503 gevallen van apenpokken, vaccineren risicogroepen 'moet sneller en breder'
In Nederland zijn 503 gevallen van apenpokken vastgesteld, 101 meer dan vorige week donderdag. Het is de grootste toename sinds mei, toen het virus zich in Nederland begon te verspreiden.
Het ministerie van Volksgezondheid wil zo snel mogelijk beginnen met het vaccineren van risicogroepen, schreef minister Kuipers vorige week aan de Tweede Kamer. Dit moet echter sneller gebeuren, en er moet een bredere groep mee worden bereikt dan het ministerie nu voor ogen heeft, vinden ervaringsdeskundigen, betrokken organisaties en een Amsterdamse huisarts met veel patiënten in de risicogroep.
De vaccinaties tegen apenpokken beginnen met een pilot in Amsterdam die is gericht op zo'n 2000 mensen die PrEP krijgen of daarvoor op de wachtlijst staan. PrEP is een medicijn dat beschermt tegen een infectie met hiv, het virus dat aids kan veroorzaken.
Te beperkt
Deze groep wordt daarna landelijk uitgebreid naar ruim 30.000 personen, inclusief mensen die hiv-positief zijn of een hoog risico lopen op een soa. Mensen die nauw contact hebben gehad met een besmet persoon, komen al in aanmerking voor een vaccin.
Iedereen kan het virus oplopen. De reden dat juist deze groep nu het vaccin kan krijgen, is dat tot dusver vrijwel alle bevestigde gevallen van apenpokken voorkomen bij mannen die seks hebben met andere mannen en verschillende seksuele contacten hebben, stelt Kuipers.
De overheid omschrijft de risicogroepen nu te beperkt, vindt Richard Keldoulis, woordvoerder van actiegroep PrEPnu. "Wij zien graag dat niet alleen de mensen voor vaccinatie in aanmerking komen die PrEP krijgen of bij de soa-poli's bekend zijn, maar de gehele groep mannen die seks hebben met mannen en verschillende seksuele relaties hebben", zegt hij. Dat zijn er volgens hem beduidend meer dan de 32.000 die nu in de brief worden genoemd.
Huisarts Adrie Heijnen sluit zich hierbij aan. Hij heeft een praktijk in Amsterdam en de helft van zijn patiënten bestaat uit mannen die seks hebben met mannen. Hij heeft twintig patiënten in behandeling die het virus hebben. Heijnen vreest dat het enorm lastig wordt om aan mensen uit te leggen waarom ze wel of niet tot de vaccinatiegroep behoren.
Dit is wat we nu weten over apenpokken:
Voor de 24-jarige Jurriaan uit Amsterdam komen de vaccins in elk geval te laat. Hij liep het virus eind mei op, vlak nadat de eerste besmettingen in Nederland waren geconstateerd.
Jurriaan, die vanwege privacyoverwegingen niet met zijn achternaam genoemd wil worden, noemt het besluit om risicogroepen te vaccineren slim. "Maar de overheid moet het vaccin ook beschikbaar maken voor andere mannen binnen Amsterdam die niet aan PrEP zitten of op de wachtlijst staan en het vaccin wel graag willen hebben."
Door mij te laten vaccineren heb ik het gevoel dat ik er iets tegen kan doen.
Arts Jordy (31) uit Amsterdam is inmiddels wel gevaccineerd. Hij was in contact gekomen met een patiënt van wie later bleek dat die besmet was. Hij kon zich laten inenten en deed dat ook. "In de scene waarin ik leef, gaat het virus enorm rond", legt hij uit. "Door mij te laten vaccineren, heb ik het gevoel dat ik er iets tegen kan doen."
Dat er een vaccinatiecampagne opgestart wordt, vindt hij goed nieuws. "Maar veel mensen in mijn omgeving vragen zich af waarom het zo lang duurt", zegt hij. "Als er al vaccins klaarliggen, waarom zou je die dan niet sneller geven?"
Extra vaccins
Ook Soa Aids Nederland roept het kabinet op om het vaccineren snel uit te breiden tot een veel grotere groep. "Alle mannen die seks hebben met mannen en transgender personen met wisselende seksuele contacten", staat in een reactie. "Om dit mogelijk te maken, moet nu al worden nagedacht over de aankoop van extra vaccins."
Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid laat weten dat er voorlopig genoeg vaccins klaarliggen, ook als de risicogroep in een later stadium groter wordt geacht.
Op de vraag waarom dat laatste niet nu al gebeurt, antwoordt hij: "We willen zo doelgericht mogelijk mensen vaccineren die risico lopen. Op een later moment kan het nodig zijn om deze groep breder te trekken. Dan zullen we weer advies vragen aan deskundigen."
De GGD in Amsterdam hoopt binnen enkele weken met het vaccineren van de eerste 2000 mensen te beginnen, zegt een woordvoerder. Ook het RIVM gaat uit van enkele weken.
