Ajax, Feyenoord, PSV én KNVB zoeken td: 'Geeft aan hoe delicaat de functie is'
Een technisch directeur. De gehele Nederlandse voetbaltop is er naar op zoek. Zowel bij Ajax, Feyenoord, PSV als de KNVB ontbreekt het al tijden aan een van de belangrijkste mensen binnen de organisatie. Dat is op z'n minst opmerkelijk te noemen.
Wordt een trainer ontslagen, dan lijkt zijn opvolger al in de catacomben te hebben klaargestaan. Zo snel gaat die wisseling van de wacht soms. Dat is in het geval van een technisch directeur wel anders, zo blijkt.
Na het vertrek van Frank Arnesen zit Feyenoord sinds begin september zonder technische leiding. Bij PSV werd John de Jong in diezelfde maand weggestuurd en ook voor hem is er nog geen vervanger.
Marc Overmars werd bij Ajax in februari ontslagen. Sindsdien wordt er gewerkt met een tijdelijke oplossing, in de vorm van het duo Gerry Hamstra en Klaas-Jan Huntelaar. De KNVB weet zelfs al sinds november 2021 dat het op zoek moest naar een nieuwe 'directeur topvoetbal'.
Delicate functie
Blijkbaar liggen de kandidaten niet op straat. Wat zegt dat? "Hoe delicaat en moeilijk die functie is", stelt NEC-directeur Ted van Leeuwen, routinier in het land der 'td's', met ervaring bij clubs als FC Twente, Vitesse, Esbjerg fB en Valletta FC.
"Het is erg arbeidsintensief. Je hebt een groot netwerk nodig, moet leren omgaan met verschillende clubculturen, verschillende mensen en stromingen en je moet de aanleg hebben om heel hard en heel lang te werken", aldus Van Leeuwen.
Nico-Jan Hoogma besloot zijn aflopende contract bij de KNVB niet te verlengen en vertrok van de zomer. "In januari van dit jaar is er een profiel opgemaakt voor mijn opvolging", vertelt Hoogma. "Er zijn gesprekken gevoerd, maar uiteindelijk is dat niets geworden."
Zijn er genoeg capabele mensen?
Het roept de vraag op of er in Nederland wel genoeg capabele mensen zijn. En hoe kun je iemand opleiden? In tegenstelling tot het trainersvak, waar je papieren voor nodig hebt, is de route naar een technisch directeurschap niet heel duidelijk.
Zonder diploma kun je gewoon aan de bak.
Hoogma had een leermeester. "Ik kwam net van het veld af bij Heracles Almelo, had bestuurlijke ambities en ben opgeleid in de praktijk door toenmalig voorzitter Jan Smit. Dat is het geluk dat ik heb gehad."
"De technische knowhow zat er als voetballer wel", licht Hoogma, inmiddels weer in dienst van Heracles, toe. "Tijdens mijn carrière deed ik contractonderhandelingen al zelf en het stuk ondernemerschap heb ik geleerd van Jan, meer in een rol als buddy."
De 70-jarige Van Leeuwen, bezig aan zijn laatste dagen bij NEC, heeft ook weleens (net gestopte) voetballers laten meelopen. "Ze hadden wel oren naar het directeurschap, totdat ze zagen wat het inhield. Dan worden ze liever scout, dat is minder geneuzel."
KNVB: hoog verloop
Bij de voetbalbond werd eerder al geconstateerd dat het verloop onder directieleden erg hoog was. Om dat terug te brengen en om beginnende directeuren op weg te helpen, startte de KNVB in 2020 een leiderschapsprogramma voor algemeen- en technisch directeuren.
Een cursus (kosten: 8.000 euro per deelnemer) van twintig lesdagen, verdeeld over negen maanden, met tussen de acht en twaalf deelnemers. Met een rol voor oud-tophockeyer Floris Evers en Dirk Loots, voormalig coach bij de hockeyers van Amsterdam.
"We hebben het programma nu twee keer achter elkaar gedraaid en hebben besloten de derde editie met één seizoen uit te stellen. Het verloop is hoog, maar niet zo hoog dat we elk jaar twaalf nieuwe directeuren in een programma krijgen", schrijft een KNVB-woordvoerder.
Volgens Van Leeuwen is een cursus dan ook niet de oplossing. "De KNVB komt nog een keer met een cursus hoe je een corner moet nemen", zegt hij gekscherend. "Mensen die een bepaalde cursus hebben gehad, lullen allemaal hetzelfde. Je hebt goede praktijklessen nodig."
"Aan goede gesprekspartners heb je meer dan aan een lange studie", is dan ook zijn opvatting. Zelf belt Van Leeuwen nog altijd met collega's in het buitenland. "Om even te vragen hoe zij in sommige situaties werken."
Actief werven
Hoogma, bij de start van de cursus nog werkzaam bij de KNVB, juicht het programma wel toe. "Zoiets was er nog niet, dus het begin is goed. Nu is het aan de KNVB om de cursus beter te maken en mensen te werven, warm te maken voor het vak."
Zoals Hoogma dat, samen met toenmalig directeur betaald voetbal Eric Gudde, deed met Willem Janssen en Jordens Peters. Voormalig eredivisie-aanvoerders, die inmiddels een bestuurlijke functie hebben. Janssen als technisch manager bij VVV, Peters is algemeen directeur bij Roda JC.
"Zij waren in hun nadagen allebei aan het revalideren in Zeist", weet Hoogma nog. "Dan spreek je ze en merk je dat ze bepaalde bestuurlijke capaciteiten hebben. En ze waren geïnteresseerd. Gudde werd de buddy, het klankbord, van Peters."
De huidige mensen binnen de KNVB zijn echter van mening dat het werven van mensen niet aan de bond is. "De verantwoordelijkheid ligt bij de clubs. Wij zijn er enkel voor om een goede relatie te hebben met td's en ze waar mogelijk te ontwikkelen in hun rol", klinkt het.
"Wat we wel proberen, is met opleidingen de clubmedewerkers zo te faciliteren dat het voor een club logischer is om iemand in een bepaalde functie te krijgen van binnenuit, in plaats van dat er extern iemand moet worden aangenomen", aldus de KNVB.
In de tussentijd gaat de zoektocht naar een geschikt persoon - zowel bij de bond als bij de topdrie - verder, terwijl de druk verder toeneemt op de provisorische oplossingen.
Zo makkelijk is het niet; een goede technisch directeur vinden. "Voetbal is het eeuwig doorgeven van kennis, op alle niveaus. Maar dit is wel een vak apart", concludeert Van Leeuwen dan ook.
