'Phil' Gilbert vereeuwigd in eregalerij onder Cauberg: 'Hier mooiste zege behaald'

Eigenlijk reed hij vorige week al zijn laatste meters als profwielrenner. Aan het begin van zijn carrière, in 2008 en 2009, kwam hij met de handen in de lucht over de streep in Parijs-Tours, vorige week rolde hij anoniem als 27ste over de finish. Maar wel met de glimlach die hem al die jaren gekenmerkt heeft.

Philippe Gilbert, 40 jaar inmiddels, wist dat zijn afscheidsfeest nog moest komen. En hoewel hij afkomstig is uit Remouchamps aan de voet van de blikvanger van Luik-Bastenaken-Luik, de Côte de la Redoute, koos hij er bewust voor om zijn afscheid te vieren in Valkenburg.

Want daar, in de steile bocht van de Cauberg, plaatste hij zo vaak zijn splijtende demarrage. "Ik heb hier heel veel mooie overwinningen behaald", vertelt Gilbert aan 1Limburg. "Vooral mijn wereldtitel natuurlijk. In 2010 won ik hier mijn eerste Amstel Gold Race van vier. Ik heb altijd veel emotie gehad hier. Als ik hier kom trainen, zijn er nog altijd veel mensen die 'tuuten' naar mij met de auto. Ik ben graag hier."

De liefde is wederzijds. De gemeente Valkenburg onthulde ter gelegenheid van zijn afscheid namelijk een speciale plaquette in de gemeentegrot van Valkenburg, waar zich een wielergalerij bevindt. Die galerij ligt precies onder de bocht van de Cauberg. "Het is een eer om hier op de muur te staan", aldus Gilbert.

Zijn laatste seizoen als profwielrenner moet hebben gevoeld als een grote afscheidstournee. Binnenkort ligt zijn biografie ('Phil') in de schappen, een Belgische filmploeg volgt hem al jaren voor een documentaire ('Classique Gilbert') en dan waren er ook nog al die afscheidsinterviews.

Voor elke grote koers leek Gilbert in het zonnetje te worden gezet. Met reden, want in vrijwel elke koers boekte de Waal successen. Het begon met een ritzege in de Tour Down Under in 2004 als 21-jarig broekie van de opleidingsploeg van het Franse Française des Jeux.

Dankzij de eindzege in de Vierdaagse van Duinkerke in mei sloot hij zijn lange loopbaan af met 80 zeges.

Monumentale wielrenner

In zijn jonge jaren ontpopte Gilbert zich als een puncheur van wereldklasse, met een gevreesd eindschot als het op een sprint van een kopgroep aankwam. Een aanvaller pur sang.

Omloop Het Volk, de openingswedstrijd van het Vlaamse voorjaar, was in 2007 en 2008 de eerste klassieker op zijn palmares. En het scheelde maar een haartje of hij had als 25-jarige al Milaan-Sanremo gewonnen. Gilbert viel aan op de Poggio, werd teruggepakt en kon niet voorkomen dat Fabian Cancellara in de laatste kilometer ontsnapte.

Zijn derde plaats leek een voorbode van toekomstige overwinningen in 'La Primavera'. Maar d kwam er niet.

Vooral in de herfst van zijn carrière werd Gilbert voortdurend herinnerd aan die ene blinde vlek op zijn erelijst. Had hij Milaan-Sanremo gewonnen, dan was hij na zijn landgenoten Rik Van Looy, Roger De Vlaeminck en Eddy Merckx de vierde wielrenner ooit met alle vijf de monumenten op zijn palmares.

Gilbert moet het doen met vier. Slechts zes renners deden hem dat voor, onder wie Hennie Kuiper.

In 2009 en 2010 won hij de Ronde van Lombardije. En toen moest zijn wondervoorjaar 2011 nog komen. In een maand tijd won Gilbert Strade Bianche, Brabantse Pijl, Amstel Gold Race, Waalse Pijl en zijn thuiskoers Luik-Bastenaken-Luik.

Toen zijn snedige demarrage bergop begon af te botten, ging Gilbert zich toeleggen op de keienklassiekers. Hij stapte over naar de ploeg van Patrick Lefevere, sinds jaar en dag de heersers van de kasseien, en had al snel succes. In 2017 won Gilbert de Ronde van Vlaanderen en in 2019 sloeg hij toe in Parijs-Roubaix.

"Nu alles op Sanremo, maar die druk zal groter worden. Want iedereen weet dat dat de enige klassieker is die ik nog moet winnen", sprak Gilbert destijds in zijn met charmante Vlaams met Franse ondertoon. "Maar er zijn eerst nog mooie koersen om te winnen. Zoals volgende week: afspraak in de Amstel."

Een vijfde zege in de Amstel Gold Race na (2010, 2011, 2014 en 2017) kwam er niet, net zoals dat vijfde monument een droom bleef. Toch zal de Cauberg voor altijd een beetje de berg van 'Phil' blijven.

Want daar reed Gilbert in 2012 naar de wereldtitel. Pas dit jaar werd hij afgelost door een landgenoot, toen Remco Evenepoel de macht greep in Wollongong. "Dat was het hoogtepunt in mijn carrière", vertelt Gilbert nu. "Mijn hele familie, al mijn vrienden stonden aan het parcours. En om dan te winnen, als topfavoriet, mooier wordt dat niet."

Op dat WK-parcours reed Gilbert vandaag zijn laatste ererondes, aan de zijde van Fabio Jakobsen, Niki Terpstra, Thor Hushovd, André Greipel, Axel Merckx en Johan Van Summeren en vele, vele anderen.

Geen 'dikke nek'

Ondanks alle successen kon je de sociale en communicatieve Gilbert namelijk nooit op een 'dikke nek' (een Vlaamse aanduiding voor arrogantie) betrappen. De laatste jaren was Gilbert bovendien vertegenwoordiger van de renners in de wielrennersvakbond. Graag gezien in het peloton, geliefd bij de fans.

Ook al kon het oude lijf niet meer aan zijn eigen verwachtingen voldoen, de twinkeling in zijn ogen was nooit ver weg in een gesprek met Gilbert. Zo ook dit voorjaar, kort voor zijn laatste Amstel Gold Race.

Waarom juist die wedstrijd hem zo goed ligt, was de vraag. "De klimmen zijn kort, maar krachtig. Zo ben ik ook als mens." Als wielrenner heeft Gilbert het anders knap lang volgehouden.