Nieuwe grondwet Belarus goedgekeurd, 530 aanhoudingen bij protesten
De nieuwe grondwet van Belarus is per referendum goedgekeurd, schrijven Russische persbureaus op basis van de kiescommissie. Volgens de media stemde 65 procent van de kiezers voor de grondwetswijzigingen; de opkomst zou 78 procent zijn.
De website van de kiescommissie is niet bereikbaar. Ook andere overheidswebsites en staatspersbureau Belta is al urenlang onbereikbaar.
De uitslag valt niet te verifiëren, omdat onafhankelijke waarnemers niet welkom zijn in het land. Verkiezingen in het autoritair geleide land van dictator Loekasjenko worden gekenmerkt door grootschalige fraude. Mensenrechtenorganisatie Viasna publiceerde tijdens de verkiezingsdagen al talloze schendingen in het stemproces.
Loekasjenko onschendbaar
De grondwet wordt op veel punten gewijzigd en lijken bedoeld om president Loekasjenko te beschermen. Zo kunnen (oud-)presidenten niet worden vervolgd voor misdaden die zijn begaan tijdens hun presidentschap. Ook wordt het ingewikkelder gemaakt om deel te nemen aan presidentsverkiezingen. Zo mogen kandidaten in de afgelopen 20 jaar niet in het buitenland hebben gewoond. Daarmee wordt de gevluchte oppositieleider Tichanovskaja uitgesloten voor toekomstige verkiezingen.
Ook krijgt de zogeheten Belarussische Volksvergadering meer macht. Dat is een ongekozen raad van overheidsfunctionarissen en topmannen uit het bedrijfsleven, die de macht krijgt de president af te zetten. Analisten houden er rekening mee dat Loekasjenko de raad zal voorzitten, zodat hij controle heeft over zijn opvolgers.
Ook wordt het streven naar neutraliteit en een kernwapenvrije wereld uit de grondwet verwijderd. Daarmee wordt het mogelijk om Russische kernwapens op het territorium van Belarus te plaatsen.
Honderden aanhoudingen
Oppositieleider Svetlana Tichanovskaja had vooraf opgeroepen tot protest bij de stemlokalen, vanwege de Russische inval in Oekraïne, die mede vanuit Belarus wordt uitgevoerd. Bij die protesten zijn volgens mensenrechtenorganisatie Viasna zeker 530 mensen opgepakt. Het grootste protest was in hoofdstad Minsk, maar ook in andere delen van het land gingen mensen de straat op.
Het was het grootste protest in maanden. Sinds de grootschalige protesten tegen de frauduleus verlopen presidentsverkiezingen van 2020 is de repressie in het land toegenomen en zijn de massademonstraties uitgedoofd. Volgens Viasna kent het land op dit moment bijna 1100 politiek gevangenen.
