Zorginstituut: hartpatiënten krijgen te vaak inwendige defibrillator

Cardiologen in Nederland plaatsen te vaak een inwendige defibrillator bij patiënten. Volgens het Zorginstituut Nederland draagt zo'n icd vaak niet bij aan de overlevingskansen van een patiënt terwijl er wel risico is op complicaties, meldt de Volkskrant.

Een inwendige defibrillator grijpt in bij een abnormaal snel of chaotisch hartritme. Dan geeft het apparaatje een schok om het hartritme weer normaal te krijgen. Jaarlijks krijgen zo'n 6000 patiënten een icd en ongeveer 1200 daarvan zijn overbodig, verwacht het instituut. Als die niet geplaatst zouden worden, zou dat 20 miljoen euro aan zorgkosten schelen.

Volgens het Zorginstituut zijn websites van ziekenhuizen niet altijd eerlijk over de risico's van het plaatsen van een inwendige defibrillator. Op de websites worden complicatiecijfers van zo'n 1 procent genoemd, maar in werkelijkheid krijgt ruim 8 procent van de patiënten met een ernstige complicatie te maken en komt het zelfs voor dat mensen overlijden bij de plaatsing van een icd. Het instituut wil dan ook vooral betere informatie voor de patiënten over de negatieve gevolgen.

Ook de stichting ICD-dragers Nederland wil betere voorlichting. Voor patiënten is het enorm belangrijk dat zij een realistisch en eerlijk beeld geschetst krijgen over het risico op complicaties. Leven met een ICD heeft namelijk behoorlijk impact op het leven van de patiënt. Autorijden kan bijvoorbeeld niet zomaar meer. En veel mensen leven met de angst voor onterechte schokken, dat is best een belasting."

Andere behandelmethodes

Het gaat om patiënten met nicm, non-ischemische cardiomyopathie. Dat is een paraplubegrip voor allerlei aandoeningen aan de hartspier. Daarvoor zijn ook andere behandelmethodes zoals medicatie, stelt het instituut. Die behandelingen zijn de afgelopen jaren zodanig verbeterd dat een defibrillator niet meer nodig is.

Naar aanleiding van het zogeheten 'verbetersignalement' van het Zorginstituut komen cardiologen voor 1 maart met een nieuwe richtlijn waarin een veel terughoudender omgang met icd's wordt geadviseerd. Volgens Cor Allaart, hoogleraar cardiologie aan het Amsterdam UMC, is dat een compromis dat cardiologen nog een beetje de ruimte geeft om te bepalen of een patiënt gebaat is bij de ingreep of niet. In de Volkskrant wijst Allaart erop dat de aandoening nicm veel subgroepen kent, en volgens hem moet per subgroep bekeken worden of een icd nodig is.

Allaart heeft ook moeite met het beeld dat zou kunnen ontstaan dat icd's worden geplaatst omdat het geld oplevert. "Daarmee doe je cardiologen echt te kort."