Politiek worstelt met aanpassen transgenderwet

Het lijkt tot het allerlaatste moment spannend te worden of de aanpassing van de transgenderwet die vandaag en morgen in de Tweede Kamer behandeld wordt, genoeg politieke steun krijgt. Uit een rondgang blijkt dat veel partijen nog niet weten of ze voor of tegen zijn.

Fracties spreken tegenover de NOS twijfels en zorgen uit, of spreken zich helemaal nog niet uit. Partijen als VVD en CDA, maar ook bijvoorbeeld Denk en SP zeggen te twijfelen. Ze willen voor de start van het debat eerst intern in de fractie overleggen.

Als de wet er komt, kan iemand straks zelf beslissen of diegene een V of een M in het paspoort wil. Zonder dat een deskundige eerst oordeelt of er echt een duurzame overtuiging is om van geslacht te veranderen, zoals nu nog moet. Toen het vorige kabinet met het wetsvoorstel kwam, leek er genoeg steun. Maar partijen zijn nu toch aan het worstelen met de veranderingen.

Enorme wachtlijsten

D66 is voorstander van de wet. Volgens Kamerlid Van Ginneken draagt de juiste letter in het paspoort bij aan het welzijn en de veiligheid van transgender mensen. Daarnaast is het volgens haar een goede zaak als de psycholoog er tussenuit gaat. "Een erkenning voor het feit dat trans mensen niet psychisch labiel zijn en goed in staat zijn zelf te beslissen", zegt ze.

Volgens Van Ginneken druist de huidige gang van zaken in tegen het fundamentele recht op zelfbeschikking. "Mensen hebben absoluut geen psycholoog nodig om te bepalen wie ze zijn. Dat zeggen psychologen zelf ook. Het is hoog tijd dat we de overbodige deskundigenverklaring nu eindelijk eens uit de wet gaan schrappen."

JA21-Kamerlid Pouw-Verweij twijfelt daaraan. Ze wijst erop dat er op het gebied van zorg voor jonge mensen nu veel verandert en er enorme wachtlijsten zijn. Door de wachtlijsten gaan mensen nu vaak al voor een biologische transitie over tot een sociale transitie. Nu deze wetswijziging doorzetten zonder dat er genoeg begeleiding is maakt het volgens haar ingewikkelder. Ze is bang dat jonge kwetsbare mensen daar alleen maar de dupe van worden.

Ook maakt ze zich zorgen over de gevolgen die de wet voor vrouwen heeft. Trans vrouwen vormen geen risico, denkt ze, maar misbruik van mannen die zich makkelijker als vrouw kunnen laten registreren wel. Die kunnen zich makkelijker in situaties (kleedkamers, wc's) begeven waar vrouwen nadeel van kunnen ondervinden. "De verhalen dat het mis kan gaan zijn tot nu toe anekdotisch, maar we moeten hier goed naar kijken."

Seksuele intimidatie

Van Ginneken (D66) ziet dat er in landen waar mensen nu al zelf kunnen beslissen over hun geslachtsregistratie niet zulke problemen ontstaan. "Seksuele intimidatie van vrouwen is een groot probleem waar ik graag tegen strijd, maar regels voor geslachtsregistratie hebben hier niets mee te maken."

De SP ziet dat de wetsaanpassingen "tegemoetkomen" aan een behoefte maar zit ook nog met vragen en zorgen. De partij hoopt daar volgens woordvoerder Van Nispen in het debat antwoord op te krijgen.

PVV-leider Wilders gaf vorige week tijdens de Algemene Beschouwingen al aan niets in de plannen te zien. Hij vindt het "totale gekkigheid" dat "een kind van 16" zonder overleg met een arts of psychiater kan zeggen: "Ik ben in één keer geen jongetje meer, maar een meisje".

Ook de oppositiepartijen JA21, Forum voor Democratie, Groep van Haga en SGP zijn tegen. En dat geldt verder voor coalitiepartij ChristenUnie. Die partij is bang dat de voorgestelde wetswijziging jongeren 'een zetje' kan geven om gebruik te maken van de mogelijkheid om het geslacht in hun paspoort te veranderen, terwijl daar onvoldoende zorg tegenover staat zoals het nu nog verplichte gesprek met een deskundige.

Voorstanders van de aanpassingen zijn tot nu toe D66, GroenLinks, Partij voor de Dieren en Volt. De andere elf fracties hebben hun afweging nog niet bekendgemaakt.