Rekenkamer: van bestrijding fraude met zorggeld komt weinig terecht

Er komt weinig terecht van de bestrijding van fraude in de zorg. Toezichthouders en opsporingsinstanties hebben veel overleg met verzekeraars en gemeenten over verdachte zorgaanbieders, maar de pakkans blijft laag. Dat concludeert de Algemene Rekenkamer.

De Rekenkamer spreekt van een "zorgelijk gebrek aan daadkracht". Er wordt te weinig gedaan om goed vast te stellen of er daadwerkelijk fraude wordt gepleegd. En wordt er fraude aangetoond, dan leidt dat er meestal niet toe dat de fraudeur stopt of aangepakt wordt.

De Algemene Rekenkamer, die kijkt of ons belastinggeld goed wordt besteed, onderzocht veertien zaken met sterke fraudesignalen in de wijkverpleging, de jeugdzorg en bij het beschermd en begeleid wonen.

Hulpbehoevenden slachtoffer

Het kabinet wil het misbruik van zorggeld terugdringen, maar in de praktijk blijkt dat dat nauwelijks lukt. Kwetsbare en hulpbehoevende burgers kunnen daar het slachtoffer van worden doordat ze bijvoorbeeld minder uren zorg krijgen dan waar voor betaald wordt.

De instanties die betrokken zijn bij het bestrijden van de fraude, zoals de inspecties en de gemeenten wijzen vaak naar elkaar, waardoor ze veel signalen van fraude laten lopen. Er wordt zelden bestuursrechtelijk of strafrechtelijk ingegrepen.

Dat komt ook door personeelsgebrek bij de opsporingsinstanties. Daarnaast zijn zaken vaak erg moeilijk te bewijzen omdat er sprake is van ingewikkelde netwerken van zorgbedrijfjes en is niet altijd duidelijk welke privacygevoelige gegevens gedeeld mogen worden.

Vooral vergaderen

De Rekenkamer komt tot de conclusie dat de aanpak van zorgfraude op dit moment vooral een kwestie van vergaderen is, zonder dat er veel gebeurt.

Precieze cijfers over hoe vaak zorgfraude voorkomt zijn er niet. De zorgverzekeraars registreren elk jaar enkele tientallen miljoenen euro's aan zorgfraude, maar er zijn schattingen dat het in werkelijkheid om enkele miljarden per jaar gaat.

Ook minister Helder voor Langdurige Zorg zegt dat onduidelijk is om hoeveel geld het precies gaat, maar ze spreekt van een "zorgwekkend rapport". "Iedere euro die in de zorg niet aan zorg wordt besteed is niet goed." Ze gaat haar best doen om met de aanbevelingen van de Rekenkamer aan de slag te gaan en gaat praten met de betrokken inspecties en collega-ministers. Ook wetgeving die op komst is om gegevens nog beter uit te kunnen wisselen kan volgens haar nog helpen.