Kabinet laat kolencentrales harder draaien, 'risico van niets doen is te groot'
Het kabinet laat kolencentrales de komende tijd weer harder draaien. Volgens minister Jetten voor Klimaat en Energie kiest het kabinet hiervoor om te voorkomen dat huishoudens deze winter in de kou komen te zitten. Door de centrales harder te laten draaien wordt er minder aardgas gebruikt. Er is nu nog geen gastekort, benadrukte Jetten op een speciaal ingelaste persconferentie, maar "het risico van niets doen is te groot".
In minder uitzonderlijke tijden zouden we hier niet aan denken, aldus Jetten, die het "eerste niveau van de gascrisis" aankondigde. "Terwijl Poetin doorgaat met de verschrikkelijke oorlog in Oekraïne zet hij gas steeds meer in als machtsmiddel. Het risico op gastekorten in Europa neemt toe als Poetin de gaskraan steeds verder terugdraait."
Tegelijkertijd doet het kabinet een dringende oproep aan de industrie en huishoudens om zoveel mogelijk energie te besparen. Grote gasverbruikers krijgen te maken met een tijdelijke gasbesparingsregeling.
'Niet boren in Groningen'
Boren naar gas in Groningen om de voorraden op peil te houden is wat het kabinet betreft nu niet aan de orde. Staatssecretaris Vijlbrief zei op de persconferentie opnieuw dat de kraan in Groningen alleen extra opengaat als de veiligheid in het geding is. Bijvoorbeeld als in ons land of in buurlanden de energievoorziening in zieken- en verzorgingshuizen in het nauw komt, zou Groningen voor het kabinet een optie zijn. "Maar dan als allerlaatste redmiddel. Groningen gaat op de waakvlam. Productielocaties worden nog niet gesloten, maar het is echt het plan de velden in 2023 of 2024 te sluiten", aldus Vijlbrief.
Gisteren nam de Duitse regering al een pakket noodmaatregelen aan om in de winter de gasvoorraad op peil te hebben. Een derde van het Duitse gas komt uit Rusland en het buurland verwacht problemen nu het Russische gasbedrijf Gazprom in mei aankondigde voor een groot deel de gaskraan naar Europa dicht te draaien. Duitsland gaat daarom de kolencentrales harder laten draaien en de industrie vragen minder gas te verbruiken om de tekorten op te vangen.
Kolencentrales op maximaal 35 procent
Nederland is in vergelijking met Duitsland minder afhankelijk van Russisch gas, maar wil toch op tijd maatregelen nemen om de gasvoorraad voor de winter op peil te hebben. Het bijkomende probleem is dat de drie Nederlandse kolencentrales niet zomaar harder gezet mogen worden. In de wet is namelijk vastgelegd dat Nederlandse kolencentrales op maximaal 35 procent van hun capaciteit mogen draaien om zo de CO2-uitstoot te beperken. Daar wil het kabinet nu verandering in brengen.
Naar welke percentages de capaciteit gaat, kon Jetten niet zeggen. Over een paar weken kunnen de centrales harder draaien. Er moeten ook nog kolen ingeslagen worden. De maatregel duurt vooralsnog tot 2024.
Bekijk hier wat minister Jetten en staatssecretaris Vijlbrief zeiden over de maatregelen:
Na het ingrijpende besluit van het Russische Gazprom eind mei drongen coalitiepartijen CDA en VVD al aan om zo snel mogelijk de wet te veranderen, zodat de Nederlandse kolencentrales als het nodig is snel boven dat wettelijke maximum mogen produceren. "We mogen geen Russisch roulette spelen met de gaszekerheid", zei VVD-Kamerlid Erkens met klem.
Coalitiepartij D66 was het niet eens met het CDA en VVD en wilde niet praten over kolencentrales, vanwege de extra uitstoot van CO2. D66 zei destijds dat het niet aan de orde was en eiste compenserende maatregelen wanneer de situatie wel nijpend zou worden. Volgens bronnen is die situatie nu ontstaan.
Minister Jetten zegt dat het kabinet de klimaatdoelen niet "uit het oog verliest". Het kabinet wil de CO2-uitstoot met 55 procent verlagen in 2030. Nu de centrales weer harder mogen draaien, moeten er meer maatregelen komen om die CO2-uitstoot te beperken. Jetten zei te hopen rond Prinsjesdag met die aanvullende maatregelen te komen.
