Desmond Tutu met respect herdacht: 'Hij laat een bevrijd Zuid-Afrika na'

Politici en organisaties halen herinneringen op aan de overleden aartsbisschop Demond Tutu. Vooral zijn strijd tegen apartheid en ongelijkheid en zijn opgewektheid worden geprezen.

"Zijn overlijden is een nieuw hoofdstuk in het afscheid nemen van een generatie voortreffelijke Zuid-Afrikanen, die ons een bevrijd land hebben nagelaten", reageert Cyril Ramaphosa, de president van Zuid-Afrika. "Desmond Tutu was een patriot die zijn gelijke niet kende."

De Keniaanse president Uhuru Kenyatta noemt Tutu een leider die "als geestelijke, vrijheidsvechter en vredestichter een hele generatie Afrikaanse leiders heeft geïnspireerd. Zij omarmden de niet-gewelddadige manier waarop hij streed voor vrijheid."

Ook de Britse premier Boris Johnson roemt de aartsbisschop als "een zeer belangrijke figuur in de strijd om een nieuw Zuid-Afrika te creëren". Hij prijst Tutu om zijn spirituele leiderschap en zijn "nooit aflatende goede gevoel voor humor".

De kleinste reus

"Zijn hart was groot genoeg om de hele wereld in liefde vast te houden", zegt Mpho Tutu in Trouw. De dochter van Tutu, die in Nederland woont en hier predikant is, vliegt maandag naar Zuid-Afrika voor de begrafenis van haar vader.

"Hij werd eens beschreven als de kleinste reus", zegt Mpho Tutu. "Hij verkeerde met de machtigen der aarde, en zat bij de kleinsten, de zwaksten, de armsten en de meest hulpbehoeftigen. Hij deed het met dezelfde liefde en lach."

In Kaapstad en Johannesburg reageren mensen verdrietig op de dood van Tutu:

Tutu was internationaal een van de gezichten van de strijd tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Hij stond naast Nelson Mandela toen die in 1990 zijn eerste toespraak hield na zijn vrijlating. De Mandela Foundation meldt dat hij "een leider, een denker en een hoeder" was.

"Zijn bijdrage aan de strijd tegen onrecht, zowel lokaal als globaal, staat op gelijke voet met zijn scherpe ideeën over de toekomst van de vrije mensheid."

De dalai lama koestert de vriendschap die hij had met de aartsbisschop. "Ik herinner mij de vele momenten dat wij samen waren, zoals de week hier in Dharamsala, waarop wij van gedachten konden wisselen hoe we vrede en vreugde konden brengen."

"Hij was een echte mensenvriend en een toegewijd voorvechter van mensenrechten. Het werk dat hij heeft gedaan voor de Zuid-Afrikaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie bood inspiratie voor mensen in de hele wereld."

Gevangene van hoop

The Elders, een denktank die zich bezighoudt met grote wereldproblemen waar Tutu tussen 2007 en 2013 aan het hoofd stond, is diep bedroefd over het overlijden van 'Arch', zoals hij zichzelf graag liet noemen.

"Onze organisatie zou niet zijn wat zij nu is zonder zijn passie, betrokkenheid en morele kompas", zegt Mary Robinson, die aan het hoofd staat van The Elders.

"Hij inspireerde mij om een 'gevangene van hoop' te zijn, zoals hij het zelf verwoordde. Arch werd over de hele wereld gerespecteerd om zijn toewijding aan rechtvaardigheid, gelijkheid en vrijheid."

Ook prinses Mabel werkte met Tutu bij The Elders. Zij was de eerste directeur, toen Tutu voorzitter was. Hij kwam altijd op voor mensen die niet gehoord werden, zegt ze. "Ik bekeek altijd met verbazing hoe hij ieder individu, iedere wereldleider en gemeenschapsleider kon charmeren in onze strijd voor gelijke rechten voor meisjes."

Ook ondernemer en medeoprichter van The Elders Richard Branson toont zich bedroefd. "De wereld heeft een gigant verloren. Hij was een heldhaftige leider; ondeugend, een diepgaand denker en een vriend. Hij gebruikte zijn enorme morele moed om verschillen te overbruggen."

Nederland

Ook het Nederlandse koninklijk huis heeft positieve herinneringen aan de Zuid-Afrikaan. "Hij gaf stem aan de hoop", schrijven koning Willem-Alexander, prinses Máxima en prinses Beatrix in een verklaring. "Zijn innemende persoonlijkheid en karakteristieke lach hadden een grote wervende kracht en hielpen velen op het pad naar verzoening."

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers spreekt over een "groot man die is heengegaan" en noemt hem iemand die "leefde wat hij preekte. Hij streed tegen het onrecht van apartheid en werkte aan verzoening in zijn land."