Debat over opvolging Johnson laat vooral grote verdeeldheid zien

De Britse premierskandidaten Sunak en Truss zijn in een tv-debat over de opvolging van Boris Johnson hard met elkaar in botsing gekomen over hun belastingplannen en de uitgaven van de Britse regering. Het was het eerste tv-debat, dat werd georganiseerd door de BBC.

Het felle debat onderstreept de grote verdeeldheid die er binnen de Conservatieve Partij is over de opvolging van Johnson, die eerder deze maand onder grote druk zijn vertrek aankondigde. Intern wordt gevreesd dat vooral Labour zal profiteren van de leiderschapsverkiezing. Voormalig partijvoorzitter Milling noemt de gang van zaken bijvoorbeeld "giftiger dan ik ooit heb gezien". Zo'n 200.000 leden door het hele land mogen hun stem per brief uitbrengen.

Beide kandidaten zaten tot drie weken geleden nog met elkaar in het kabinet van Johnson. Maar Rishi Sunak had geen vertrouwen meer in Johnson en stapte op. Liz Truss bleef wel aan en is minister van Buitenlandse Zaken in het interim-kabinet.

Belastingverlagingen

Truss lijkt de favoriet om op 5 september te winnen. Ze beloofde dat ze na haar aantreden direct de belastingen wil verlagen. Dat zou onder meer betaald moeten worden met leningen.

Oud-minister van Financiën Sunak noemde haar plannen "niet Conservatief" en zei dat Truss voor 40 miljard pond aan plannen heeft, waarvoor fors geleend moet worden. Bovendien zijn er nog grote schulden van de coronapandemie. "Dan zetten we de creditcard van het land in. Het zijn onze kinderen en kleinkinderen die daarvoor moeten opdraaien", zei hij. Maar Truss zei over drie jaar met het terugbetalen te willen starten.

Sunak wil juist eerst de inflatie aanpakken en is niet van plan de belastingen te verlagen. Volgens hem is het verlagen ervan niets meer dan een 'sugar rush' en volgt daarna onherroepelijk een crash van de economie. "Als de inflatie niet meer onder controle is te brengen, dan gaan de rentes omhoog." Truss vindt het verdedigbaar om veel geld te lenen na de coronapandemie, omdat het "een gebeurtenis is die maar eens in de honderd jaar plaatsvindt".

Johnson had vorige week zijn laatste vragenuurtje. Dat sloot hij af met een uitspraak uit één van de Terminator-films van Arnold Schwarzenegger:

De twee kandidaten kwamen ook met elkaar in botsing over China. Sunak zegt dat hij de dertig zogeheten Britse Confucius-instituten, die op kosten van Peking de Chinese taal en cultuur promoten, wil sluiten. "Maar een maand geleden pleitte je nog voor een intensievere handelsrelatie met China", wierp Truss tegen.

Beide kandidaten stellen dat Johnson geen rol meer zal hebben in een nieuw kabinet. "Genoeg is genoeg", zei Sunak. Truss was milder gestemd en zei dat Johnson toe is aan welverdiende rust.

Aan het einde van het debat was er toch nog enige vriendelijkheid. Zo zei Truss dat ze Sunak "met liefde" in haar team heeft als zij wint. Sunak zei "vanzelfsprekend" met Truss te willen samenwerken in een nieuwe regering. "Er is veel meer dat ons bindt dan waarover we van mening verschillen", zei hij.