Rutte over boerenacties: een kleine groep verpest het voor allemaal

Premier Rutte zegt dat hij met afschuw naar de beelden van gisteravond heeft gekeken, waar rellende boeren voor de woning van stikstofminister Van der Wal door een politieblokkade braken. Een kleine groep boeren gaat volgens hem "alle grenzen te buiten" waarmee ze het "verpesten" voor de rest van de boeren. "Een overgrote groep boeren wil wel beschaafd demonstreren."

Opnieuw benadrukt Rutte dat deze protestacties "onacceptabel" zijn en dat politie, burgemeesters en het Openbaar Ministerie optreden als dat nodig is. "Je gaat geen gier uitrijden, kinderen bezorgd maken en gezinnen in gevaar brengen", zegt Rutte, die sprak vanuit Madrid waar hij de NAVO-top bijwoont.

De premier wil geen uitspraken doen over hoe het nu met minister Van der Wal gaat. De minister was gisteravond zelf niet thuis, maar haar gezin wel.

Gisteren, nog voor de actie bij het huis van de minister, noemde de premier de excessen van de boerenacties al niet acceptabel. Hij doelde toen op het in brand steken van autobanden voor een stadhuis, intimidatie van automobilisten en mest uitrijden op snelwegen. Hij zei dat demonstreren een groot goed is, maar dat de boeren met hun acties te ver gaan. Vandaag herhaalde hij dat.

Buurtbewoners

Bij het huis van de minister is het de ochtend na de acties rustig, wel is er extra politie aanwezig. Buren zijn bezig de schade te herstellen en rommel op te ruimen, ziet een verslaggever van de NOS.

Het was de derde keer dat het huis van de minister werd bezocht. Bewoners zijn geschrokken door de boerenacties. "Dit is buiten alle proporties", zegt een buurtbewoner. "De eerste keer ging het nog vredelievend, maar dit kan echt niet." Een andere buurtbewoner zegt dat de situatie bedreigend aanvoelde. "Dit is belastend voor de hele buurt en daar hebben we genoeg van."

"Wat we gisteren gezien hebben, is een heel zorgelijke ontwikkeling", zegt ook politiechef Willem Woelders. "Dat de agressie van de boeren toch toeneemt en zich nu ook richt op politiemensen en hulpverleners." Volgens Woelders kiest de politie er vooralsnog voor om de veiligheid te waarborgen en het conflict niet op de spits te drijven.

"Het blijft voor politiemensen een afweging: wat ga je doen?", zegt de politiechef in het NOS Radio 1 Journaal. "We hebben natuurlijk zwaardere middelen, tot de inzet van het vuurwapen aan toe, alleen het is de vraag of dat op dat moment verstandig is. Soms moet je ervoor kiezen om een stapje terug te doen en te zorgen dat je meer collega's erbij hebt om vervolgens door te kunnen pakken. Maar ik hoop echt dat die boeren zich realiseren dat dit veel te ver gaat en dat ze het niet zo ver moeten laten komen."

Woelders maakt zich zorgen dat het wel zo ver kan komen: "Als het in de richting van personen gaat, wordt de situatie ernstiger. Als de boeren steeds verder gaan in het toepassen van geweld, als mensen in gevaar komen, bijvoorbeeld in het huis van de minister, dan zijn we gedwongen om dat te stoppen."

De boerenbelangenorganisatie LTO in de Gelderse Vallei snapt dat de nood bij de boeren hoog is, maar keurt het geweld van gisteravond af: "Demonstreren is een grondrecht, maar LTO is niet betrokken bij deze acties en roept op om passend en waardig te demonstreren, in het belang van de veiligheid en om het draagvlak in de samenleving te behouden", zegt Wim Brouwer van de LTO-afdeling in het NOS Radio 1 Journaal.

"De emoties zijn enorm hoog, men vreest een kaalslag op het platteland en de politiek biedt geen perspectief, maar dat radicale keuren wij af. Ik denk dat er boeren zijn die vinden dat dit nog de enige uitweg is. Ik denk dat dat niet zo is, wij gaan met de provincies in gesprek over de mogelijkheden en wij blijven in gesprek", aldus Brouwer.