De rokende hoogspanningskabels vanuit de lucht
NOS Nieuws

Stroomstoring Flevoland was met opeenstapeling van fouten een 'perfect storm'

Rokende hoogspanningskabels, een afgesloten snelweg, honderdduizenden mensen even zonder stroom, treinen die maandenlang niet konden rijden. De enorme stroomstoring op 2 september in Flevoland is veroorzaakt door een combinatie van technische fouten en menselijk handelen.

Dat blijkt uit de eerste resultaten van het onderzoek van Tennet, Liander en onderzoeksbureau DNV. Door de storing zaten zo'n 300.000 huishoudens een uur zonder stroom. Ook ontstond grote schade aan het spoor tussen Lelystad en Zwolle. De zogenoemde Hanzelijn heeft ruim drie maanden stilgelegen.

Op die 2 september ontstond er rond 15.00 uur op een nieuw hoogspanningsstation in Dronten brand na een kortsluiting. Een deel van de bovengrondse hoogspanningslijn tussen het station en schakelstation Lelystad raakte overbelast, begon te smeulen en zakte door de hitte naar beneden. Op de kabels stond op dat moment 150.000 volt. Ook in het schakelstation in Lelystad ontstond brand.

Dit zijn beelden van die middag:

Explosies en rokende kabels bij verdeelstation in Dronten

Doordat de kabels naar beneden waren gezakt, raakten ze op enig moment de bovenleiding van de Hanzelijn. Daar staat normaal maar 1500 volt op.

Honderden kilometers kabels, relaiskasten, zelfs stukken spoor moesten vervangen worden. Ook het treinbeveilingssysteem liep door de stroomstoot schade op.

Waar ging het mis? Uit het onderzoek komt naar voren dat er die dag heel veel achter elkaar fout is gegaan.

Zo waren op het hoogspanningsstation Olsterpad in Dronten, dat een dag eerder was opgeleverd, nog werkzaamheden. Werknemers hadden de stroom van een deel van de verbindingen gehaald en wilden die aan het eind van de dag weer aarden. Ze waren zich er niet van bewust dat de betreffende verbinding onder spanning stond vanuit Lelystad. Hierdoor ontstond kortsluiting en brand.

De kortsluiting werd niet, zoals standaard is, automatisch of op afstand gestopt. De installatie in Lelystad die dit had moeten doen, was kort daarvoor op 'lokaal' gezet, ook weer vanwege de veiligheid tijdens werkzaamheden. Een back-up-voorziening werkte ook niet als gevolg van een bedradingsfout. Uiteindelijk duurde het ruim vier minuten voordat beveiligingssystemen van omliggende hoogspanningsstations ervoor zorgden dat de stroomtoevoer werd stopgezet.

Om te voorkomen dat dit in de toekomst weer gebeurt, worden onder meer de procedures voor het inschakelen van installaties opnieuw bekeken. Technici moeten bewust zijn of leidingen wel of niet onder spanning staan. Daarnaast zijn er op dit moment extra controles van back-up-systemen die lijken op het systeem dat op 2 september niet functioneerde.

In het schakelstation Olsterpad ontstond de kortsluiting en aansluitend een brand

De gebeurtenissen leidden tot flinke schade aan de hoogspanningsinfrastructuur. In zowel Dronten als Lelystad moeten installaties worden vervangen. Ook moeten de hoogspanningslijnen die overbelast raakten worden vervangen. De herstelwerkzaamheden aan het hoogspanningsnet duren nog tot eind 2023 en gaan Tennet en Liander naar verwachting zeker 10 miljoen euro kosten.

Daar blijft het niet bij. Meerdere bedrijven en consumenten hebben schadeclaims ingediend. Spoorbeheerder ProRail inventariseert de schade nog, maar verwacht dat die ook in de miljoenen loopt.

De Hanzelijn tussen Lelystad en Zwolle was tot 11 december buiten bedrijf. Zeker honderd kilometer aan kabels moest worden vervangen, zowel boven als onder de grond. Er moesten nieuwe relaiskasten komen en zelfs nieuwe stukken spoor.

Kapotte apparaten

Bij Liander zijn sinds de storing ruim achthonderd claims binnengekomen van consumenten. Het gaat daarbij vooral om apparaten in huis die door de stroomstoot kapot zijn gegaan. Liander zegt deze mensen graag zo snel mogelijk tegemoet te willen komen en de schadeclaims op korte termijn af te handelen.

Het onderzoek van Tennet en Liander en DNV is nog niet afgerond. Naar verwachting komt het hele rapport eind januari.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl