Veel minder fraude met betaalverzoeken via Marktplaats na maatregelen
Het aantal gevallen van fraude met betaalverzoeken via Marktplaats is sterk afgenomen. Het daalde de afgelopen twee jaar met 77 procent, blijkt uit cijfers van het cybercrimeteam van de politie Limburg. De daling komt doordat de politie samen met Marktplaats veel actiever is geworden in het voorkomen van deze vorm van oplichting.
Veel oplichters doen alsof ze via Marktplaats iets willen kopen. Ze melden zich via de chatfunctie als geïnteresseerde bij een verkoper en proberen dan het gesprek buiten het platform om voort te zetten, bijvoorbeeld via WhatsApp. Daardoor is het vanaf dat moment onmogelijk voor het platform om nog in te grijpen.
Hoe werkt betaalverzoekfraude?
Zo'n verzoek wordt vaak gedaan om zogenaamd te checken of een verkoper te vertrouwen is. Iemand krijgt een link met het verzoek om bijvoorbeeld 1 cent over te maken. De link leidt zonder dat mensen dat doorhebben naar een phishingsite waar de zogenaamde koper kan meekijken bij het invullen van de inloggegevens van iemands bank. Die kan daarmee inloggen op de bankrekening en die plunderen. Omdat de fraudeur veel gegevens van de verkoper heeft, zijn ook andere vormen van fraude mogelijk.
Volgens Sylvia Laurensse van het cybercrimeteam van de politie Limburg wordt het overgrote deel van de betaalfraudeverzoeken via Marktplaats gedaan. Op piekmomenten liep het aantal meldingen op tot zo'n duizend per maand, waarmee fraudeurs zeker een half miljoen euro per maand verdienden. Nu komt fraude met betaalverzoeken volgens haar nog ongeveer honderd keer per maand voor.
De daling is tot stand gebracht doordat politie en Marktplaats gebruikers veel actiever zijn gaan informeren over de werkwijze van fraudeurs. Verder zijn er technische maatregelen genomen om te voorkomen dat mensen om Marktplaats heen contact zoeken.
Voorheen was bijvoorbeeld het telefoonnummer van mensen vaak zichtbaar. Nu kan je nog steeds je nummer vermelden, maar daar moet je actief vooraf toestemming voor geven. Ook krijg je dan eerst een waarschuwing te zien, waarbij je voor oplichting wordt gewaarschuwd.
Kopersbescherming
Daarnaast heeft Marktplaats ook mogelijkheden ingebouwd die kopers en verkopers meer zekerheid bieden. Zo kan je bij een betaalverzoek via iDEAL kopersbescherming afspreken. Een verkoper krijgt zijn geld dan pas als een koper heeft aangegeven dat hij het gekochte heeft ontvangen.
Uit onderzoek in 2020 bleek dat bij 90 procent van de fraude-aangiftes het contact via Marktplaats was ontstaan. Fraude komt, volgens Laurensse, ook voor bij andere verkoopkanalen als Vinted en Facebook Marketplace, maar wel veel minder. Nu het via Marktplaats lastiger is geworden ziet de politie nog geen verschuiving naar andere kanalen, maar daar is ze wel alert op.
Aangifte doen loont
Volgens de politie is het belangrijk om aangifte te doen, zodat cybercrime met betaalverzoekfraude goed in kaart kan worden gebracht. "We zien vaak dat mensen uit schaamte of onwetendheid geen aangifte doen. Het is ontzettend belangrijk dat slachtoffers dat wel doen, want juist door die aangiftes krijgen we een fenomeen in beeld en kunnen we de juiste prioriteiten leggen in de opsporing, preventie en verstoring."
