Amerikanen laten Talibankopstuk vrij in ruil voor ontvoerde Amerikaan
De drugsbaron en Talibanfinancierder Haji Bashir Noorzai is na 17 jaar gevangenschap door de Verenigde Staten vrijgelaten. Dat melden bronnen van de Taliban en Afghaanse staatsmedia. De Taliban hebben in ruil voor de vrijlating van Noorzai de Amerikaan Mark Frerichs vrijgelaten.
Frerichs werd in 2020 in Afghanistan ontvoerd. Vermoedelijk was dat door het Haqqani-netwerk, een terreurgroep die met de Taliban samenwerkt. Frerichs was een veteraan van de Amerikaanse marine die voor zijn ontvoering tien jaar lang in Afghanistan werkte als civiel ingenieur.
De Amerikanen hadden in gesprekken met de Taliban al vaker op de vrijlating van Frerichs aangedrongen. Van Frerichs wordt verondersteld dat hij de laatste Amerikaanse gijzelaar van de Taliban was. De familie van Frerichs heeft zijn vrijlating bevestigd.
Volgens berichten in de Afghaanse staatsmedia was Noorzai een van de laatste Afghanen die vastzaten in het gevangenkamp op de Amerikaanse marinebasis Guantánamo Bay. Of hij in Guantánamo heeft gezeten of in een andere Amerikaanse gevangenis, is niet duidelijk.
"De eervolle Haji Bashir is vrijgelaten na twee decennia gevangenschap en is vandaag in Kabul aangekomen", zegt Talibanwoordvoerder Mohammad Naeem.
De Afghaanse krijgsheer Noorzai, wiens titel Haji duidt op een ondernomen bedevaart naar Mekka, werd in 2005 gearresteerd en beschuldigd van het smokkelen van heroïne ter waarde van meer dan 50 miljoen dollar naar de Verenigde Staten.
Noorzai's advocaat ontkende later dat zijn cliënt een drugshandelaar was. Volgens de raadsman moest de Amerikaanse aanklacht tegen Noorzai worden afgewezen. Amerikaanse regeringsfunctionarissen zouden Noorzai hebben bedrogen door hem te laten geloven dat hij niet zou worden gearresteerd als hij naar de Verenigde Staten zou afreizen.
Nadat het Talibankopstuk in 2005 per vliegtuig was aangekomen in New York werd hij gearresteerd. Volgens de Amerikanen stond Noorzai aan het hoofd van een internationale drugsorganisatie die zich bezighield met de productie van en handel in heroïne. Die handel werd gebruikt om de Taliban te financieren. De islamitische terreurbeweging gebruikte de inkomsten voor de fundamentalistische strijd.
Twintig jaar zonder aanklacht
Sinds 2002 hebben ongeveer 780 gevangenen vastgezeten in de Amerikaanse militaire gevangenis in Guantánamo Bay in Cuba. Nu zitten er nu nog 35 vast. De Amerikaanse president Biden zei begin dit jaar te willen onderzoeken of hij de omstreden gevangenis kan sluiten. Dat zou dan voor het eind van zijn ambtstermijn in 2024 moeten gebeuren.
Oud-president Obama stelde zich in 2009 hetzelfde doel, maar kreeg dat door tegenwerking van het Congres niet voor elkaar. Met het aantreden van president Trump in 2017 verdween het plan in de prullenbak.
Een van de vragen die beantwoord moeten worden, is wat er met de gevangenen van Guantánamo Bay moet gebeuren. De meesten zitten er al bijna twintig jaar, zonder dat ze voor iets zijn aangeklaagd of berecht. De wet verbiedt de regering om hen naar de VS over te brengen.
