Vanaf dinsdag toch verplichte coronatest voor reizigers uit China

Reizigers uit China mogen vanaf dinsdag alleen Nederland in met een negatieve coronatest. Ook wordt iedereen per direct gevraagd om een mondkapje te dragen in het vliegtuig van en naar China. Dit heeft minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in een brief aan de Tweede Kamer bekendgemaakt.

Het kabinet vond strengere maatregelen aanvankelijk niet nodig, maar Nederland wil dat alle Europese landen dezelfde aanpak hebben. "Als alle verschillende landen iets anders doen, zorgt dat voor ontzettend veel verwarring en irritatie", aldus de minister.

Kuipers heeft onder anderen de deskundigen van het Outbreak Management Team (OMT) om advies gevraagd over de kwestie. Volgens hen is er vanuit epidemiologisch oogpunt echter geen reden voor aanvullende maatregelen voor reizigers uit China, zoals epidemiologen deze week al tegen de NOS zeiden.

'Niet effectief'

Zo verwacht het OMT dat een testverplichting voor reizigers uit China niet zal leiden tot minder coronabesmettingen in Nederland. Hetzelfde geldt voor een mondkapjesplicht in het vliegtuig. Ook voor het vroegtijdig opsporen van eventuele nieuwe varianten uit China, volgens Kuipers een van de belangrijkste doelen van de maatregelen, is het vooraf testen van reizigers "niet effectief gebleken", schrijft het OMT.

"Dit is zeker niet voldoende om de introductie van een nieuwe variant tegen te houden", zegt OMT-lid en viroloog Marion Koopmans in Nieuwsuur. "Dit is geen maatregel die een groot effect gaat hebben op wat zich uit China verspreidt."

Dat het kabinet nu toch voor deze maatregelen kiest, is volgens minister Kuipers omdat andere landen dat ook doen. "We hechten aan het meedoen met het Europese beleid en conformeren ons daaraan."

Minister Kuipers legt uit waarom hij de nieuwe maatregel nodig vindt:

Behalve aan het OMT vroeg de minister ook advies aan het Maatschappelijk Impact Team (MIT), dat zich vooral richt op de sociale en psychologische aspecten van het coronabeleid. Deskundigen van het MIT verwachten dat de maatschappelijke impact van de nieuwe regels beperkt is.

Volgens het MIT kan het tot "onrust en negatieve beeldvorming" leiden als Nederland als een van de weinige Europese landen geen extra maatregelen neemt. Ook vrezen de MIT-leden dat bij het uitblijven van strengere coronaregels reizigers uit China via Nederland naar andere landen zullen gaan.

Het OMT en Kuipers benadrukken dat er op dit moment geen extra gevaar dreigt voor Nederland. In China gaat vooral omikron rond en voor die variant zijn de meeste inwoners van dat land inmiddels immuun, nu ze zijn gevaccineerd. "Nu is er weinig risico, maar we willen ook waakzaam zijn voor nieuwe varianten die opkomen", zegt de minister via de telefoon. Hij is ziek thuis; het betreft overigens geen corona.

Rioolwater

De afgelopen dagen hebben steeds meer Europese landen, zoals Spanje, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk, inreisbeperkingen voor reizigers uit China afgekondigd. De laatste weken is ook in Europees verband gesproken over een gezamenlijke aanpak en adviseerden Europese deskundigen om coronatesten voor vertrek uit China te verplichten.

Nederland vond deze maatregel vorige week dus nog niet nodig en hield via het checken van rioolwater rond Schiphol in de gaten of via China steeds meer coronavirussen binnenkwamen. Ook kregen reizigers uit dat land een coronazelftest aangeboden.

Nu gaat ook het afvalwater van de vliegtuigen uit China gecontroleerd worden en moet iedereen uit het land voor vertrek dus een negatieve coronatest op zak hebben. "De informatie uit China is heel beperkt en daarom moeten we zo de risico's goed monitoren", zegt minister Kuipers daarover.

Tijd

Verder is ook het probleem dat strengere regels in Nederland eigenlijk niet ingevoerd kunnen worden omdat er nog geen nieuwe coronawet is, de pandemiewet. De Tweede Kamer heeft er in december wel voor gestemd, maar de Eerste Kamer nog niet.

Minister Kuipers vroeg gisteren de Eerste Kamer om de vakantie eerder af te breken om deze wet goed te keuren. Vanmiddag is daar digitaal over vergaderd, maar de senatoren voelen daar niets voor. Pas op 17 januari, over elf dagen dus, praten ze over de wet. Ze willen de tijd nemen voor behandeling van de wet.

Het kabinet wil daar niet op wachten en gaat de verplichte coronatest voor reizigers uit China nu via een noodverordening regelen. Minister Kuipers gaat veiligheidsregio's een zogenoemde aanwijzing geven om dit zo te regelen, staat in de brief aan de Tweede Kamer.