Kwetsbare mensen moeten nu nóg beter oppassen, maar hoe doe je dat?
Terwijl de meeste mensen blij zijn met de versoepelingen, breekt er voor honderdduizenden anderen een spannende tijd aan. Wie kwetsbaar is moet na twee stressvolle jaren nóg voorzichtiger zijn, want zonder afstandsregels en de verplichte mondkapjes komt het virus weer een stap dichterbij. Jezelf beschermen én deelnemen aan de samenleving is en blijft voorlopig voor hen vrijwel onmogelijk.
"Anderhalve meter afstand, mondkapjes en thuiswerken waren nou juist drie maatregelen waar je kwetsbaren in de samenleving mee kunt beschermen", zegt epidemioloog Alma Tostmann van het Radboudumc. Ze begrijpt dat er versoepeld wordt, maar niet waarom juist deze maatregelen nu losgelaten worden.
Veel kwetsbare mensen houden zich al een tijd verre van de buitenwereld. Bij hen werkt vaccinatie onvoldoende. Ze vermijden daarom ieder risico op een besmetting. "Iedereen heeft het zwaar gehad tijdens lockdowns, maar voor mij is er nooit een einde aan die lockdowns gekomen", zegt de 25-jarige Nadia Buiter. Ze lijdt aan drie chronische ziektes, waardoor een coronabesmetting voor haar ingrijpende gevolgen kan hebben.
Al maanden in isolatie
Ze vermijdt elk risico door al sinds eind vorig jaar in isolatie te zitten. "Maar dat kan niet eeuwig zo doorgaan. Als mensen uit de risicogroepen kunnen we ons niet blijven afsluiten van de samenleving. We hebben partners, kinderen en collega's. We kunnen ons niet in huis blijven opsluiten." Uit de overheidsadviezen wordt ze ook niet veel wijzer. "Die zijn zo algemeen en extreem; we moeten vooral situaties vermijden. Uit die adviezen blijkt een onbegrip van onze situatie."
Sinds het begin van de pandemie staan er op de site van de Rijksoverheid tips voor ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid. Dat zijn algemene adviezen als "beperk uw contacten, ook met kinderen. Houd 1,5 meter afstand van hen en schud geen handen", "vermijd drukte" en "u kunt uit voorzorg een (medisch) mondkapje dragen".
NOS
NOS
Maar hoe ga je hier in de praktijk mee om? Welke risico's neem je wél en hoe ontmoet je andere mensen? Tostmann zegt dat dit lastige vragen zijn voor kwetsbare mensen. "Goede informatie op de website van de overheid is belangrijk, maar dat ontbreekt nu eigenlijk. Deze algemene adviezen moeten praktischer worden. Ik denk dat kwetsbare mensen veel hebben aan heldere tipsheets."
Tips om jezelf te beschermen
Tostmann zegt dat het bezoeken van drukke plaatsen in de openbare ruimte ook de komende tijd lastig blijft voor kwetsbare mensen, maar dat ze wel op een redelijk gecontroleerde manier met mensen af kunnen spreken. Ze geeft een aantal tips voor kwetsbaren om zichzelf zo goed mogelijk te beschermen bij contact met anderen:
- Vraag de mensen die je ziet een zelftest te doen. Dat vermindert de kans op besmetting fors;
- Zorg voor goede ventilatie in de ruimte waar je iemand ontmoet tijdens het bezoek, en lucht achteraf; of spreek af in de buitenlucht.
- Houd voldoende afstand;
- Als extra bescherming kun je het bezoek vragen een medisch mondkapje te dragen, en dit zelf ook doen. Zorg dat het goed aansluit op je gezicht. Voor nog betere bescherming kun je een FFP2-mondkapje gebruiken.
- Vraag de mensen die je ontmoet om na te gaan wat ze de afgelopen dagen gedaan hebben. Als ze veel mensen hebben gezien of bijvoorbeeld net in een discotheek zijn geweest, is het verstandiger om het bezoek uit te stellen.
"Ik kan me voorstellen dat het ongemakkelijk is om je bezoek vragen dit allemaal te doen, maar als je totaal geen afweer hebt zijn dit samen opgeteld dingen die je kunt doen om een de kans op een besmetting heel erg te reduceren. Het zijn lagen die je op elkaar kunt toepassen. Maar het uitsluiten van een besmetting gaat niet. Daar moet je altijd over nadenken", zegt Tostmann. "De uiteindelijke kans op een besmetting hangt ook samen met hoeveel virus er op dat moment in de samenleving rond gaat."
Empathie van omgeving essentieel
Daarnaast benadrukt ze dat empathie en medewerking van de omgeving enorm belangrijk is. "Ik hoop dat werkgevers en collega's coulant blijven als een kwetsbaar iemand thuis wil blijven werken, terwijl de rest naar kantoor komt. Nu is daar veel begrip voor maar blijft dat zo? Er moet ruimte blijven om dat te kunnen doen."
"Ik merk vaak dat ik moet verantwoorden waarom ik voorzichtig ben", zegt Nadia Buiter. "Mensen kunnen aan de buitenkant niet zien dat ik in een risicogroep zit. Het is al lastig genoeg dat de overheid de verantwoording voor mijn gezondheid bij mijzelf legt. Het minste wat je kunt doen is niet steeds vragen waarom ik oplet."
