Westerse landen richten voor het eerst de pijlen op de Russische energiesector
De Verenigde Staten stellen een verbod in op de import van Russische olie, aardgas en kolen. President Biden denkt hiermee "de Russische oorlogsmachine" een flinke klap toe te dienen. "We zullen niet meedoen aan het subsidiëren van Poetins oorlog", zei hij. Het Verenigd Koninkrijk ging de Amerikanen eerder voor en ook Brussel wil de Europese afhankelijkheid van Russische olie en aardgas afbouwen.
Biden geeft met het verbod rechtstreeks gehoor aan een oproep van de Oekraïense president Zelensky. Die had westerse landen opgeroepen Russische energieproducten in de ban te doen. Het is voor het eerst sinds de Russische invasie in Oekraïne dat westerse landen de sancties verschuiven naar de voor Rusland cruciale energiesector. Het land is wereldwijd de grootste exporteur van olie. In eerdere sanctiepakketten ontbraken zulke maatregelen nog volledig.
Het besluit heeft in het Westen consequenties voor de prijzen van olie en gas. Want hoewel minder partijen Russische olie willen hebben, blijft de vraag naar olie onveranderd. De vraag naar niet-Russische olie wordt daardoor groter, met nog verdere prijsstijgingen als gevolg.
Biden waarschuwde al dat het importverbod gevolgen zal hebben voor de portemonnee van Amerikanen. Hoewel de VS het overgrote deel van zijn olie uit landen als Canada, Saudi-Arabië en Mexico haalt, importeerde het land tot dusver ook Russische olie. De Russische olie is goed voor zo'n 8 procent van de totale olie-import door de VS.
Europese afhankelijkheid
De Amerikaanse president erkende vandaag dat het voor zijn land eenvoudiger is Russische brandstoffen in de ban te doen, dan dat het voor de Europese landen is. Daarom zal er samen met EU-landen gewerkt worden aan een langetermijnplan om minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen uit Rusland.
Bidens woorden resoneren met die van de Britse premier Johnson en premier Rutte van gisteren. Zij kondigden aan na een gezamenlijk overleg in Londen, waarbij ook premier Trudeau van Canada aanwezig was, de afhankelijkheid van Russisch olie en gas drastisch te willen afbouwen. Maar de premiers wezen er tegelijk op dat dit geen snel proces zal zijn.
"De pijnlijke realiteit is dat we afhankelijk zijn van gas en olie uit Rusland. Dat afbouwen kost tijd", aldus Rutte. De leveringszekerheid van energie aan Europa mag niet in het geding komen, benadrukte de premier. De Europese Commissie denkt dat mogelijk moet zijn om binnen een jaar twee derde minder Russisch gas te gebruiken.
Prijsstijgingen aan de pomp
De prijsstijgingen als gevolg van de oorlog zijn steeds duidelijker terug te zien op de Nederlandse markt. Consumentencollectief UnitedConsumers, dat de prijzen van brandstof al lange tijd monitort, voorspelde vandaag opnieuw een forse stijging van de adviesprijzen aan de pomp.
Voor diesel komt dit neer op een stijging van ruim 11 cent per liter; voor benzine gaat het om bijna 4 cent in een dag tijd. Pomphouders kunnen er overigens wel voor kiezen af te wijken van die prijzen.
Los van verdere eventuele Europese besluiten, trokken grote westerse energiebedrijven zich al terug. Zo liet Shell eerder vandaag weten te zullen stoppen met het aankopen van Russische olie en gas. BP en ExxonMobil bouwden eerder de olie-importen af.
