Rusland fakkelt al weken op grote schaal gas af bij Nord Stream 1
Terwijl Europa worstelt met schrikbarende gastekorten, verbrandt het Russische Gazprom vermoedelijk overschotten bij de pijpleiding Nord Stream 1. Dagelijks wordt bij de grens met Finland ruim 4 miljoen kubieke meter aardgas afgefakkeld, schrijft de BBC. Bij een gasprijs van 2,50 euro per kubieke meter is dat 10 miljoen euro waard.
De nieuwszender baseert dit op een analyse van Rystad Energy, een instituut dat onderzoek doet naar de energiemarkt. De vlammen zijn op satellietbeelden te zien bij een fabriek voor vloeibaar aardgas (LNG) in Portovaya, nabij de grens met Finland.
Deze fabriek is zo'n vijf kilometer verwijderd van een compressorstation, vlak bij de plaats waar de Nord Stream 1 pijpleiding Rusland verlaat. Een compressorstation is een station dat de gasdruk verhoogt, waardoor er meer gas door een pijpleiding kan worden vervoerd.
De vlammenzee in Portovaya wordt al sinds juni waargenomen. Het vuur is tot over de grens te zien, schreef de Finse nieuwszender Yle eerder deze maand.
'Gas moet ergens naartoe'
Het is nog onduidelijk waarom Rusland het gas affakkelt. Een rol speelt dat Rusland de gastoevoer via de pijpleiding heeft teruggeschroefd. Slechts 20 procent van de capaciteit van de pijpleiding wordt benut. Gazprom heeft daardoor een gasoverschot.
Gezien de locatie van de fabriek acht René Peters, gasexpert bij onderzoeksinstelling TNO, de kans groot dat het gas betreft dat eigenlijk bedoeld was voor export naar West-Europa via Nord Stream 1.
"Over het algemeen brand je alleen gas af als er sprake is van te hoge druk in het systeem", zegt Peters. "Het gas moet dan ergens naartoe."
Gazprom kan niet al het gas verwerken tot vloeibare grondstoffen in de LNG-fabriek waar de vlammen zijn gesignaleerd. "Die heeft een veel kleinere capaciteit dan Nord Stream 1", zegt hij.
Deskundigen denken dat het ook te maken kan hebben met aangekondigd onderhoud aan de pijpleiding. Gazprom is van plan om Nord Stream 1 op 31 augustus voor drie dagen te sluiten, voor de tweede keer deze zomer.
"Bij onderhoud moet de gasdruk van het hele systeem af", zegt Peters. "Dus dat kan een logische verklaring zijn voor de gasvlammen."
Dat de Russische LNG-fabriek bij de Finse grens niet alle gas kan verwerken, onderstreept ook energiedeskundige Lucia van Geuns van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. "De mogelijkheid die dan overblijft, is het affakkelen van het gasoverschot."
Milieuschade
"Dat er miljoenen, zo niet miljarden aan aardgas wordt afgefakkeld, is een ironische en nare constatering", vervolgt Van Geuns. "Want terwijl er in Europa sprake is van een dreigend gastekort, wordt aardgas net over de grens verbrand."
Het affakkelen van 4 miljoen kubieke meter aardgas per dag, betekent omgerekend een uitstoot van 7 kiloton CO2.
Die verbranding heeft directe gevolgen voor het klimaat. "Want satellietbeelden laten zien dat er bij Portovaya significante hoeveelheden CO2 de lucht in gaan", zegt de energiedeskundige. Bovendien is er sprake van indirecte klimaatschade. Het gas dat wordt afgefakkeld, komt immers niet in Europa terecht. "Daardoor ontstaat hier een gastekort, en worden de kolencentrales weer aangezet, wat nog slechter is voor het klimaat dan aardgas."
Behalve tot milieuschade leidt het tekort van aardgas in Europa tot hogere energieprijzen. Duitsland vermoedt dan ook dat Rusland Nord Stream 1 voor een tweede keer deze zomer sluit om de EU onder druk te zetten, onder meer om de economische sancties op Rusland te verlichten die zijn ingesteld vanwege de oorlog in Oekraïne.
