Minister: statushouders moeten baan niet opzeggen bij krijgen woning

Het is een "bizarre situatie" als statushouders (vluchtelingen met een verblijfstatus) hun baan opzeggen zodra zij een woning hebben gekregen. Dat zei minister Van Gennip van Sociale Zaken op vragen uit de Tweede Kamer. "Als je vlucht voor oorlog en geweld ben je welkom in Nederland. Daar tegenover staan ook plichten."

Afgelopen zondag berichtte Het Financieele Dagblad over een plotseling hoog aantal statushouders in Utrecht dat ontslag heeft genomen en de bijstand in wilde nadat zij een sociale huurwoning toegewezen hadden gekregen.

VVD-Kamerlid Aartsen wil weten hoe het zit: "Het draagvlak vliegt bij mensen linea recta het raam uit als ze dit horen." Tot groot protest van Denk riep de PVV erom deze mensen onmiddellijk het land uit te zetten.

De reacties in de Kamer waren vergelijkbaar met die van afgelopen zondag op sociale media. Van Gennip: "Het bericht heeft heel wat ophef veroorzaakt. En ik deel de zorgen. We zijn in gesprek met de gemeente Utrecht."

Voorrang geven

Het college van Utrecht besloot in juli zes weken lang statushouders voorrang te geven bij het toewijzen van huizen. Onder bewoners van het azc in Utrecht werd de actie van het gemeentebestuur onderling 'huisjesfeest' genoemd, hoorde de krant van betrokkenen bij de opvang.

De gemeente Utrecht spreekt vandaag tegen dat er een direct verband bestaat tussen de voorrangsregel en het opzeggen van banen. Wethouder Asiel Rachel Streefland (ChristenUnie) schrijft op vragen uit de gemeenteraad dat "het fenomeen wat nu belicht wordt niet nieuw" is en dat het in elke gemeente voor kan komen.

Streefland: "Wij herkennen ons niet in het verband dat wordt gelegd in het FD tussen de versnellingsactie en het opzeggen van een baan door de paar statushouders. De informatie die wij desgevraagd aan het FD hebben gegeven spreekt over een aantal en geen tientallen statushouders."

Gekort op bijstand

Minister Van Gennip gaat hier over in gesprek met de gemeente. "Zij kunnen nu niet aangeven wat er met deze zes mensen aan de hand is. Overigens kan een gemeente hierop handhaven. Als iemand zonder goede reden zijn baan opgeeft kan hij of zij gekort worden op de bijstand."

Volgens SP-Kamerlid Van Dijk kan het ook te maken hebben met een misverstand. Hij doelt op situaties dat mensen slecht of onregelmatig betaald werk of nul-urencontracten hebben waardoor ze er niet zeker van zijn of ze elke maand de vaste lasten wel kunnen betalen. Een uitkering en toeslagen zijn dan 'zekerder'.

Van Dijk: "Het kan dus zijn dat de gemeente ze hier slecht in heeft begeleid."

Volgens CBS-cijfers uit 2021 heeft na 5,5 jaar 40 procent van de statushouders een bijstandsuitkering. Dat wordt voor een deel verklaard doordat zij vanwege een gebrek aan arbeidsverleden in onzekere sectoren werken zoals de horeca en de uitzendbranche.