Grote influencers moeten zich binnenkort ook aan reclameregels houden

Populaire influencers met meer dan 500.000 volgers en abonnees op platforms als Youtube, Instagram en TikTok moeten zich vanaf 1 juli houden aan strengere reclameregels. Dat heeft het Commissariaat voor de Media vandaag bekendgemaakt. De influencers vallen dan onder actief toezicht van het Commissariaat voor de Media en moeten voldoen aan de regels die in grote lijnen gelden voor platforms als Netflix.

Als influencers in hun video's reclame maken, moet dat duidelijk worden aangegeven. Sluikreclame is verboden en sponsors moeten duidelijk herkenbaar zijn. Dat geldt ook voor het noemen of tonen van producten om ze te promoten. Voor reclame die gericht is op kinderen gelden extra strenge regels. Verder moet altijd duidelijk zijn wie de video heeft geplaatst.

Jongeren beschermen

De regels zijn vooral bedoeld om jongeren te beschermen. Zij kijken minder televisie, maar zijn steeds actiever op sociale media. Om jongeren ook daar te beschermen tegen ongewenste reclamepraktijken, stelde de EU daar in 2020 richtlijnen voor op. Dit is de Nederlandse invulling daarvan.

Peter Eijsvoogel, commissaris bij het Commissariaat voor de Media: "Online wordt steeds belangrijker als het gaat om mediaconsumptie, zeker onder jongeren. Deze verschuiving zien we al een tijdje. Maar de wetgeving ging tot nu toe vooral over traditionele media als radio en tv, en minder om online. Wij vinden dat grote vloggers mediabedrijven zijn en die moeten zich dus ook aan reclameregels houden."

Het toezicht van het Commissariaat voor de Media begint met de verplichte registratie van influencers met meer dan een half miljoen volgers die geld verdienen aan reclame en staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Voor die grens van 500.000 volgers is gekozen omdat niet iedereen die als hobby filmpjes post een mediabedrijf is, aldus het Commissariaat. Het moet dus gaan om mensen met veel volgers en abonnees die regelmatig dingen posten. "Die hebben ook de meeste impact", zegt Eijsvoogel.

De hoge grens van volgers en abonnees dient ook om het Commissariaat eerst ervaring op te laten doen. Het kan zijn dat in een later stadium ook influencers met minder volgers eronder gaan vallen. Maar, benadrukt de commissaris, ook al is de grens nu getrokken bij een half miljoen volgers, dat betekent niet dat mensen met minder volgers zomaar reclame mogen maken. "Het is altijd goed om duidelijk te zijn over wat reclame is en wat niet."

Mocht het misgaan, dan kan het commissariaat boetes opleggen, maar commissaris Eijsvoogel wil dat eigenlijk niet: "We richten ons liever op voorlichting over wat je wel en niet zomaar kan uploaden. We hebben veel contact met influencers gehad in de afgelopen tijd. Mochten ze de mist in gaan, dan willen we eerst een stevig gesprek. Mochten die waarschuwingen geen zin hebben, dan hebben we de optie om boetes uit te delen." Het is niet bekend hoe hoog die boetes zijn.

Het commissariaat concentreert zich op het type filmpjes waarin vaak reclame voor producten wordt gemaakt. Genoemd worden bijvoorbeeld filmpjes van beautyvloggers of unboxing filmpjes voor kinderen, waarbij vaak sprake is van sluikreclame. Verder zal er worden opgetreden na klachten. Eijsvoogel: "We hebben niet een kantoor vol mensen die het internet aan het afstruinen zijn op zoek naar sluikreclame. We zoeken gericht op risicovolle thema's en komen in actie nadat mensen een melding hebben gemaakt."

Influencers Dee van der Zeeuw en Kim Bouwmann vertellen wat zij van de regels vinden.