Massale kokkelsterfte in de Waddenzee door warmte

Vanwege het warme weer is sprake van massale kokkelsterfte in de Waddenzee. Dat kan slecht nieuws zijn voor vogels die afhankelijk zijn van de kokkels als voedselbron, zegt onderzoeker Roeland Bom van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) tegen Omrop Fryslân.

Uit verschillende delen van de Waddenzee komen meldingen binnen van dode kokkels, aldus onderzoekers van het NIOZ. Zij doen momenteel onderzoek naar droogvallende wadplaten.

Bij Griend zijn heel grote aantallen dode, vooral jonge, kokkels gevonden. Onder Ameland lijkt de situatie iets beter, maar daar liggen weer veel dode, grotere en oudere kokkels. Ook uit de omgeving van Schiermonnikoog komen berichten dat het mis is.

Warme weer

In 2018 en 2019 was ook al sprake van massale kokkelsterfte door het warme weer. "In 2018 zagen we het direct na de gigantische warmte die we toen hadden. Dat lijkt nu weer het geval", zegt Bom.

De onderzoekers vermoeden dat laag tij precies op het warmste moment van de dag de oorzaak is van de grote sterfte. "We denken dat het duidelijk iets is wat we vaker gaan zien met de steeds warmere zomers", aldus Bom.

De kokkelsterfte zal gevolgen hebben voor de voedselvoorziening van vogels, als de kanoet, de scholekster en de eidereend:

Kokkels als voedselbron

Volgens Bom lijkt het voortbestaan van de kokkel geen gevaar te lopen door de sterfte. "De populatie zal wel tegen een stootje kunnen." Wel kan de sterfte gevolgen hebben voor de vogels die kokkels eten, zegt Bom.

Kanoeten rekenen vooral op jonge kokkels als voedselbron voordat zij verder op trek gaan naar het zuiden. De oudere kokkels zijn belangrijk voor eidereenden en scholeksters.

"Het gaat in principe niet goed met de scholekster, de eidereend en de kanoet. Het idee is dat dat ligt aan een gebrek aan voedsel. Het kan zijn dat dit direct gevolgen heeft voor de populaties van deze vogels", zegt Bom.

Nonnetje als alternatief

Volgens Bom is dit nog wel iets wat goed onderzocht moet worden. "En dat is eigenlijk ook wat we nu doen. We zijn nu de voedselbestanden aan het opnemen. Tegelijkertijd wordt er intensief gekeken naar die vogels. Zo proberen we te achterhalen hoe ze reageren op de veranderende wereld."

Er is wel wat alternatief voedsel beschikbaar, zoals het nonnetje. Het nadeel daarvan is volgens Omrop Fryslân dat het nonnetje een veel kleinere schelp heeft, waarbij de vogels veel meer energie moeten verbruiken om aan genoeg voedsel te komen.