Vijf jaar na eerste schaatsmeters in Dronten mikt Jackson al op olympisch goud

• Rens Went

Bambi op het ijs. Daar doen de eerste schaatspassen van Erin Jackson in 2016 aan denken. Vandaag, ruim vijf jaar later, is de Amerikaanse in Peking kandidaat voor olympisch goud op de 500 meter.

"Krabbelend", noemt inline-skater en marathonschaatsster Bianca Roosenboom het. Zij nam Jackson destijds mee naar de ijsbaan in Dronten. "Ze kon net aan staan, leek wel een beginner." Dat was Jackson ook.

Dik ingepakt

Jackson logeerde in het najaar van 2016 drie maanden in Heerenveen bij Roosenboom op de bank, om te trainen voor het skeeleren. "Laten we kijken of je schaatsen leuk vindt", stelde Roosenboom voor. Dik ingepakt gingen de vriendinnen het ijs op.

Daar gleed inderdaad geen olympiër over de baan. Toch stond Jackson anderhalf jaar later al op de Winterspelen in Pyeongchang. In een mum van tijd schaatste ze zich naar de wereldtop op ijs.

Zestien jaar geleden zagen Roosenboom en Jackson elkaar voor het eerst in Ocala, Florida. Bianca was 16, op eigen houtje naar de Verenigde Staten gevlogen om te trainen bij een toonaangevende skeelersschool. Erin was 13 en stond pas net op skeelers.

"Ik weet nog dat ze de baan opkwam", vertelt Roosenboom. "Ze had de oudste skeelers en geen geld, ze kwam uit een heel arm gezin. Eten kopen was al moeilijk."

Chronisch zieke moeder

Jackson groeide op in een "caravan-achtig huis" in een arm deel van Ocala, midden in het hete Florida. Jacksons vader sleutelde aan brandweerwagens, moeder werkte in een apotheek - tot ze ernstig ziek werd.

"Overal waar Erin ging, had ze een alarmbel bij zich, als mantelzorger", herinnert Roosenboom zich. Ging-ie af, dan moest Jackson naar huis, haar chronisch zieke moeder verzorgen. "Op een gegeven moment kon Erin niet eens naar school."

Haar gedachten verzetten deed Jackson op de lokale skeelerbaan, bij inline-coach en fysiotherapeut Renee Hildebrand, die zich de eerste keer dat zij de 9 jaar oude Jackson zag nog goed herinnert.

"Voordat onze indoortraining begon, zag ik Erin rondracen op haar rolschaatsen." Op een dag kwam Hildebrand Jacksons moeder tegen in een lokaal lunchcafé en sprak haar aan: "Jouw dochter zou moeten inlineskaten".

Oudere kinderen Bowe en Mantia

De kleine Erin kwam terecht onder de warme vleugels van Hildebrand. Ook de oudere kinderen van de skeelerclub namen Erin snel op in de groep - onder wie de vijf jaar oudere, latere olympiërs Brittany Bowe en Joey Mantia.

Toen Roosenboom als 16-jarige neerstreek in Ocala trof ze daar een hecht gezelschap aan. "Brittany gaf oude wielen aan Erin en een skeelerpakje, zodat zij ook kon skeeleren. Ze was heel geliefd."

Langzaam groeide de skeelerclub uit tot Jacksons tweede familie. Skeelermoeders haalden Erin op en brachten haar thuis. "En Erin was dankbaar voor alles", herinnert Roosenboom zich.

Met haar tweede familie reist Jackson de wereld over. Zo komt ze sinds 2011 jaarlijks voor skeelerwedstrijden in Nederland en slaapt ze vaak bij Roosenboom en haar familie thuis. "Op een matrasje of op de bank."

Het levert een hechte band op. Jackson komt in het gezin bekend te staan als 'het luipaard'. Ze doet precies wat ze moet doen, zegt Roosenboom. "Geen energie verspillen. Ze slaapt, eet en traint. Meer doet ze niet."

Cum laude afstuderen

In 2016 stapte Jackson voor het eerst de schaatsbaan op met Roosenboom, wat de ijsdrang aanwakkerde. Haar maatjes Bowe (tweevoudig wereldkampioen sprint) en Mantia waren inmiddels ook succesvol overgestapt van asfalt naar ijs.

"Ze had altijd de wil om te schaatsen", zegt Roosenboom, maar vanwege de zorg voor haar moeder en haar studie in Florida kon dat niet. "Ze zei: dat maak ik eerst af."

Jacksons moeder overleed in 2013. En in 2015 studeerde Jackson cum laude af van haar studie toegepaste natuur- en scheikunde aan de Universiteit van Florida. Daarna kon ze zich volledig op het schaatsen richten.

De coach van de Amerikaanse ploeg, Ryan Shimabukuro, besluit vrij rap te testen hoe ver Jackson af zit van de Amerikaanse top. Tot ieders verbazing blijkt ze dat al te zijn. Jackson plaatst zich op het Amerikaanse OKT voor de 500 meter op de Winterspelen van 2018. Daar eindigt ze op een anonieme 24ste plek.

'Pure sprintvezels'

Jackson staat dan pas enkele maanden op ijzers. Hoe is het mogelijk dat iemand die zo kort schaatst al zo snel is? "Ze heeft een heel goed gevoel voor de schaatsbeweging en is heel leergierig", zegt Roosenboom.

Haar intelligentie helpt daarbij, zegt Hildebrand. "Ze ziet alles en heeft interesse in hoe het menselijk lichaam beweegt. Ze volgt nu ook lessen in bewegingsleer."

"Ze heeft ook gewoon power en spieren", zegt Roosenboom. "Op jonge leeftijd was ze al zo snel." Hildebrand vult aan: "Ze is genetisch gebouwd voor snelheid. Ze heeft de sprintvezels."

Roosenboom lacht als haar gedachten terugschieten naar haar tijd in Ocala: "Fastfood, dat was de standaard. Waffle House gingen ze vaak heen. Of een hamburgertent. Erin nam altijd een cheeseburger."

Zelfs in Heerenveen zijn Jacksons (vroegere) eetgewoontes bekend. "Nadat Erin terugging naar Amerika vroeg de bakker aan mij: is dat meisje van die donuts er nog? Anders maak ik er nu weer wat minder per dag." Wat bleek: "Erin vrat gewoon elke dag vier donuts."

Cover van Sports Illustrated

In de VS is Jackson inmiddels een boegbeeld van de Amerikaanse wintersportploeg. Sports Illustrated koos haar als een van de vrouwelijke sterren van Team USA en zette de vrouw uit Ocala op de cover van het olympische februarinummer.

Jackson staat in de ogen van het tijdschrift, 'als zwarte ster in een vrijwel volledig witte sport', al naast meervoudig olympisch kampioen Shani Davis. Ze won dit seizoen vier van de acht wereldbekerwedstrijden op de 500 meter.

Vlekkeloos is Jacksons techniek - naar Nederlandse maatstaven - nog niet. In haar kwalificatierace voor Peking ging het even helemaal fout. Een lelijke misslag. Weg Spelen, maar vriendin Bowe schoot te hulp en gaf haar plek op de 500 meter aan Jackson.

Of kwam die misser door de druk? "Bij de trials was ze juist te relaxed", schat Hildebrand in. "Ze heeft druk nodig." Als ze al druk voelt, dan is het omdat Bowe haar plek opgaf, denkt Roosenboom. "Erin zal wel voelen: ik wil het extra goed doen voor Brittany."

Over Jacksons doel twijfelt coach Hildebrand niet: "Ze wil goud. Als dat lukt, huil ik waarschijnlijk de hele dag."