CBS: 35.500 eerste asielaanvragen in 2022, grootste aantal sinds 2015
Vorig jaar hebben ruim 35.500 mensen in Nederland een eerste asielvraag ingediend. Dat is 44 procent meer dan in 2021 en het hoogste aantal sinds 2015. Toen ging het om ruim 43.000 mensen. Syriërs vormden opnieuw de grootste groep asielzoekers, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek op basis van cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
De meeste asielverzoeken kwamen in de zomermaanden, met een piek in september. Daarna nam het aantal weer af.
Meer dan 12.600 asielzoekers, ruim een derde, hebben de Syrische nationaliteit. In 2021 waren dat er nog 8380. Het aantal Syriërs dat hier asiel aanvraagt lag vorig jaar wel lager dan bij de vorige piek in 2015; toen waren het er 18.700.
Afghanen (2730) en Turken (2685) waren vorig jaar na de Syriërs de grootste groepen asielzoekers. Het aantal Afghanen dat asiel aanvroeg daalde met 9 procent; het aantal Turkse aanvragen steeg juist met 9 procent ten opzichte van 2021.
Oekraïners en Russen
Naast asielzoekers stonden er eind december 2022 ook zo'n 87.000 ontheemden uit Oekraïne geregistreerd in Nederland. Oekraïners die zijn gevlucht voor de oorlog hoeven formeel geen asiel aan te vragen in Nederland, omdat ze onder de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming vallen. Tot 4 maart 2024 is die regeling nog van kracht, met de mogelijkheid tot verlenging van nog een jaar.
Sinds de oorlog eind februari uitbrak in Oekraïne is er een sterke stijging te zien van het aantal asielaanvragen door Oekraïners en Russen. 1060 mensen met de Oekraïense nationaliteit vroegen asiel aan, tegen 70 in 2021. Het gaat dan vooral om mensen die buiten de bescherming onder de Europese richtlijn vallen, bijvoorbeeld omdat ze ruim voordat de oorlog uitbrak het land verlieten. Het aantal Russen ligt met 590 bijna drie keer zo hoog als een jaar eerder.
Het CBS meldt verder dat vorig jaar 10.925 nareizigers naar Nederland kwamen, ongeveer 800 meer dan een jaar eerder. Nareizigers zijn gezinsleden van mensen die asiel hebben gekregen.
Het ging vorig jaar vooral om mensen met de Syrische (7240) en Turkse (1095) nationaliteit. Onder het aantal nareizende familieleden uit Eritrea en Jemen was een daling te zien.
Staatssecretaris Van der Burg wilde de instroom van asielzoekers tijdelijk beperken door gezinshereniging uit te stellen. Familieleden van statushouders - asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen - mochten pas zes maanden nadat de gezinshereniging was goedgekeurd naar Nederland komen. Alleen als hun familielid in Nederland eerder een woning had gekregen, mochten ze eerder komen.
Volgens bestuursrechters was die maatregel in strijd met internationale verdragen. De zaak ligt nu in hoger beroep voor bij de Raad van State, de hoogste bestuursrechter, die naar verwachting half februari uitspraak doet. In afwachting daarvan is de maatregel opgeschort en worden aanvragen voor gezinshereniging gewoon in behandeling genomen.
Te weinig opvangplekken
Van der Burg wilde de instroom beperken vanwege het tekort aan opvangplekken en personeel bij de IND en het Centraal Orgaan Asielopvang (COA). Uit berekeningen van Nieuwsuur blijkt dat er dit voorjaar een tekort dreigt van 38.000 opvangplekken. Dat komt doordat er meer mensen asiel aanvragen, maar ook doordat er na de vorige crisis te snel is bezuinigd op opvangplekken en personeel.
Door een tekort aan plekken in gewone asielzoekerscentra moest het COA afgelopen jaar veel noodopvang regelen. Gemeenten moesten ook voortdurend crisisnoodopvang bieden. Bijna de helft van alle asielzoekers verblijft inmiddels in zo'n tijdelijke (crisis)noodopvang.
Komend voorjaar loopt een heel aantal contracten voor opvangplekken af. Zo moet de noodopvang op het festivalterrein in Biddinghuizen wijken voor festivals als Defqon1 en Lowlands.
