Opschorting gezinshereniging asielzoekers sneuvelt in drie rechtszaken
De omstreden kabinetsmaatregel waardoor gezinshereniging tijdelijk niet mogelijk is, houdt in drie zaken vandaag geen stand. De rechtbank Breda heeft in beroep geoordeeld dat het gezin van een man uit Turkije, die in de zomer van 2021 naar Nederland vluchtte, per direct naar Nederland mag komen.
Ook de rechtbank in Haarlem heeft vandaag in twee bodemprocedures direct na de zitting besloten dat de gezinsleden van een Afghaanse statushouder en van een statushouder uit Myanmar zo snel mogelijk naar Nederland moeten komen.
De uitspraken zijn vergelijkbaar met die van de voorzieningenrechter die een paar weken geleden besloot dat de familie van een Syrische statushouder per direct naar Nederland mocht komen. Zij had een spoedeisende maatregel gevraagd: de voorzieningenrechter toetst dan op hoofdlijnen of het bezwaar bij de IND kans van slagen had.
In de zaak van de Turkse man, Mustafa, had de IND ermee ingestemd om de fase van bezwaar over te slaan en het geschil meteen aan een rechtbank voor te leggen. De asielzoeker wil niet dat zijn volledige naam bekend wordt, omdat hij bang is dat zijn familie gevaar loopt.
Door uitstel van gezinshereniging wil het kabinet de asielinstroom beperken. Onder de nieuwe regel moeten familieleden van asielzoekers die in Nederland mogen blijven tot 15 maanden wachten voor ze naar Nederland kunnen komen, tenzij de statushouder in kwestie eerder een woning heeft. Staatssecretaris Eric van der Burg zei eerder dat hij het oordeel van de rechter wilde afwachten voor hij een beslissing neemt over het eventueel intrekken van de maatregel.
Sprongberoep
Het jongste kind van Mustafa was twee maanden oud toen hij vluchtte. Het bleef achter met zijn vrouw en dochter (nu 6 jaar oud) in Turkije. Begin 2022 kreeg Mustafa een verblijfsvergunning en kort daarna heeft hij gevraagd of zijn gezin ook mag overkomen. Zijn vrouw en kinderen hebben in november toestemming gekregen om naar Nederland komen, maar moeten tot 11 mei 2023 wachten op hun visum. Ze verblijven nu in Kirgizië.
Staatssecretaris Van der Burg van Justitie en Veiligheid laat weten de uitspraak te bestuderen. Hij heeft de opschorting van de gezinshereniging eerder een pijnlijke maatregel genoemd, maar vanwege de druk op de opvang is die nog altijd nodig, vindt hij. De staatssecretaris weet nog niet of hij in hoger beroep gaat.
Vluchtelingenwerk Nederland vindt de uitspraken niet verrassend, de organisatie hoopt dat Van der Burg zijn beleid snel aanpast. Ze waarschuwen voor een nieuwe opvangcrisis als de staatssecretaris doorprocedeert en al die gezinsleden die nu moeten wachten straks in één keer mogen komen. Een maand geleden ging het volgens de IND om 920 gezinsleden.
De rechtbank oordeelt dat het opschorten van de gezinshereniging in strijd is met de Vreemdelingenwet 2000, de 'Gezinsherenigingsrichtlijn', het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens, het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
Gevolgen andere zaken
De uitspraak in Breda weegt "behoorlijk wat zwaarder" dan een zogenoemde voorlopige voorziening, zoals de uitspraak in Haarlem was, denkt voorzitter Wil Eikelboom van de vereniging van asieladvocaten.
Bij een voorlopige voorziening loopt er nog een bezwaar bij de IND en toetst de voorzieningenrechter alleen op hoofdlijnen of dat bezwaar kans van slagen heeft. Nu heeft de rechter het geschil in volle omvang beoordeeld. In Arnhem en Amsterdam lopen momenteel ook bodemprocedures, morgen doet de rechter in Amsterdam uitspraak.
Nog steeds is het een uitspraak tussen twee partijen. Andere rechters, zekere lagere rechters, zullen de uitspraak als richtinggevend zien, verwacht Eikelboom, maar ze kunnen er wel van afwijken. In praktijk verwacht hij niet dat dat zal gebeuren.
In theorie kan de staatssecretaris van Justitie nog bij de Raad van State in hoger beroep tegen de uitspraak over Mustafa. Als die de Staat in het gelijk stelt kan Mustafa nog naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, maar die procedure duurt jaren.
