Voormalig president Hu Jintao weggeleid bij Partijcongres China, maar waarom?
Op de dag van de sluiting van het Partijcongres in China gaat het vooral over voormalig partijleider en president Hu Jintao. Hij werd om onduidelijke redenen weggeleid, was te zien op zeldzame beelden uit de Grote Hal van het Volk. Voorafgaand aan de laatste stemmingen en de afsluitende speech van partijbaas Xi Jinping leek hij gedwongen de zaal te verlaten.
Op de beelden, gefilmd door onder meer persbureau AFP, is te zien hoe een begeleider Hu Jintao meermaals uit zijn stoel probeert te trekken. De 79-jarige oud-partijbons geeft in eerste instantie geen blijk daaraan mee te willen werken. Eenmaal overeind lijkt Hu voornemens weer te gaan zitten, waarna hij weifelend wordt weggeleid.
Hu zegt nog iets tegen zijn opvolger, Xi Jinping, die morgen zijn derde termijn mag ophalen. Vertrekkend premier Li Keqiang, voor wie geen rol meer is weggelegd in het nieuwe Permanente Comité, krijgt een schouderklopje van Hu. Maar veel is er niet bekend over de redenen van zijn ogenschijnlijk onvrijwillige vertrek uit de Grote Hal.
Staatspropagandazender CGTN, de hele ochtend live met 'speciale berichtgeving' over het Twintigste Partijcongres, zwijgt in alle toonaarden. "We brengen u naar de Grote Hal van het Volk voor de sluitingsceremonie", roept een van de twee presentatoren nog aan het begin van de uitzending, maar schakelen naar China's belangrijkste politieke evenement doet de regisseur vandaag niet.
Na afloop gebeurt dat wel. Maar ook in de 'Gang van de Gedelegeerden', waar afgevaardigden van het Partijcongres voorgeselecteerde vragen van staatsmedia mogen beantwoorden met betogen over de successen van tien jaar Xi Jinping, is geen aandacht voor het meest opvallende incident van dit Partijcongres. Ook op de sterk gecensureerde sociale media is niets terug te vinden over Hu.
Buiten China draait de geruchtenmolen inmiddels op volle toeren. Dreigde Hu, wiens gezondheid al langere tijd te wensen overlaat, onwel te worden, of is er meer aan de hand? Als hij zelf vond dat hij nog kon blijven zitten, waarom moest hij dan worden afgevoerd? Machtsvertoon van Xi, die morgen zijn derde termijn zal ophalen, zingt rond als mogelijke reden. Maar het is de vraag wat Xi daarbij te winnen zou hebben. Hu's rol is al even uitgespeeld.
Wie is Xi, hoe komt hij zo machtig en wat wil hij met China? Je ziet het in deze video:
Een wildere speculatie is dat Hu zich actief tegen de koers van Xi verzet. Kort voor het incident werd, achter gesloten deuren, gestemd over een nieuw centraal comité. Meerdere leden die tot de factie van Hu worden gerekend, de factie van de Communistische Jeugdliga, werden met pensioen gestuurd. Naast Li Keqiang gaat het ook om vice-premier Wang Yang.
Het feit dat het incident plaatsvond nadat een handvol buitenlandse journalisten (kort na die stemming) het balkon van de Grote Hal van het Volk was ingeleid, voedt in elk geval de speculatie dat men dit wel wilde laten zien. Waarom, blijft gissen.
Feit is dat het er onder Xi Jinping nog ondoorzichtiger aan toegaat dan al het geval was. Zo was überhaupt onduidelijk hoe laat de sluitingsceremonie zou plaatsvinden, agenda's en werkrapporten werden consequent laat gedeeld, als dat al gebeurde. Het enige houvast dat er nog was, de agenda van vorige partijcongressen aanhouden, geeft in het tijdperk van Xi Jinping ook geen garanties meer.
Volgens de autoriteiten is het aantal journalisten ditmaal ingeperkt als 'preventieve epidemische maatregel'. Van de opening tot de sluiting, het moment dat morgen China's zes machtigste mannen naast Xi van achter het gordijn vandaan komen: het was een moment om nog een klein inkijkje te krijgen in de partijmores. Op dit feestje bepaalt Xi Jinping zelf wie er wordt uitgenodigd.
Nederlandse media niet welkom
Nederlandse media, waaronder de NOS, behoorden dit jaar om onduidelijke redenen niet tot de uitverkorenen. De mogelijkheid om online interviewverzoeken in te dienen bij delegaties en individuele afgevaardigden, een innovatie, leverde niks op. Geen van de verzoeken is gehonoreerd. Wie de naam van Xi Jinping invoerde in het systeem, zag de karakters even snel weer verdwijnen.
De persaccreditatie gaf deze week alleen toegang tot het mediacentrum, op kilometers afstand van de plek waar het moest gebeuren. Staatsmedia en ingevlogen journalisten uit bevriende landen mochten daar via een scherm vooraf afgesproken vragen stellen in strak geregisseerde persconferenties. De journalisten, afkomstig uit onder meer Syrië, Costa Rica, en verschillende Afrikaanse landen, moesten het Partijcongres van een buitenlands tintje voorzien.
Het mediacentrum werd enkele dagen voor de sluitingsceremonie in quarantaine geplaatst. Dat het daarmee zo mogelijk nog ingewikkelder is geworden inzage te krijgen in het theater in de Grote Hal van het Volk, lijkt de autoriteiten niet uit te maken. Speculatie over het incident met China's voormalige leider zal er blijven. De enige zekerheid op de slotdag van dit Partijcongres is dat er op dit moment niemand is die Xi een strobreed in de weg kan leggen.
