Shell: veiligheidsrisico gaswinning ondanks aardbeving Huizinge acceptabel
Shell vond het veiligheidsrisico van de gaswinning in Groningen acceptabel, ook na het dringende advies van het Staatstoezicht op de Mijnen om de gaswinning zo snel en zo veel als realistisch was te verlagen. Dat zei voormalig president-directeur van Shell Nederland Dick Benschop voor de parlementaire enquêtecommissie gaswinning.
Shell en Exxon zijn eigenaar van gaswinningsbedrijf NAM. Shell voelde er niets voor de productie te beperken en zag meer in het snel verstevigen van gebouwen in het winningsgebied. Wel was er zorg over het verliezen van draagvlak voor de winning. Dat draagvlak ging verloren, juist omdat de productie niet werd beperkt, maar flink verhoogd.
De gaswinning werd in 2013 opgeschroefd naar recordhoogte: er was in tijden niet zoveel gas gewonnen, bijna 54 miljard kuub. Het is één van de belangrijkste vragen van de onderzoekscommissie hoe dat kon gebeurden en wie daartoe besloot. Benschop erkende vandaag dat het nooit had mogen gebeuren. Het verhogen van het risico in 2013 heeft tot op de dag van vandaag een verwoestende invloed gehad op de discussie over de gaswinning, vindt hij.
'Gasdelingsplan'
De aanpak had heel anders gemoeten, erkent Benschop. "We hadden de Groningers meer mee moeten laten praten over de gaswinning. Dat we dat niet hebben gedaan, is fout", zegt hij. Shell wilde Groningers volgens hem ook mee laten delen in de gasopbrengsten. Benschop vertelde dat hij voor een "gasdelingsplan" pleitte bij de top van de PvdA en minister Henk Kamp. De PvdA, Benschops eigen partij, zat toen in de regering. Maar tot zijn spijt kreeg hij de handen daarvoor niet op elkaar.
Naast Benschop werd vanochtend wederom een oud-topambtenaar gehoord: Mark Dierikx van het ministerie van Economische Zaken. Ook hij kreeg veel vragen over de verhoogde gasproductie in 2013. Dierikx herhaalde meerdere keren dat die hoge productie vooral te maken had met de leveringszekerheid. Er moest een afweging worden gemaakt tussen veiligheid in Groningen en leveringszekerheid van het gas.
Eerder zei oud-minister Kamp daar juist over dat er in 2013 niet alleen voor de leveringszekerheid zoveel gas werd gewonnen. Hij zei dat Shell en Exxon min of meer recht hadden op een bepaalde productie. Ze hadden 'recht op inhaal' omdat ze de productieafspraken voor een periode van tien jaar nog niet hadden gehaald.
Niet op de hoogte gebracht
Ook werd opnieuw duidelijk in het verhoor van Dierkx dat het advies van het Staatstoezicht op de Mijnen om de productie te beperken, geen verrassing was voor Shell, Exxon, Gasterra, de NAM en het ministerie van Economische zaken.
Dat advies kwam naar buiten in januari 2013, maar was tijdens de formatie van het kabinet Rutte II (PvdA en VVD) al bekend bij onder meer Mark Dierikx. Die vertelde daar demissionair minister Maxime Verhagen niet van op de hoogte te hebben gesteld, omdat het voor hem in zijn nadagen niet meer relevant zou zijn.
Morgen is het de beurt aan de voormalige ministers Henk Kamp en Jeroen Dijselbloem, die destijds minister van Financiën was. Ook dan zal het voornamelijk gaan over de recordproductie in 2013.
