel in strijd is met nationale en Europese wetgeving. Daarmee is uitstel van gezinshereniging dan ook van de baan. Dat is wat mij betreft een goede zaak", zegt Ceder. Hij blijft een "solide' spreidingswet over de verdeling van asielzoekers over gemeenten wel cruciaal vinden.

Zijn D66-collega Podt vindt het goed dat er een duidelijke, definitieve uitspraak ligt van de Raad van State, laat zij weten op Twitter. Ze gaat ervan uit dat de staatssecretaris "ernaar handelt".

Ook VVD'er Brekelmans spreekt over duidelijkheid, maar voegt eraan toe: "We zullen alternatieve maatregelen moeten nemen om de instroom omlaag te brengen." CDA-Kamerlid Peters wil van het kabinet weten welke andere maatregelen mogelijk zijn om grip te krijgen op de migratie: "We hebben niet de luxe om niets te doen, want de huidige instroomcijfers zijn onhoudbaar."

'Politiek handjeklap'

GroenLinks-Kamerlid Kröger zegt dat "de maatregel waarvan het kabinet al wist dat die juridisch onhoudbaar was, eindelijk van tafel is". Ze spreekt van politiek handjeklap ten koste van kwetsbare vluchtelingenkinderen.

PvdA-Kamerlid Piri zegt dat de coalitie vanaf het begin kwetsbare mensen ondergeschikt heeft gemaakt "om het onderlinge politieke gedoe af te kopen". SP-Kamerlid Van Dijk twittert naar aanleiding van het nieuws van vandaag cynisch "dat het lekker gaat met de migratieplannen van Rutte".

PVV-leider Wilders twittert dat dankzij "incompetente D66-rechters en het falende duo Kaag/Rutte 1200 asielprofiteurs in aantocht zijn".