Qatarese gasbellen bezorgen Qatar geopolitieke 'poleposition'

• Daisy Mohr

  Correspondent Midden-Oosten

De oud-energieminister van Qatar Abdullah bin Hamad Al Attiyah kan zich nog goed herinneren hoe hij de wereld over moest reizen om kopers te vinden voor zijn gas. Die zakenreizen verliepen lang niet vlekkeloos. "Gas is niet belangrijk, niemand heeft gas nodig, werd mij steeds duidelijk gemaakt."

Het contrast met toen kan niet groter. Klanten staan nu in de rij voor het Qatarese gas. Vooral nu voor veel Europese landen gas uit Rusland geen optie meer is, zoekt iedereen naar nieuwe leveranciers en komt iedereen langs in Doha. "We hebben net een gasdeal gesloten met China voor 27 jaar", vertelt Al Attiyyah.

Over deals met Europa is de oud-minister nog sceptisch. "Als ik in gesprek ga met onze Europese partners, dan verbaas ik mij wel over hun voorwaarden."

"Een Duitse functionaris zei tijdens een meeting dat ze een contract wilden sluiten voor drie jaar. Nou succes met het zoeken naar een leverancier die met jou een contract sluit voor drie jaar", vertelt Al Attiyah lachend. Europeanen lijken niet altijd bereid om langetermijncontracten af te sluiten.

De klanten staan in de rij en de gasprijzen gaan door het dak: voor de Qatarezen zijn het gouden tijden. "Gegeven het feit dat er duidelijk nood is aan op z'n minst gas tot in het volgende decennium wordt Qatars belang zeker niet minder, eerder groter", vertelt de Belgische hoogleraar internationale betrekkingen in Qatar Gerd Nonneman.

De Belgische expert ziet al jarenlang hoe Qatar zijn energierijkdom gebruikt om strategische doelen te bereiken. Door de gasinkomsten is Qatar in korte tijd getransformeerd en is zijn geopolitieke positie in de wereld versterkt. "De afhankelijkheid van Rusland komt niet terug en ondanks de klimaatdoelen zal gas de komende 10 tot 15 jaar ongetwijfeld belangrijk blijven", zegt Nonneman. Hij verwacht dat in de overbruggingsperiode naar duurzame oplossingen Qatar een belangrijke leverancier zal blijven.

Investeren voor hun veiligheid

Maar de Qatarezen beseffen ook dat ze in een problematische buurt zitten, met buurlanden die het niet altijd eens zijn met hun beleid. En dus investeren ze in dit WK, voor hun veiligheid. "Qatar heeft zich altijd willen profileren om zichtbaar te zijn en om herkend te worden. Dit is niet alleen prestige, ze gebruiken dit ook als veiligheidsstrategie,'' vertelt Nonneman.

Ook al zou Europa morgen een langetermijncontract met Qatar afsluiten, dan zullen de LNG-schepen niet meteen naar Rotterdam varen. Want Qatar kan op dit moment niet voldoen aan alle vraag vanuit Europa. Veel van het Qatarese LNG gaat nu nog naar klanten in Azië.

De Qatarezen zullen die contracten met Aziatische landen niet snel openbreken, daar is hun reputatie als betrouwbare energieleverancier te belangrijk voor. Wel zijn ze bezig met het uitbreiden van de productie, zodat ze over vier jaar ongeveer twee derde meer kunnen leveren.