Hoogmis van wapenminnend Amerika, drie dagen na moordpartij op school
"Guns don't kill people, people kill people". Het was een psychopaat die dinsdag negentien kinderen doodschoot in de school in Uvalde, Texas. Het wapen dat hij droeg is het probleem niet. Bovendien had de school beveiligd moeten worden met dikke deuren en hoge hekken. En onderwijzers moeten in de toekomst ook een wapen dragen, zodat ze de kinderen kunnen beschermen.
Al deze argumenten kwamen de afgelopen dagen weer voorbij, uit de mond van Amerikaanse politici die tegen inperking van vrij wapenbezit zijn. Argumenten uit de koker van de machtige wapenlobby. Met geld, miljoenen leden en een haast mythische status verdedigt die het Second Amendment; het grondwettelijk recht op het dragen van een wapen.
De grootste lobbyorganisatie, de National Rifle Association NRA, komt vanaf vandaag in Houston samen voor de jaarvergadering. Oud-president Trump en de Texaanse senator Ted Cruz staan op de sprekerslijst; politieke kopstukken die persoonlijk verantwoordelijk zijn voor recente versoepelingen van wapenwetten in Amerika. De gouverneur van Texas, Greg Abbott zou ook komen, maar heeft op het laatste moment afgezegd. In plaats daarvan gaat hij naar Uvalde en spreekt hij het congres toe met een videoboodschap.
De hoogmis van wapenminnend Amerika is in de staat van de gruwelijke moordpartij in Uvalde. En in de week van president Bidens haast wanhopige vraag: "in godsnaam, wanneer staan we op tegen de wapenlobby?"
Ook na het bloedbad in Uvalde lijkt een strengere wapenwet ver weg:
Deels gaat wapenlobby in Amerika vanzelf: als de Democraten aan de macht zijn schiet de wapenverkoop altijd omhoog, uit vrees voor strengere wapenwetten. Tien jaar geleden, nadat twintig kinderen werden gedood op Sandy Hook Highschool, gebeurde hetzelfde met het ledenaantal van de NRA. Dat klom naar vijf miljoen, het was nog nooit zo hoog geweest.
Daarnaast doneert de NRA jaarlijks zo'n drie miljoen dollar aan politici, vrijwel uitsluitend Republikeinen. In ruil daarvoor blokkeren zij nieuwe wetten die wapenbezit inperken. Senator Cruz bijvoorbeeld, kreeg bij zijn laatste campagne meer dan drie ton van pro-wapen groepen. In totaal heeft de NRA jaarlijks een budget van 250 miljoen, dat voor een groot deel via andere routes aan politieke beïnvloeding wordt besteed.
Van dat geld zijn tientallen miljoenen afkomstig van de wapenindustrie. Bekende namen als Smith&Wesson en Baretta staan op de lijst van grootste donateurs van de NRA. De organisatie is zo een belangrijke schakel tussen de industrie en de politiek.
En het is niet alleen geld dat het werk doet. De NRA en andere lobbygroepen oefenen ook veel macht uit via hun politiek zeer gemotiveerde leden. Bij Republikeinse voorverkiezingen maken zij niet zelden het verschil in het voordeel van kandidaten die pro-wapenbezit zijn. Zo ligt in de hoofden van conservatieve politici het spook van de wapenlobby altijd op de loer.
Dead hands
De NRA werd opgericht in 1871 door hobbyisten. De eerste keer dat de organisatie zich met politiek bemoeide, was het om wetgeving te steunen die wapenbezit juist reguleerde. Vanaf de jaren '70 draaide dat om en kwamen de fellere campagnes tegen gun control.
Inmiddels verdedigt de NRA een zeer strikte interpretatie van de grondwet: burgers hebben het recht een wapen te dragen zonder enige inmenging van de overheid. Misschien wel het scherpst verwoord in de beroemde toespraak van NRA-voorman Charlton Heston.
Heston zei dat voorstanders van strengere wapenwetten zijn geweer maar moesten komen halen: 'from my cold, dead hands':
Een andere grootheid van de NRA, algemeen directeur sinds 1991 Wayne LaPierre, bracht de organisatie de laatste jaren flink in de problemen. Hij en andere kopstukken zijn verwikkeld in rechtszaken, na onthullingen over verduistering van miljoenen verenigingsgeld. Aangenomen wordt dat dit de invloed die de NRA kan uitoefenen geen goed heeft gedaan.
In Texas, een staat met zeer soepele wapenwetten, moest de NRA de komende dagen dan ook laten zien dat de organisatie er weer staat. Met de zo verse moordpartij in Uvalde zal dat een lastige opdracht worden. De burgemeester van Houston vroeg de organisatie het evenement uit te stellen, maar de NRA besloot dat niet te doen. Wel zal op het congres 'worden stilgestaan' bij de aanslag in Uvalde.
Een congres, waarop een wapen dragen overigens niet continu is toegestaan. Tijdens de toespraak van Trump laat de beveiliging geen vuurwapens toe in de zaal. De NRA vindt dat Amerika zelfs in het klaslokaal wapens moet tolereren, want 'guns don't kill people'. Maar op het eigen clubfeest, in het bijzijn van de eregast; toch liever even niet.
