Vier vragen over de grootste bevolkingsgroei in ruim 20 jaar
Dit jaar zijn al meer mensen naar Nederland gemigreerd dan in welk volledig jaar dan ook in de afgelopen twee decennia. Vanwege de oorlog in Oekraïne komt deze toename niet als een verrassing, maar het is een trend die grote gevolgen kan hebben. Bijvoorbeeld voor het woning- en personeelstekort.
Als gevolg van de enorme immigratiecijfers is ook de bevolking in Nederland per saldo fors gegroeid. De toestroom van Oekraïense vluchtelingen verklaart een groot deel van deze toename, maar niet alles.
Wat zeggen de CBS-cijfers?
Tot en met september vestigden bijna 318.000 immigranten zich in Nederland. Bijna 130.000 mensen vertrokken in die periode juist naar het buitenland. Er waren ongeveer 2400 meer geboortes dan sterfgevallen. Alles bij elkaar komt het volgens het CBS neer op een bevolkingsgroei van 191.000 inwoners. "We kunnen zeker spreken van een record", zegt Tanja Traag, CBS-hoofdsocioloog.
In deze grafiek zie je dat de bevolkingstoename momenteel ruim het dubbele is van dezelfde periode vorig jaar:
Er is volgens het CBS dit jaar sprake van een inhaalslag. Een deel van de immigranten heeft de afgelopen jaren zijn of haar reis namelijk uit moeten stellen vanwege de coronapandemie.
Asielzoekers zijn niet inbegrepen bij de bovenstaande cijfers. Pas als iemand een verblijfsvergunning krijgt toegekend, en daarmee statushouder wordt, telt hij of zij mee in de officiële bevolkingscijfers.
Wie komen er nu vooral en waarom?
Er is vrij verkeer van personen tussen Nederland en andere EU-lidstaten. "Er is hier veel behoefte aan en vraag naar arbeidskrachten uit Europa", zegt Traag van het CBS. "Vooral uit Centraal- en Oost-Europese landen als Polen en Bulgarije komen veel mensen hiernaartoe om te werken." Europese migranten vormen zo'n 29 procent van de totale toestroom.
Veruit de grootste groep nieuwkomers is afkomstig uit Oekraïne. Zo'n 97.000 Oekraïense burgers zijn dit jaar naar Nederland gevlucht vanwege de oorlog. Dit is ongeveer een derde van alle immigranten.
De rode staaf (waarbinnen de Oekraïense groep valt) is dit jaar ruim tien keer zo groot als voorgaande jaren:
De op twee na grootste groep is afkomstig uit Azië. Denk vooral aan landen als Syrië, Afghanistan, India en Turkije. Immigranten uit Syrië en Afghanistan zijn hoofdzakelijk op de vlucht voor oorlogsgeweld of vervolging in eigen land.
De groep uit India bestaat volgens Traag vooral uit kenniswerkers en studenten. "Zij zijn vooral werkzaam in de software-industrie, hebben een relatief goed salaris en komen hier meestal tijdelijk werken."
Er is een recente toestroom van Turkse immigranten, maar het CBS weet nog niet waarom dit aantal is toegenomen.
Wat heeft dit voor gevolgen?
Er zijn zorgen over het effect van de bevolkingsgroei op de woningcrisis. Er zijn nu al te weinig huur- en koophuizen of -appartementen beschikbaar. Het gebrek aan beschikbare sociale huurwoningen leidt er ook mede toe dat statushouders blijven steken in de asielketen.
Extra toestroom van migranten zal de woning- en asielcrisis naar verwachting verder verslechteren. Maar er zijn ook positieve gevolgen. In veel sectoren staan werkgevers te springen om personeel. Immigranten kunnen bijvoorbeeld aan de slag in de zorg, ict-branche, bouwsector en het onderwijs. De grote vraag is wel in hoeverre dit het personeelstekort zal kunnen wegwerken.
