Met zichzelf worstelend CDA wil terug naar 'verbinding'

• Barbara Terlingen

  redacteur Politiek

"Fijn dat jullie er zijn. Wij zijn één familie." Aan het woord is CDA-voorzitter Hans Huibers. Het is even na énen vanmiddag in Nijkerk. Tientallen CDA'ers zijn hierheen gekomen, en Huibers doet een openingswoordje op het partijcongres. Voor het eerst sinds de coronacrisis is het CDA weer fysiek bijeen, zonder coronamaatregelen. Om te praten over de toekomst, de verkiezingen en, een woord dat vandaag vaak valt: "verbinding".

Aan de energie en het enthousiasme van de vorig jaar nieuw verkozen voorzitter zal het niet liggen. Met luide stem probeert hij de sfeer er in te brengen: het CDA wil alles weer "meer gaan samendoen", verschillen tussen stad en platteland verkleinen, en aan de slag. Huibers zet zich af tegen partijen als GroenLinks, D66 en de VVD. Dat zijn volgens hem in tegenstelling tot het CDA 'ik-partijen'. Het CDA heeft volgens hem een unique sellingpoint: "wij zijn een verbindingspartij. Ik geloof in ons verhaal."

Of het inderdaad weer "één grote familie" is bij het CDA, is nog maar de vraag. Maar de meeste CDA'ers die vandaag naar Nijkerk zijn gekomen lijken erin te geloven. Bij de ingediende moties om het beleid van de partij bij te sturen, zijn dit keer geen drastische oproepen om het anders te doen. In de twee moties die zijn aangenomen, gaat het over een betere energiecompensatie voor studenten en een ander provinciaal beleid om agrariërs beter te beschermen tegen de wolf.

Aan het bedaren van de gemoederen binnen de partij zullen de uitspraken van CDA-leider Hoekstra deze zomer dat het halen van de stikstofdoelen in 2030 niet heilig is, zeker iets hebben bijgedragen.

Het betekent niet dat het CDA in rustig vaarwater terecht is gekomen. De partij staat er niet goed voor in de peilingen en na het vertrek van Pieter Omtzigt haakten veel leden af. Bij de achterban is nog steeds onrust over het stikstofbeleid en de toekomst van de boeren, en over de asielcrisis en de woningbouwcrisis.

In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen reizen bewindspersonen en partijbestuur het land af om over die onrust te praten en de zogewenste verbinding te zoeken. Zo vertelt minister van Gennip de komende dagen Zierikzee, Terneuzen en Middelburg te bezoeken en zegt voorzitter Huibers al langs 75 lokale afdelingen te zijn geweest. Daar ziet hij een vaak terugkerend patroon met eerst "veel chagrijn" dat "eruit moet" en daarna toch ook goede gesprekken waarbij veel vooruit wordt gekeken en overeenstemming is over de noodzaak van meer "kleur op de wangen" voor de partij.

'Klaar met de schreeuwers'

In die zoektocht naar meer kleur op de wangen benadrukt partijleider Hoekstra vanmiddag dat het CDA een partij is die zich op het lokale en provinciale vlak sterk kan en moet maken. In aanloop naar de statenverkiezingen moet de partij dicht bij de mensen zijn en "Nederland gaan samenbrengen". Hoekstra noemt polderen en "het met zijn allen doen" van groot belang. Ook al is het niet hip, het is in ons land, met een lange traditie van samenwerken, eigenlijk de enige manier om dingen te bereiken, zo analyseert hij.

Het huidige klimaat van polarisatie en populisme is Hoekstra daarbij een doorn in het oog. Wat hem betreft is het "klaar met de schreeuwers". Hij hekelt deze tijd van "verbale terreur". Een aantal politici neemt geen verantwoordelijkheid meer voor het gemeenschappelijk belang. Als voorbeelden noemt hij Baudet die de oorlog in Oekraine de meest hoopvolle gebeurtenis in zijn leven noemde en Wilders die over Hugo de Jonge twittert dat hij zijn eigen volk haat.

Volgens Hoekstra moet je je hierover als politicus uitspreken. Mensen moeten niet gaan denken dat zo met elkaar omgaan normaal is, aldus de CDA leider. Het lijkt inderdaad haaks te staan op het 'verbinden' dat het CDA zo graag wil.