Gynaecoloog Leiderdorp verwekte niet 21 maar 41 kinderen met eigen zaad

Gynaecoloog Jos Beek uit Leiderdorp heeft tijdens vruchtbaarheidsbehandelingen niet 21, maar 41 kinderen verwekt met zijn eigen zaad, blijkt uit nieuw onderzoek. Ook is duidelijk geworden dat Beek drager was van een zeldzame erfelijke aandoening. Twee van de kinderen zijn daardoor overleden.

Beek, die in 2019 overleed, werkte als gynaecoloog in het voormalige Sint Elizabeth Ziekenhuis in Leiderdorp, dat later is opgegaan in de Alrijne Zorggroep. Daar voerde hij vanaf medio jaren 70 vruchtbaarheidsbehandelingen uit.

Toen vorig jaar 21 donorkinderen zich meldden bij het ziekenhuis omdat hun dna een match vertoonde met dat van de arts, werd hoogleraar Didi Braat als voorzitter van een onafhankelijke commissie gevraagd om de zaak te onderzoeken.

De vrouwen kwamen bij Beek met het verzoek om behandeld te worden met sperma van een anonieme donor. Hij gebruikte zijn eigen zaad, zonder dat te vertellen.

Het onderzoek toonde daarnaast aan dat Jos Beek drager was van een zeldzame genetische aandoening. Een van de moeders bleek ook drager te zijn van dit gen, met ernstige gevolgen.

"Er was een moeder die twee kinderen heeft gekregen na behandelingen bij Beek en beide kinderen overleden in het eerste levensjaar. Toen het tweede kindje overleed in 1990 is door het ziekenhuis onderzoek gedaan en kwam de genetische afwijking aan het licht", zegt onderzoeker Braat tegen Omroep West.

"Het is voor kinderen van belang om dit te weten", zegt Peter Jue van de Raad van Bestuur van de Alrijne Zorggroep. Daarom roept het ziekenhuis ouders en kinderen nog eens op om zich te melden als zij onder behandeling zijn geweest van Beek en zijn geboren uit een behandeling met donorzaad.

Zeker doorgegaan tot 1990

De kinderen die bekend zijn, krijgen vanuit het ziekenhuis hulp aangeboden. "Als ziekenhuis proberen wij alles te doen om de kinderen en de ouders bij te staan in de vragen, de twijfels en de onzekerheden die ze hebben", zegt Jue.

Eerder werd bekend gemaakt dat de gynaecoloog zijn praktijk had tussen 1973 en 1986. Uit het nieuwe onderzoek komt naar voren dat hij tot minimaal 1990 vruchtbaarheidsbehandelingen heeft uitgevoerd. "Het oudste kind is geboren in 1975, het jongste in 1990", zegt Braat.

Omdat het laboratorium in 1986 intern werd verplaatst werd eerder aangenomen dat Beek dat jaar ook stopte met de behandelingen.

Nu dat niet het geval blijkt, sluit Braat niet uit dat er nog meer nazaten van Beek zijn. De onderzoekers hebben bovendien geen donorlijsten kunnen vinden. Daarom bestaat het vermoeden dat er ook nooit anonieme donoren zijn geweest en dat Beek de enige was die zaad heeft gedoneerd.

Braat heeft voor het onderzoek ook veel met oud-medewerkers en voormalige collega's van Jos Beek gesproken en met de toenmalige echtgenoot van de gynaecoloog.

In het rapport schrijft de commissie daarover: "Beek riep uitgesproken en sterk uiteenlopende reacties op; er was geen middenweg. Hij was enerzijds erg betrokken bij zijn patiënten en wilde hen graag helpen; anderzijds had hij een enorme ambitie en hang naar aanzien en vond hij zichzelf erg geschikt als donor."