Postzegel door 1 euro-grens: hoe PostNL 'onvermijdelijk' de prijzen moet verhogen
Het versturen van nieuwjaarskaarten wordt in 2023 weer een stukje duurder: de prijs van een postzegel gaat omhoog naar 1,01 euro. Het doorbreken van de grens van 1 euro staat misschien wel symbool voor de lastige periode die PostNL doorgaat.
Met welke problemen heeft het bedrijf te maken?
1) We versturen al jaren minder brieven
Dat de prijzen van postzegels omhoog gaan, is volgens PostNL "onvermijdelijk", omdat we al jaren minder kaarten en brieven versturen. Daardoor wordt het steeds kostbaarder om de postbezorging in stand te houden.
De prijs voor een postzegel is de afgelopen jaren gestaag gestegen, in tien jaar tijd is er zelfs sprake van een verdubbeling:
Kleine uitzondering waren de afgelopen twee jaren, waarin we te maken hadden met meerdere lockdowns. In die tijd stuurden mensen elkaar veel meer kaartjes en liet de overheid grote hoeveelheden coronavaccinatie-uitnodigingen op de deurmatten ploffen.
Maar het bleef bij een korte opleving: afgelopen kwartaal daalde het aantal verstuurde brieven weer met ruim 9 procent ten opzichte van het jaar ervoor. De verwachting is dat dat de komende jaren nog verder gaat dalen.
2) Miljoenenboete van toezichthouder
En dat is lastig, gezien de rol die PostNL heeft als 'universele postdienst'. Dat betekent dat het bedrijf de wettelijke taak heeft om 95 procent van de post op tijd door heel Nederland te bezorgen.
Dat lukt sinds 2014 steeds minder goed. In 2019 haalde PostNL voor het eerst dat percentage niet, waarop het een boete van 2 miljoen kreeg van toezichthouder ACM. De boete werd aangevochten bij de rechter, maar die oordeelde afgelopen week dat de straf terecht was.
3) Nieuwe concurrent
Dan heeft zich er ook nog een nieuwe concurrent gemeld op de brievenmarkt: DHL. De dochter van Deutsche Post wil vanaf april ook landelijk brieven gaan bezorgen. Hiermee komt een einde aan de dominante marktpositie van PostNL.
DHL wil zich richten op de lucratieve poststukken van boven de 50 gram, dat zijn de iets zwaardere stukken die nog wel door de brievenbus passen. Welke tarieven het bedrijf hiervoor gaat rekenen, is nog niet bekend.
4) Minder pakketten verstuurd, hogere kosten
De concurrentie op de pakkettenmarkt is al langere tijd veel groter dan op de brievenmarkt. PostNL is ook hier marktleider, met 50 procent van de markt in handen. DHL volgt met 30 procent en de rest van de markt is verdeeld over kleine spelers, zoals UPS, GLS en Budbee.
Na de coronapiek kwam er een dip in het aantal verstuurde pakketten. Toch worden er nog altijd meer pakketten verstuurd dan voor de coronapandemie. PostNL verwacht dat die groei op de lange termijn doorzet.
Intussen stijgen de kosten voor pakketbezorging hard, onder meer door hoge brandstofprijzen. Bij alle grote spelers gaan de prijzen dan ook omhoog: bij PostNL gaat een online gefrankeerd binnenlands pakket van 6,75 euro naar 6,95 euro.
5) Dreigende stakingen
De kosten kunnen voor PostNL nog wel eens verder gaan oplopen nu de cao-onderhandelingen voor pakketbezorgers en sorteerders onder spanning staan. De vakbonden stelden PostNL begin december een ultimatum. Ze eisten onder meer een minimumloon van 14 euro per uur en een loonsverhoging van 10 procent.
PostNL hield het bij een maximale loonverhoging van 4,5 procent en daarop kondigden de vakbonden in de week van Black Friday, één van de drukste periodes van het jaar, een staking aan. Daar zetten ze na een uitspraak van de rechter weer een streep doorheen. PostNL besloot daarop eenzijdig de lonen verhogen, tot woede van de vakbonden. Die dreigen weer met stakingen in het nieuwe jaar.
6) Miljardair breidt belang uit
Dan is er nog de Tsjechische miljardair Daniel Kretínský. Hij bouwde zijn belang in PostNL het afgelopen jaar steeds verder uit, waardoor dat inmiddels is opgelopen tot zo'n 30 procent, net onder het percentage waarbij je een verplicht overnamebod moet doen.
Dat leidt tot geruchten in de zakenwereld. Kretínský heeft ook een groot belang in het Britse postbedrijf Royal Mail en hij zou de twee bedrijven kunnen samenvoegen, om daarmee de Europese postmarkt op te gaan. Daarvoor zou hij nog wel een grote hobbel moeten nemen, want zo'n overname kan niet zonder toestemming van de Nederlandse staat.
