Premier Rutte bezoekt Israël en Palestijnse gebieden, vlak voor verkiezingen
Premier Rutte is aangekomen in Tel Aviv voor een tweedaags bezoek aan Israël en de Palestijnse gebieden. Daarbij spreekt hij onder meer met de Israëlische premier Lapid en de Palestijnse president Abbas.
Het bezoek valt een week voor de parlementsverkiezingen in Israël. Het lijkt dan ook geen toeval dat Rutte behalve de Israëlische premier ook oppositieleider Netanyahu spreekt, en minister van Defensie Gantz. Beide leiders hopen na de verkiezingen de nieuwe premier van Israël te worden.
Rutte bracht in 2013 voor het laatst een vergelijkbaar bezoek aan het Heilige Land. Daarna was hij in 2016 nog bij de begrafenis van de Israëlische oud-premier en oud-president Shimon Peres. Hoewel het laatste bezoek dus al even geleden is, wordt de Nederlandse premier gezien als "een goede vriend van Israël", zegt een ingewijde aan Israëlische kant.
Het bezoek staat in het teken van het belang dat het kabinet hecht aan het Midden-Oosten Vredesproces.
Volgens bronnen rond het bezoek is de reis vooral bedoeld om de banden aan te halen en staan er geen grote veranderingen in de betrekkingen gepland. Ook staat het bezoek in het teken van het "belang dat het kabinet hecht aan het vredesproces in het Midden-Oosten", zegt de Rijksvoorlichtingsdienst.
Dat vredesproces ligt al meer dan tien jaar stil en de afgelopen maanden is de situatie aanzienlijk verslechterd, met name op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Daar werden dit jaar al meer dan 120 Palestijnen gedood door het Israëlische leger, veelal bij militaire invallen om Palestijnen te arresteren. Israël schroefde het aantal invallen fors op na een reeks terroristische aanslagen in Israël, waarbij dit voorjaar 19 mensen werden gedood.
Een onderwerp dat ongetwijfeld ook aan bod komt is de oorlog in Oekraïne. Dat land heeft Israël herhaaldelijk gevraagd om wapenleveranties, met name afweersystemen om Russische raketten uit de lucht te schieten. Vooralsnog weigert Israël wapens aan Oekraïne te leveren, om de relatie met Rusland niet te beschadigen. Mogelijk zal Rutte dit thema aansnijden, al zijn de verwachtingen wat betreft de Israëlische reactie beperkt.
Illegale nederzettingen
Behalve een politiek is er ook een zakelijk element. Zo heeft Rutte vandaag een ontmoeting gehad met Israëlische bedrijven die zakendoen met Nederland, op het gebied van onder meer technologie, voedsel en energie. Ook Philips schuift aan, een bedrijf dat veel in Israël investeert. Morgen spreekt Rutte in Ramallah ook met Palestijnse ondernemers.
Opmerkelijk is dat een aantal van de Israëlische bedrijven die Rutte spreekt, volgens pro-Palestijnse organisaties opereren in illegale nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Zo levert een van de bedrijven, Netafim, op grote schaal irrigatiesystemen aan kolonisten op de Westelijke Jordaanoever, zegt de Israëlische activist Dror Etkes.
De Nederlandse regering voert al jarenlang een beleid om economische banden met bedrijven in Israëlische nederzettingen te ontmoedigen.
Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt er desgevraagd over: "We weten dat er bedrijven zijn die zaken doen in nederzettingen. Voor dit bedrijf weten we dit nu ook. Nederland is daar geen voorstander van."
"Maar ontmoediging is geen boycot. We hebben de bedrijven voor deze netwerkbijeenkomst geselecteerd op hun waarde voor de Nederlandse economie. Ze dragen bij aan werkgelegenheid, innovatie en een beter klimaat." Of op het moment van de selectie bekend was dat de ondernemingen actief zijn in bezet Palestijns gebied is niet duidelijk.
Holocaustoverlevenden
In tegenstelling tot minister van Buitenlandse Zaken Hoekstra (CDA) eerder dit jaar, is Rutte niet van plan een bezoek te brengen aan mensenrechtenorganisaties. Hoekstra ging in mei onder meer langs bij Al Haq, een van de Palestijnse organisaties die door Israël op de terreurlijst zijn geplaatst. Nederland en andere Europese landen hebben herhaaldelijk tegen die classificatie geprotesteerd, omdat er geen bewijs zou zijn voor de aantijgingen. Wel spreekt Rutte morgen met twee Palestijnse activisten en academici.
Ook is hij langsgeweest bij een verzorgingshuis in West-Jeruzalem waar Nederlandse Holocaustoverlevenden wonen:
Morgen sluit de premier het bezoek af met een persconferentie.