Cijfers bevestigen mindere vorm Cillessen, maar 'meesten zagen in hem de eerste keeper'

"Dat was natuurlijk wel een schok. Ik dacht: Cillessen er niet bij??!! Dat was er toch eentje die je bij de eerste vijftien spelers had opgeschreven?"

Jeroen Stekelenburg, de volger van het Nederlands elftal voor de NOS, zag vrijdag een heel vermakelijke persconferentie, met een bondscoach in topvorm. Een bondscoach die zich niet aan zijn eigen voornemen hield en uitgebreid inging op het grote nieuws dat al uren eerder naar buiten was gekomen: doelman Jasper Cillessen had geen plekje in de selectie voor het WK in Qatar gekregen.

"Louis van Gaal hield aan het begin een betoog van 'ik ga niks zeggen over individuele spelers', maar dat viel toch niet vijftig minuten vol te houden", blikt Stekelenburg terug in Eredivisie op vrijdag.

"Ik denk dat de meesten in hem zelfs de eerste keeper zagen", springt voetbalcommentator Jeroen Elshoff collega Stekelenburg bij. Maar Van Gaal, die Justin Bijlow, Remko Pasveer en Andries Noppert selecteerde, ziet dat blijkbaar anders. "Ik weet niet of jij de wedstrijden ziet", antwoordde de keuzeheer op een vraag van een journalist, "maar Cillessen is de laatste weken niet in vorm."

Opta bevestigt mindere periode Cillessen

Een constatering die de cijfers van statistiekenbureau Opta bevestigen. Over het hele seizoen gemeten stopt de doelman van NEC 80% van de schoten op doel, maar in de laatste vijf wedstrijden is Cillessen niet verder gekomen dan 64%. Dat is vergelijkbaar met de score van zijn concurrenten Pasveer (Ajax) en Mark Flekken (SC Freiburg), maar minder dan Noppert (71%, sc Heerenveen) en Bijlow (82%, Feyenoord).

Veelzeggender nog is echter het aantal doelpunten dat is voorkomen. Kreeg Cillessen over het hele seizoen gezien één doelpunt minder tegen dan je zou mogen verwachten op basis van de kwaliteit van de kansen van tegenstanders, de afgelopen vijf duels moest hij juist één keer te vaak vissen.

Wat dat betreft maakt Pasveer het met twee doelpunten te veel nog bonter, terwijl Bijlow juist 1,9 treffer voorkomen heeft. Ook over het hele seizoen doet de Feyenoord-doelman het met 1,7 beter dan de 33-jarige Nijmegenaar. En dat geldt in nog sterkere mate voor Flekken (3,0) en Noppert (2,7).

Vijf weken op elkaars lip

In dat opzicht oogt de keuze van Van Gaal dus wel als gerechtvaardigd. Aan de andere kant: het gaat wel om een 63-voudig international die acht jaar geleden zijn eerste doelman was tijdens het succesvolle WK (derde) in Brazilië, terwijl de drie huidige uitverkorenen bij elkaar tot slechts acht optredens in Oranje komen (Bijlow zes, Pasveer twee, Noppert nul).

De goede vorm van Cillessen van eerder in het seizoen en zijn recente mindere periode in beeld:

Er lijkt op de achtergrond meer te spelen. "Als je goed luisterde", gaat Stekelenburg terug naar vrijdagmiddag, "hoorde je toch wel een beetje wat de reden is. En dan wordt het wel speculeren, hoor, maar je kreeg het gevoel dat Van Gaal hem niet als eerste keeper mee wilde nemen en dat hij er dan voor kiest Cillessen helemaal niet mee te nemen. Omdat - zei hij erbij - je vijf weken op elkaars lip zit. En daar is Cillessen kennelijk niet zo heel erg goed in."

Zonder direct namen te noemen, was Van Gaal tijdens de persconferentie wel helder in zijn beleid: "Het is dus niet altijd het geval dat de beste speler wordt gekozen, ik kies de - in mijn ogen - beste teamspeler."

"Dat is dus waar het om gaat", reageert Leonne Stentler, die meent te weten dat Cillessen "er zelf voor 80% van overtuigd was dat hij zou gaan spelen."

In bescherming

Elshoff kan dat alleen maar beamen. "Ik heb hem na PSV-NEC (begin oktober, red.) nog geïnterviewd en toen zei hij: 'Als ik fit blijf, is de kans vrij groot dat ik naar Qatar ga en misschien ook gewoon de eerste doelman ben.' Wat ik nu zo fascinerend vind, is: hoe is hij daar dan bij gekomen? Was hem dat op de een of andere manier toegezegd?"

Vast niet, beantwoordt Elshoff zijn eigen vraag. "Je hebt ergens het gevoel dat Van Gaal, hoewel hij hem nu laat afvallen, Cillessen in bescherming wil nemen. Hij wil niet zeggen: 'Ik heb toch mijn twijfels over hem als reservekeeper, over zijn rol in de groep.' Daar gissen wij alleen maar naar."

Rafael van der Vaart liet zich in Studio Voetbal al eens ontvallen niet zo dol op Cillessen te zijn. "Ik ken hem een beetje", zei de oud-international een maand geleden. "Ik heb hem bij het Nederlands elftal meegemaakt. En heel eerlijk: het is een beetje een naar mannetje. Hij zegt nu: 'Ik ben de enige keeper met toernooi-ervaring.' Dat vind ik heel oncollegiaal. Een beetje indirect probeert hij zijn plekje in het Nederlands elftal te verdienen."

Kleine dingetjes

Cillessen was danig in zijn wiek geschoten door de opmerkingen van Van der Vaart en liet prompt een tijdje niet meer van zich horen. Stentler: "Ik heb het idee dat dat interview na de vorige interlandperiode niet heeft geholpen. En daarna kwam hij met die mediastilte. Allemaal van zulke kleine dingetjes. Ik krijg in ieder geval het gevoel dat dat niet heeft bijgedragen aan dat hele teamplayer-gebeuren. En dat is natuurlijk sneu voor hem."

Waarna ze het toch ook nog even wil opnemen voor de onverwachte afvaller, die erg boos zou hebben gereageerd op de onheilstijding vanuit het Oranje-kamp. "Er wordt veel gezegd over Cillessen, maar wel respect dat hij vrijdag gewoon op de training verscheen bij NEC. Want ik zou echt huilend in mijn bed liggen en er niet meer uit komen."