Washington wil van overschot aan lege kantoorpanden naar levendige binnenstad

• Jesse Nijmeijer

  Redacteur Bureau Washington

Grote Amerikaanse binnensteden ondergaan sinds de pandemie een langzame metamorfose. Steeds meer mensen zijn gaan thuiswerken en bedrijven hebben hun kantoorpanden opgezegd. Steden als San Francisco en Washington D.C. zoeken nu een oplossing om hun centrum weer levendig te maken.

In de hoofdstad van de Verenigde Staten wordt nu ruim 2 miljoen vierkante meter aan kantoorvloer niet gebruikt. Kostbare ruimte, zeker als je bedenkt dat de hele economie in de binnenstad gericht is op het kantoorleven. Burgemeester Muriel Bowser heeft daarom een nieuwe missie: oude panden ombouwen tot appartementencomplexen.

"We gaan nooit meer helemaal terug naar de manier van werken van voor de pandemie, en dat is een ramp voor de binnenstad", zegt Bill Bonstra, die een architectenbureau heeft in de stad. "We moeten daarom projecten bedenken die mensen weer bij elkaar brengen. Niet om te werken, maar om samen te leven."

Als je nu door de brede straten van D.C. loopt, is het enige wat je tegemoetkomt de gure wind die om de betonnen blokken heen raast. Verder is het uitgestorven. Zodra de werkdag erop zit zijn de eettentjes gesloten, net als de kantoren. Zelfs aan de deur van een grote koffieketen waar je verwacht dat er nog iets te krijgen is hangt een bordje 'gesloten'. Alles in de binnenstad is gericht op de '9-tot-5-samenleving', niet om er te wonen.

In het architectenbureau hangt Bonstra grote tekeningen op de muur van oude gebouwen die hij heeft omgetoverd tot woonruimtes. Een oude wasserette is nu een complex met hippe studio's, voorzien van grote ramen. Op een ander gebouw zijn vijf verdiepingen toegevoegd. Maar de projecten hebben nog wel hun oude kenmerken: "We willen de originele uitstraling nog kunnen terugzien."

Snijden in betonnen constructie

Veel van de getransformeerde gebouwen zijn vrijstaand, waardoor het makkelijk was ze helemaal te gebruiken om appartementen in te bouwen, maar in de binnenstad is er een probleem. "Vaak heb je maar aan twee kanten van het kantoor ramen naar buiten. In het midden is het donker, terwijl je voor woonruimtes overal ramen wil hebben", legt Bonstra uit.

Daar zijn wel oplossingen voor. Bonstra: "Wat we kunnen doen is een binnenplaats maken midden in het gebouw voor extra licht. Dat betekent wel dat er in de betonnen constructie moet worden gesneden en soms is dat onmogelijk. Dan moet het gebouw tegen de vlakte. Beide opties zijn erg duur."

De dure projecten schrikken aannemers vaak af. Ook zijn er in Washington regels tegen hoogbouw (geen enkel gebouw mag hoger zijn dan het Capitool) waardoor het niet mogelijk is om wolkenkrabbers te bouwen, zoals bijvoorbeeld in New York.

De kosten zijn daardoor vaak hoger dan de potentiële winst. Om aannemers over de streep te trekken springt de gemeente bij, zegt Bonstra. "Er zijn subsidies en belastingvoordelen voor dit soort projecten, er is dus genoeg geld."

Tussen de betonnen blokken zie je daarom op de hoek van 20th street en L street een compleet gestript gebouw. Het is een van de woonprojecten waar de burgemeester deze maand mee pronkte.

"Dit is onze comeback", zei ze bij een bezoek aan de bouwplaats. "Door hier broodnodige woningen toe te voegen kunnen we een levendige binnenstad creëren waar mensen straks werken, wonen en recreëren."

Tegelijk is met de bouw van een paar extra appartementencomplexen het probleem niet opgelost, vindt Bonstra. "Om een succesvolle woonomgeving te creëren moeten er ook distributiecentra, winkels en sportcentra komen. Je moet aan alles denken."

Volgens hem komt dat vanzelf op gang. "De bouw van appartementen is de aanjager van andere bedrijvigheid. Het is zo belangrijk om een gemengde omgeving te hebben waarin er een relatie is tussen de bewoner en de voorzieningen, dat werkt versterkend. Want zodra een van deze onderdelen wegvalt faalt je stad."

Hij gaat de uitdaging desondanks graag aan. "Het is moeilijk, maar het is ontzettend leuk om gebouwen een compleet nieuwe bestemming te geven. Het geeft veel voldoening."