Strengere regels voor reizigers uit China, houden die corona tegen?
Wie in China op het vliegtuig stapt naar het buitenland, krijgt op steeds meer bestemmingen te maken met strenge regels. Reden: de explosieve stijging van het aantal coronabesmettingen in China. De maatregelen variëren van een verplichte coronatest (ingevoerd door onder meer de Verenigde Staten, Canada en Italië) tot het volledig sluiten van de grenzen voor reizigers uit China (Marokko).
Veel deskundigen zijn kritisch over de nieuwe regels, die verspreiding van het coronavirus volgens hen niet kunnen voorkomen. Dat hebben de inreisbeperkingen tijdens eerdere fases van de pandemie wel bewezen, zegt bijvoorbeeld arts-microbioloog Marc Bonten van het UMC Utrecht.
"Zo'n maatregel komt altijd te laat en mensen gaan ook zonder het vliegtuig op reis." Bovendien, benadrukt hij, is het aantal coronabesmettingen momenteel ook buiten China heel hoog.
Afstammelingen van omikron
Veel landen die inreisbeperkingen hebben ingevoerd voor mensen uit China zeggen dan ook dat ze daarmee vooral eventuele nieuwe coronavarianten willen tegenhouden. Voor zover bekend gaan in China nu alleen varianten rond die we hier al kennen, hoewel Peking nauwelijks betrouwbare informatie geeft over de virusuitbraak in het land.
Het gaat om afstammelingen van de omikronvariant, die wereldwijd voorkomen en waartegen in de meeste landen een hoge immuniteit is opgebouwd door vaccinaties en/of een doorgemaakte infectie. In China is die immuniteit er niet, doordat het land gedurende de pandemie een zeer streng covid-beleid voerde en de Chinese vaccins minder effectief zijn.
Na recente rigoureuze versoepelingen in China zijn vermoedelijk miljoenen Chinezen besmet geraakt met corona. Veel ziekenhuizen in het land zijn overvol.
Epidemioloog Alma Tostmann van het Radboudumc in Nijmegen spreekt van een "vrij exceptionele situatie met massale verspreiding". Ze snapt daarom wel dat veel ogen nu op China gericht zijn, maar vindt die focus ook eenzijdig.
"Het is niet zo dat alleen daar nieuwe varianten kunnen ontstaan. Het virus gaat op zo veel plekken in de wereld rond, bijna nergens gelden nog maatregelen. Het lijkt erop dat landen nu voor de zekerheid nog onbekende nieuwe varianten willen tegenhouden. Maar dat testen van Chinese reizigers komt op mij over als een symbolische daad."
Arts-microbioloog Bonten noemt het controleren van mensen uit China "een druppel op de gloeiende plaat". Volgens hem is het een illusie om nieuwe varianten te voorkomen, of dat nu in China is of ergens anders. "Daarvoor moet het virus volledig verdwijnen en dat is onmogelijk. Maar de kans dat er heel gevaarlijke varianten ontstaan, wordt wel kleiner als een bevolking goed beschermd is."
'Geen bestrijdingsmiddel'
Volgens epidemioloog Tostmann kunnen de test-eisen die landen hebben ingevoerd wel handig zijn om te ontdekken welke versie van het coronavirus besmette reizigers uit China bij zich dragen: een bestaande of een nieuwe variant.
Of, zoals ze op Twitter zegt, testen als bestrijdingsmiddel heeft geen zin, maar testen om varianten te checken wel:
Volgens Tostmann is de effectiefste manier om te onderzoeken of er in China nieuwe varianten rondgaan (als Peking blijft weigeren daarover informatie te geven): mensen bij aankomst uit China steekproefsgewijs aan een PCR-test onderwerpen, desnoods anoniem. "Gewoon op het vliegveld, random testen." Onder meer Frankrijk is dat al van plan.
"Maar in alle eerlijkheid", zegt Tostmann: "Als je in zo'n steekproef een ongewenste variant aantreft, dan is die hier al. En ook in andere landen."
Volgens haar draait het dus niet zozeer om het tegen de klippen op tegenhouden van varianten, maar vooral om monitoring en verwachtingsmanagement. "De overheid moet mensen laten weten wat ze kunnen verwachten als er toch een extra ziekmakende variant opduikt, om snel te kunnen doorpakken als het nodig is."
