Grote problemen op stroomnet, provincies willen kiezen wie aansluiting krijgt

De grote problemen op het stroomnet leiden ertoe dat provincies meer invloed willen. Ze willen kunnen kiezen wie wel een aansluiting krijgt, en wie niet, zegt het Interprovinciaal overleg (IPO).

"De problematiek wordt alleen maar groter", zegt Edward Stigter, gedeputeerde in Noord-Holland en bestuurslid van het IPO. "Je ontkomt er niet aan om te kiezen wat belangrijk is en wat minder belangrijk is."

De capaciteit op het stroomnet is een van de heikele punten in de energietransitie. Verduurzaming betekent in veel gevallen dat er meer capaciteit op dat stroomnet nodig is. Stroom moet bijvoorbeeld van een nieuw zonnepark naar een woonwijk die niet langer met gas, maar met elektriciteit wordt verwarmd. Of naar een straat waar steeds meer elektrische auto's opladen.

Niet bijbenen

Ook in de industrie betekent verduurzaming veelal overstappen op elektrische installaties. En nieuwe datacenters, zoals die van Facebook, hebben ook grote hoeveelheden stroom nodig. De pieken en dalen op het net zijn daarbij groter omdat wind en zon niet zoals een gascentrale aan of uit te zetten zijn.

Netbeheerders kunnen die ontwikkelingen ondanks grote geplande investeringen niet bijbenen. De voorzitter van het Nederlandse Klimaatakkoord, Ed Nijpels, pleitte daarom al voor een 'noodwet' voor het elektriciteitsnetwerk. Netbeheerder Liander ziet graag dat een gunstige regeling voor zonnepanelen eerder wordt afgebouwd.

Op dit moment geldt voor een aansluiting op het net dat degene die zich als eerst bij de netbeheerder meldt een aansluiting krijgt. "Dat kan tot ongelukkige situaties leiden', zegt Stigter. "Het kan betekenen dat je op maandag een aanvraag van een casino honoreert, terwijl je een dag erna nee moet verkopen aan een school of ziekenhuis."

"Maar er is niet één recept", zegt Stigter die toegeeft dat veel keuzes lastiger zullen zijn. "De ene keer kan industrie voorrang krijgen. De andere keer een woonwijk, of bijvoorbeeld een laadstation voor elektrische bussen."

De provincies willen de keuze wie een aansluiting krijgt ook niet alleen maken. Op regionaal niveau moet overlegd worden met gemeenten, netbeheerders en andere belanghebbenden, zoals ondernemers. De netbeheerders staan positief tegenover meer regie voor de provincies.

Het nieuwe kabinet trekt extra geld uit voor verzwaring van het stroomnet, maar met alleen meer geld ben je er nog niet, waarschuwen de netbeheerders. Niet alle plannen met betrekking tot verduurzaming en woningbouw kunnen tegelijk uitgevoerd worden. Netbeheerders hopen daarom snel op een kader waarbinnen afwegingen en keuzes gemaakt worden.