Veel geld voor toekomstvisie op internet, maar 'metaverse' is nog een bouwput
Een virtuele versie van Facebook-oprichter Mark Zuckerberg sprong op en neer, om te 'vieren' dat in zijn zelfgecreëerde virtuele wereld straks ook benen zichtbaar zijn. Het oogde voor de leek als een kleinigheid, maar was een mijlpaal voor Zuckerbergs gedroomde virtuele wereld, de metaverse. Daarin waren voorheen namelijk enkel torso's te zien.
Het moment werd gepresenteerd als een mijlpaal in een presentatie van Meta (voorheen Facebook). Achteraf bleek dat er alleen wel een filmtruc nodig was om het 'benenfilmpje' te maken. Het toonde: Zuckerbergs toekomstvisie op het internet is vooralsnog een grote virtuele bouwput.
Een jaar geleden was er veel te doen om de metaverse. Meta-topman Zuckerberg was de dominantie van Google en Apple op smartphones beu en hoopte dit met zijn eigen, volgende versie van het internet te veranderen. Hij veranderde er krap een jaar geleden zelfs de naam van z'n bedrijf voor, van Facebook naar Meta.
Nog voordat de naamsverandering er kwam, kondigde Facebook een grote investering aan. De komende vijf jaar zouden er in de EU 10.000 mensen worden aangenomen om te werken aan de metaverse. Een jaar later wil het bedrijf aan de NOS niet vertellen hoeveel mensen er tot nu toe zijn aangenomen. Het wekt de indruk dat dat het project nog niet of nauwelijks van de grond is gekomen.
Internet van de jaren 80
"Je moet de metaverse zien als het internet in de jaren 80: de echte toepassingen worden nog gebouwd", zegt Alex van der Baan, ceo van YOM (Your Open Metaverse). Zijn startup met vijftien werknemers wil videoinfrastructuur - denk aan YouTube - bouwen voor de metaverse.
Het gaat zo snel, we zijn de afgelopen twee jaar ook zo vaak veranderd.
"We vragen het onszelf ook wel af: gaan we de juiste kant op. We zijn immers op een rijdende trein gestapt. Toch is er geen twijfel bij ons." Van der Baan zegt tegelijkertijd niet te weten hoe zijn product er over een paar jaar uitziet. "Het gaat zo snel, we zijn de afgelopen twee jaar ook zo vaak veranderd."
Meta presenteerde afgelopen week nog een headset van 1500 dollar, bedoeld voor de zakelijke markt, zodat kantoormedewerkers elkaar in een virtuele werkomgeving kunnen ontmoeten:
Dat er veel interesse is in de metaverse, is duidelijk. Volgens adviesbureau McKinsey is er in de eerste vijf maanden van dit jaar meer dan 120 miljard dollar gestoken in metaversetechnologie en -infrastructuur. Dat is een verdubbeling ten opzichte van heel 2021.
Virtual reality-onderzoeker Mirjam Vosmeer, verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam, wijst er wel op dat techbedrijven gezien die forse investeringen verwachten dat ze hun geld straks ook weer terugverdienen. "Ik schrik van de gigantische bedragen die ze bereid zijn eraan uit te geven. We moeten beseffen dat het niet alleen mooie innovaties zijn."
Vooralsnog is de metaverse een grote ontdekkingstocht met veel onbeantwoorde vragen. Is het dan te vroeg om hiermee bezig te zijn? Nee, zegt onderzoeker Zerrin Yumak van de Universiteit Utrecht. "Het maatschappelijke debat begon vorig jaar, maar er wordt al decennia onderzoek naar gedaan."
Ik zie de komende jaren niet voor me dat mensen urenlang een VR-bril dragen.
Ze denkt dat de metaverse er gaat komen. Alleen boven de vorm hangt nog een groot vraagteken. Blijft de telefoon bijvoorbeeld de belangrijkste ingang, of worden virtual reality en augmented reality toch heel groot? "Ik zie de komende jaren niet voor me dat mensen urenlang een VR-bril dragen", voorspelt Yumak.
Miljarden dollars en technische problemen
Hoe dan ook: Meta wil graag voorop lopen in de metaverse. Het bedrijf heeft er in anderhalf jaar al zo'n 16 miljard dollar aan uitgegeven. Ondertussen zit de software van de virtuele wereld vol fouten, schreef onder meer The New York Times. En, best pijnlijk: de eigen medewerkers staan niet te springen om het zelf te gebruiken.
Ten slotte kijkt Zuckerberg met argusogen naar Apple. De verwachting is dat de iPhone-maker op niet al te lange termijn, mogelijk begin volgend jaar, met een concurrerende headset komt. Daar komt bij dat Apple diepere zakken heeft dan Meta, dat naast dit alles nog een hoofdpijndossier heeft: de concurrentie met TikTok.
