Tonga heeft waarschijnlijk nog een maand geen toegang tot internet
Het repareren van de enige onderzeese glasvezelkabel die Tonga in verbinding hield met de buitenwereld, duurt nog zeker een maand. Dat zegt topman Samiuela Fonua van kabelbedrijf Tonga Cable Ltd. Eerder werd nog uitgegaan van ongeveer drie weken.
De internationale telefoonlijn is inmiddels wel weer in de lucht, zegt telecombedrijf Digicel in een verklaring. Het bedrijf zei eerder al dat binnenlands telefoonverkeer mogelijk was na de uitbarsting.
Een speciaal schip is van plan om komend weekend vanuit Port Moresby, in Papoea-Nieuw-Guinea, naar het 4200 kilometer oostelijker gelegen Tonga te varen om reparaties aan de internetkabel uit te voeren.
Het schip moet eerst naar Samoa, dat ten noorden van Tonga ligt, om de nodige materialen op te halen. De reis tot aan Tonga duurt zo'n negen dagen, is de verwachting. Fonua zegt van geluk te spreken als de kabel binnen een maand gerepareerd is.
"Het kan ook langer duren", zegt hij. "De kabel bevindt zich in de zone van de vulkaan. We weten niet of die intact is, opgeblazen of ergens vastzit onder water. We weten niet of die misschien wel dieper begraven ligt."
Ondertussen komt er mondjesmaat informatie vanuit de eilandengroep. Zo is inmiddels duidelijk dat er minstens drie mensen zijn overleden na de uitbarsting van de vulkaan Hunga Tonga-Hunga Ha'apai van afgelopen zaterdag. Dat aantal kan nog oplopen. Op een aantal eilanden is de evacuatie begonnen.
Een dikke laag as ligt op de eilandengroep:
Op Mango Island, waar zo'n vijftig mensen wonen, zijn alle huizen verwoest, op Fonoifua Island staan nog twee huizen overeind en ook op Nomuka Island is de schade aanzienlijk.
Hulp op afstand
De Verenigde Naties bereiden zich voor om op afstand hulp te bieden aan de eilandengroep om zo een corona-uitbraak te voorkomen. Tonga is een van de weinige landen ter wereld waar geen corona heerst. "Een uitbraak zou rampzalig zijn", zegt VN-hulpcoördinator Jonathan Veitch. "Ze zijn erg voorzichtig geweest met het openen van hun grenzen, zoals veel eilanden in de Stille Oceaan, en dat komt door de geschiedenis van ziekte-uitbraken in de Stille Oceaan die hier hele samenlevingen hebben uitgeroeid."
Veitch zegt dat het mogelijk is om vliegtuigen met goederen te sturen. Hij is er niet zeker van dat er reddingswerkers naar het gebied gestuurd kunnen worden omdat Tonga een streng covid-beleid voert. De VN heeft 23 mensen die in het gebied werken. Daarnaast staan verschillende internationale ngo's klaar om hulp te bieden. Ook zij zullen geen personeel sturen, zegt Veitch.
Nieuw-Zeeland heeft twee schepen naar het gebied gestuurd. Een van de schepen vervoert 250.000 liter drinkwater en een ontziltingsinstallatie om nog eens 70.000 liter water per dag te produceren. Op het andere schip zit een duikteam om schade aan vaargeulen, havens en werfinfrastructuur te helpen beoordelen.
Ook Australië werkt aan hulp vanuit de lucht en over zee. Premier Morrison verwacht later vandaag een gesprek met zijn ambtsgenoot uit Tonga te voeren over wat het land nodig heeft aan hulp.
Vervuild drinkwater
Het Rode Kruis vreest intussen voor een watercrisis. De hulpdienst zegt dat zout water van de tsunami en vulkaanas in drinkwaterbronnen terecht is gekomen. Dat water is bedoeld voor tienduizenden inwoners van de eilandengroep.
"Het veiligstellen van toegang tot schoon drinkwater is een onmiddellijke prioriteit aangezien er een toenemend risico is op ziekten als cholera en diarree", zegt een woordvoerder van het Rode Kruis in een verklaring.
Van Japan en Nieuw-Zeeland tot aan de VS en Peru hebben kustgebieden rond de Stille Oceaan te kampen met de gevolgen van een tsunami:
