China: stuk ruimtepuin dat op 4 maart de maan raakt niet van ons

Op 4 maart om 11.25 uur stort er voor het eerst onbedoeld een door mensen gemaakt object neer op de maan; een overblijfsel van een raket. We kunnen het vanaf hier niet zien, want het gebeurt aan de verre zijde. Voor de maan zullen de gevolgen nihil zijn, die is gezien alle kraters die het landschap karakteriseren wel wat gewend.

Als de gebeurtenis al ergens een voelbare impact veroorzaakt, is het eerder hier op aarde. Want over de verantwoordelijkheid voor het stuk ruimtepuin wordt getwist. Astronoom Bill Gray ontdekte als eerste dat er een stuk ruimtepuin op de maan zou botsen. Hij zei dat het waarschijnlijk een overgebleven deel van een raket van SpaceX zou zijn - het bedrijf van miljardair Elon Musk.

Een ingenieur van NASA wees hem er echter op dat dat niet kon kloppen: volgens hem moet het gaan om een draagraket van Chinese makelij. In 2014 lanceerde China de onbemande Chang'e 5-T1-missie. De draagraket werd daarna in een hoge baan om de aarde afgestoten en koerst nu af op de maan, zegt NASA. Maar China ontkent dat: "Volgens China's toezicht heeft de Chang'e 5-raket veilig de atmosfeer van aarde bereikt, waar die volledig is verbrand."

Ruimtepuin

Promovendi van de University of Arizona bevestigden de bevindingen van NASA. Het kleurenspectrum van het object komt overeen met een Chinese raket en niet met een raket van SpaceX.

Ook Bill Gray, de ontdekker van de op drift geraakte raket, is nu overtuigd van de Chinese herkomst. Gray zegt dat hij de enige is die met zelfgemaakte software dit soort puin volgt, dat zich op grote hoogte boven de aarde bevindt. Ruimtevaartorganisaties hebben daar amper aandacht voor, omdat dit puin geen risico vormt voor de aarde, in tegenstelling tot puin in een lage baan. Toch hoopt Gray dat deze gebeurtenis zorgt voor meer aandacht voor ruimtepuin in het algemeen.

Met ruimtepuin dat ongecontroleerd op aarde neerkomt, heeft China ook ervaring. In die gevallen proberen de Chinezen vaak de risico's en eigen verantwoordelijkheid af te zwakken. In mei vorig jaar leidde het overblijfsel van een Chinese Lange Mars 5B-raket tot waarschuwingen van internationale ruimte-experts.

Het was een van de grootste stukken ruimtepuin die ongecontroleerd de aardse atmosfeer betraden in drie decennia tijd. Of de raket de technologie ontbeerde om op gecontroleerde manier op aarde te storten, of dat er een storing was, bleef onbekend. China noemde de waarschuwingen "westerse hype" en paniekzaaierij.

De kans was groot dat het in zee zou storten - dat gebeurde uiteindelijk ook - of op een onbewoond stuk land, maar er was wel degelijk gevaar. Een jaar eerder was er nog een stuk van een zelfde soort raket op een kaasmakerij in Ivoorkust gestort, wat leidde tot flinke kritiek uit het Westen over de Chinese omgang met ruimtepuin.

Kratertje

In 2018 kwam het Chinese ruimtestation Tiangong-1 ongecontroleerd neer op aarde, nadat China in 2016 geen verbinding meer kon leggen met het ruimtestation. China wilde echter niets weten van de term "ongecontroleerd".

Het stuk ruimtepuin dat op de maan afkoerst, zal minder problemen veroorzaken. Het object weegt zo'n vier ton en raakt de maan met ruim 9000 kilometer per uur. Dat zal een kratertje achterlaten, net als toen NASA in 2009 bewust een voertuig op de maan liet crashen. Toen ontstond er een krater met een diameter van 28 meter.

Vergeleken met de klappen van veel zwaardere en sneller bewegende natuurlijke ruimteobjecten als meteorieten, voelt de inslag voor de maan waarschijnlijk dus als niet meer dan een propje tegen de wang.