Kwart patiënten 'met' corona opgenomen, wat betekent dat voor maatregelen?
Er liggen weer meer coronapatiënten in het ziekenhuis: de afgelopen week nam het aantal opnames met 30 procent toe. Maar lang niet iedereen werd vanwege corona opgenomen. Bijna een kwart van de patiënten kwam vanwege iets anders in het ziekenhuis terecht - van een gebroken been tot een hartkwaal - en bleek pas daar positief te testen. Ook deze groep wordt in de dagelijkse cijfers geregistreerd als coronapatiënt.
Epidemioloog Frits Rosendaal van het Leids Universitair Medisch Centrum vindt de cijfers een opsteker. "Ongeveer een kwart van de opgenomen coronapatiënten had ook in het ziekenhuis gelegen als ze niet besmet waren geweest", zegt hij. "Dat betekent dat we in de cijfers, wanneer we kijken naar de ernst van een coronabesmetting, deze mensen niet mee hoeven te tellen."
Liggen versoepelingen van de maatregelen in het verschiet, als het aantal mensen dat alleen vanwege corona wordt opgenomen kleiner is dan gedacht? Volgens Rosendaal heeft dat zeker een gunstig effect, maar hij benadrukt dat dit niet betekent dat nu opeens alles anders wordt. "We zijn bezig met stapje voor stapje afbouwen. Dat blijft de beste en veiligste manier, omdat er nog veel onzekerheden zijn. Maar stapje voor stapje komen er wel steeds meer signalen op groen te staan."
Complexe zorg
Anderen zijn voorzichtiger. Internist-infectioloog Adam Anas van het Erasmus MC in Rotterdam maakt zich zorgen over het toenemende aantal coronapatiënten in het ziekenhuis, ook al wordt in het Erasmus MC een derde van de coronapatiënten vanwege een andere kwaal opgenomen. "Het lastige van die laatste groep is dat ze toch complexe zorg nodig hebben. Het zijn geen doorsnee-patiënten."
Zo moeten verpleegkundigen zich vanwege de isolatiemaatregelen verkleden als ze naar deze patiënten toe willen. Het aan- en uittrekken van de beschermingsmiddelen is steeds een paar minuten extra werk, vertelt een van hen:
Anas zegt dat hij het gevoel heeft weer aan het begin van een nieuwe golf te staan, onder meer doordat het aantal infecties met de besmettelijke omikronvariant zo snel toeneemt. "Zo'n infectie verloopt in het algemeen milder, maar als het genoeg circuleert krijg je vanzelf meer patiënten in het ziekenhuis die voor iets anders worden opgenomen en ook covid blijken te hebben. In combinatie met het hoge ziekteverzuim dat we al hebben, drukt dat enorm op de zorg."
Langer in de operatiekamer
Ook Chantal Bleeker-Rovers, internist-infectioloog in het Nijmeegse Radboudumc, zegt dat het voor de belasting van de zorg niet uitmaakt of iemand 'met' of 'door' corona wordt opgenomen. In het NOS-radioprogramma Nieuws en Co noemt ze als voorbeeld een patiënt die 'met' corona is opgenomen: hij komt voor een operatie naar het ziekenhuis, maar test daar positief.
Die patiënt kan na de operatie niet zomaar naar de uitslaapkamer, ook wel verkoeverkamer genoemd. "In plaats daarvan moet hij op de operatiekamer zelf 'verkoeverd' worden, waardoor de operatiekamer langere tijd uit de running is. Dat drukt op de reguliere zorg, die we daardoor niet kunnen bieden."
Over versoepelingen wil Bleeker-Rovers mede daarom nog niet speculeren. "Ik wil eerst de modellen zien. Het zou kunnen dat de piek iets lager uitvalt, maar dat moeten we afwachten."
Rekenmodellen
De Nijmeegse internist-infectioloog doelt op de rekenmodellen van het RIVM, waarmee het instituut prognoses geeft van de opnames van coronapatiënten in het ziekenhuis of op de IC. Tot dusver maakte het RIVM in de modelberekeningen geen onderscheid tussen patiënten 'met' en 'door' corona, laat hoofdmodelleur Jacco Wallinga weten.
"We gaan nu voor het eerst rekenen met twee verschillende getallen", aldus Wallinga. De verwachte piek van patiënten 'door' corona zou in de nieuwe modellen minder hoog komen te liggen dan de piek die tot dusver werd verwacht. In dat opzicht is het dus goed nieuws.
Toch is Wallinga "niet zonder meer optimistisch". Het zou namelijk kunnen dat er in Nederland, anders dan in Denemarken en het Verenigd Koninkrijk (waar de aannames uit de modellen vandaan komen), meer mensen worden opgenomen 'met' corona. De totale druk zou daardoor weer iets groter kunnen zijn. "Dat moeten we modelleren, en zien wat er uitkomt."
