Taikonauten naar voltooid Chinees ruimtestation: 'Het lijkt allemaal goed te werken'

• Ivo Landman

  redacteur Online

Terwijl het in veel Chinese steden onrustig is door protesten tegen de strenge coronaregels en voor vrijheid, merken ze daar in het Chinese ruimtestation, bijna 400 kilometer boven de aarde, weinig van. Vandaag gingen drie nieuwe taikonauten op weg naar het inmiddels voltooide station. Voor het eerst zullen er nu zes tegelijk verblijven. Maar de Chinese ambities reiken verder: er zijn maar liefst twee maanraketten in ontwikkeling.

Precies op tijd ging Shenzhou 15 vanmiddag de ruimte in vanaf de lanceerbasis Jiuquan in de Gobiwoestijn. Met de komst van de drie ruimtevaarders Fei Junlong, Deng Qingming en Zhang Lu begint de operationele fase voor het ruimtestation Tiangong ('Hemels Paleis').

Het afgelopen jaar stond vooral in het teken van de bouw van het station, weet Andrew Jones, expert op het gebied van de Chinese ruimtevaart voor onder meer spacenews.com. Zo moesten twee wetenschappelijke modules worden aangekoppeld: Wentian (zoektocht naar de ruimte) en Mengtian (dromen van de ruimte). Ook moesten alle systemen worden getest en waren er diverse ruimtewandelingen om bijvoorbeeld rails op de buitenkant te bevestigen.

Alles verliep voor zover bekend vrij soepel. Problemen waar Russische ruimtestations en het ISS mee te maken hadden, zoals lekken, stroomuitval, rondtollen, micrometeorietinslagen en zelfs een brand, hebben we bij Tiangong nog niet gezien.

Of alles echt feilloos verloopt, is moeilijk te zeggen volgens Jones. "Alles wat we te zien krijgen staat onder streng toezicht. China is altijd erg voorzichtig. In het westen zie je voortdurend live-feeds vanuit het ISS en als er iets misgaat, krijgen we het meteen te horen. Bij het Chinese programma gebeurt dat niet, tenzij er iets desastreus mis zou gaan, maar er is niets dat daarop wijst. Het lijkt allemaal heel goed te werken."

Gezellige video's

Die geslotenheid weerhoudt China er niet van af en toe gezellige video's uit Tiangong te delen, iets waar het ISS tot nu toe het patent op had. Zo zagen we taikonaut Wang Yaping uitleggen hoe ze haar haar wast in gewichtloosheid en collega Ye Guangfu een traditioneel Chinees muziekinstrument bespelen.

De komende jaren zijn de taikonauten (of yuhangyuan, het Chinese woord voor ruimtevaarder) vooral aan het werk met wetenschappelijke experimenten. Dat zijn vooral biologische proeven, waarbij ook wordt samengewerkt met andere landen en universiteiten. Zo zal er in de toekomst onderzoek worden gedaan naar hoe tumoren zich ontwikkelen in de ruimte, een studie waar ook de VU Amsterdam aan meewerkt.

Apen in de ruimte

Andere geplande experimenten zijn meer omstreden. In de Wentian-module zal het gedrag in gewichtloosheid van vissen, slakken en muizen worden bestudeerd en de Chinese Academie van Wetenschappen is ook van plan om apen in het station te laten paren. De onderzoekers willen weten hoe de dieren zich aan gewichtloosheid aanpassen, meldde de South China Morning Post.

Van de verschillende modules van het station zijn ook back-ups gemaakt. Die kunnen in de toekomst nog aan Tiangong worden gekoppeld om het station nog verder uit te breiden, zodat het uiteindelijk uit zes modules bestaat.

Wat zeker nog af en toe moet aankoppelen, is de nieuwe ruimtetelescoop Xuntian ('wachter van de ruimte'), die eind volgend jaar wordt gelanceerd. De telescoop lijkt als twee druppels water op de Amerikaanse Hubble, maar heeft een andere functie. Met een wijdere blik op het universum zal de telescoop de sterrenhemel in kaart brengen.

Of het station nog verder wordt uitgebreid, hangt volgens Jones ook af van de mogelijkheden voor internationale samenwerking. Die zijn beperkt, want China heeft ook een kostbaar maanprogramma in de planning. Ergens na 2030 moet de eerste taikonaut op de maan staan.

Voor dat maanprogramma worden momenteel verschillende ruimtevaartuigen ontwikkeld. Er zijn maar liefst twee maanraketten in aanbouw: een voor de taikonauten zelf en een reus, de Lange Mars 9, die 150 ton vracht in een baan om de aarde kan brengen of een wat kleinere vracht naar de maan.

Uiteindelijk wil China een basis op de maan. En daarbij gaat het niet alleen om onderzoek, zegt de expert. "Natuurlijk gaat het ook om prestige en geopolitiek, net als bij het ruimtestation en de ruimtevaartprogramma's van andere landen."