Vuelta aan Nederland goed besteed: ‘Behoort organisatorisch tot beste leerlingen’

Het wielrennen lijkt de laatste periode geteisterd te worden door zware valpartijen. Toch is dat probleem niet groter geworden dan het al was, blijkt uit onderzoek van IDLab.

Professor Steven Verstockt leidt daar een groep van twaalf onderzoekers, verbonden aan de universiteiten van Antwerpen en Gent. Vijf daarvan buigen zich al bijna twee jaar over de veiligheid in de wielersport.

"De crash van Fabio Jakobsen was de trigger", vertelt Verstockt, die in opdracht van de wielerunie UCI twee jaar de tijd krijgt om wedstrijden onder de loep te nemen. "Dat organisaties van koersen nu met ons meedenken, is al enorme winst."

Informatie dankzij Twitteraars

Het werk van IDLab bestaat grof geschetst uit twee delen: het analyseren van wedstrijden en uiteraard ook het zorgvuldig bekijken van nieuwe parcoursen.

Een enorme bijdrage aan die rapportages van oude koersen wordt geleverd door het sociale medium Twitter. Dankzij de vele informatie die zo door omstanders wordt gedeeld, zijn valpartijen en andere incidenten goed in kaart te brengen.

"We zijn nu tot zes jaar terug in de tijd met onze analyses. Daarin komt niet duidelijk een piek naar boven. Alleen zijn de twee coronajaren natuurlijk niet geheel representatief voor het onderzoek", aldus Verstockt.

Valpartijen zijn en blijven onlosmakelijk verbonden met de sport. Des te belangrijker dus om alle onnodige obstakels te verwijderen. Het is veel voller op de weg geworden, constateert Verstockt. Kijk alleen al naar alle rotondes.

"Verkeersmeubilair", noemt hij het. Alle paaltjes, vluchtheuvels, hekjes en verkeersborden op en rond het parcours.

Dan zijn er nog de talloze slijtageplekken in de wegdek, plotselinge versmallingen in het parcours, scherpe bochten met weinig zicht en supporters die met al hun goedbedoelde enthousiasme voor gevaar kunnen zorgen.

Veel gevaarlijke situaties zijn te voorkomen, laat Verstockt zien in enkele analyses. Beelden van bovenaf, van Google Maps bijvoorbeeld, brengen al een hoop knelpunten in beeld. Extra signaleringen doen al wonderen.

Evenwichtsoefening

Ook kan het verloop van koersen tegenwoordig al goed worden voorspeld. De weersomstandigheden. Hoe hard ze ongeveer rijden op bepaalde plekken. Ligt de finishlijn op een veilige plek?

"Het wielrennen veiliger maken is ook een moeilijke evenwichtsoefening", merkt Verstockt. Organisaties willen ook spectaculaire koersen voor de kijker. En de teams nemen meer risico als de belangen groot zijn.

Binnen grotere ploegen worden de renners speciaal voor bepaalde koersen klaargestoomd. Op hun piekmomenten rijden ze vaak harder, wat dus bijdraagt aan de hogere snelheden in het peloton.

"Jumbo-Visma staat hoog in de lijst van valpartijen", concludeert Verstockt, die niet de exacte gegevens uit de doeken wil doen. "Maar de koploper is het ook weer niet."

Wel vertelt hij trots over de staat van de Nederlandse en Belgische wegen. Hoewel de Vuelta niet tot het takenpakket van zijn IDLab behoort, durft hij wel te stellen dat Utrecht als startplaats vanuit zijn vakgebied een zeer verantwoorde keuze is.

"Nederland en België behoren organisatorisch tot de beste leerlingen van de klas", zegt Verstockt. Überhaupt is de Vuelta geen ronde om op voorhand grote zorgen om te maken.

"Ons werk is geslaagd als we tijdens koersen geen situaties meer opmerken waarbij we denken: hoe is dat mogelijk? Maar er is nog veel terrein te winnen. Ons project loopt in eerste instantie tot december."

Fanbeleving

Wellicht mogen ze door. Of ze nemen een heel andere afslag, want ze kunnen ook iets toevoegen aan de fanbeleving.

"We willen een werkinstrument ontwikkelen, waarmee we voor het peloton kunnen uitrijden. Bijvoorbeeld in een auto tussen de reclamekaravaan. Daarmee hoef je niet alleen de laatste gevaren op de weg te kunnen detecteren."

"Je kunt zo veel meer zien", vervolgt Verstockt. "Welke namen van renners er het vaakst op de weg worden geschreven. Wie er langs de kant het meest worden aangemoedigd. Spandoeken, de bordjes met namen erop."

Zo worden fans nog meer bij de sport betrokken. De fans die ook al zo waardevol zijn met hun onbewuste bijdragen via sociale media aan deze onderzoeken. Om zo telkens weer samen het grootst mogelijke wielerfeest na te streven.