Europese Unie op hoofdlijnen akkoord met voorstel vrijgeven patenten coronavaccin
India en Zuid-Afrika hebben een voorlopig akkoord bereikt met de Europese Unie en de Verenigde Staten over patenten op coronavaccins. Dat meldt persbureau Reuters, dat een concepttekst van het voorstel inzag. Dat moet nog formeel worden goedgekeurd door de andere leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
Ontwikkelingslanden binnen de WTO, met India en Zuid-Afrika voorop, pleiten al langer voor het vrijgeven van de patenten en kwamen met een voorstel. Door de patenten vrij te geven, kunnen farmaceutische bedrijven bestaande coronavaccins namaken zonder daarvoor een boete te krijgen.
De Amerikaanse regering liet vorig jaar al weten open te staan voor het voorstel en zei ook andere leden van de WTO te willen overhalen. Onder meer de EU was tegen, maar de unie lijkt nu dus te zijn bijgedraaid.
Niet voor tests of behandelingen
In het akkoord moeten sommige elementen nog verder worden uitgewerkt. Zo moet nog worden bepaald of de patenten voor drie of vijf jaar worden vrijgegeven. Ook bevat de concepttekst enkele beperkingen. Zo mogen de patenten alleen worden vrijgegeven aan landen die in 2021 minder dan 10 procent van het wereldwijde aantal vaccins exporteerden.
Het vrijgeven van de patenten geldt niet voor coronatests of behandelingen, hoewel daar wel over is gesproken.
Voorstanders denken dat het akkoord een grote stap is bij het bestrijden van het coronavirus. Voorzitter van Wereldgezondheidsorganisatie WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus heeft zich verschillende keren positief uitgelaten over een dergelijk akkoord.
Hoe werkt een coronavaccin eigenlijk?
Critici van het voorstel denken onder meer dat het vrijgeven van de vaccinpatenten niet effectief is, doordat landen dan nog altijd het 'recept' van een vaccin niet hebben. Ook kan het zijn dat maar een aantal landen de capaciteit en middelen hebben om de vaccins te produceren. Een veelgehoord argument van de producenten van het vaccin is dat ze zonder patent minder geld hebben om te kunnen innoveren.
Ella Weggen van Wemos is echter blij met de goedkeuring van het concept en spreekt in het NOS Radio 1 Journaal over "een enorme doorbraak". Haar organisatie zet zich in voor het recht op gezondheid wereldwijd.
Wel vindt zij het een kwalijke zaak dat coronatests en medicijnen niet zijn opgenomen in dit akkoord. "Die zijn eigenlijk makkelijker na te maken en die zijn juist belangrijk voor armere landen als niet iedereen gevaccineerd kan worden."
Over het akkoord is maandenlang overlegd. Dat het vrijgeven van de patenten nu te laat is, bestrijdt Weggen. "In Nederland is de pandemie voor ons gevoel bijna ten einde, maar in armere landen is dat niet het geval. Daar is nog maar 10 tot 15 procent van alle mensen gevaccineerd. Dus wij denken dat daar nog veel te winnen is." Zij denkt ook dat het voorstel kan dienen "als een blauwdruk voor toekomstige pandemieën".
