Omstreden Poolse mediawet aangenomen in onverwachte stemming
Het Poolse parlement heeft ingestemd met een omstreden mediawet. De invoering van de wet heeft direct gevolgen voor de kritische nieuwszender TVN24, die in Amerikaanse handen is. De stemming over de wet stond niet op de agenda van de Sejm, maar werd op het laatste moment besproken en behandeld. Dat duurde slechts een paar minuten.
Met deze wet wil de Poolse regering voorkomen dat bedrijven van buiten de EU meer dan 49 procent van de aandelen in mediabedrijven in bezit hebben. Volgens critici is de wet gericht tegen de zender TVN24, die kritisch bericht over de huidige Poolse regering.
Het bedrijf is in handen van de Amerikaanse mediagigant Discovery, die via een dochteronderneming in Nederland uitzendingen in Polen verzorgt. De Poolse regering kan met de nieuwe mediawet in de hand de zender het zwijgen opleggen.
Poolse journalistieke organisaties hebben opgeroepen tot massaal protest komende zondag. Ze spreken van de grootste aanval op de vrijheid van meningsuiting sinds 1989. "We willen niet dat Polen hetzelfde pad bewandelt als Rusland en Hongarije. De regering wil de onafhankelijke media sluiten. Ze weten dat hun belangrijkste tegenstander de waarheid is", melden ze in een open brief.
Razendsnelle stemming
In het parlement stemden 229 parlementariërs voor en 212 tegen. Het wetsvoorstel werd in september door de senaat tegengehouden, maar dat bezwaar is nu vernietigd. Een lid van de oppositie zegt dat ze 24 minuten voor de stemming op de hoogte werd gebracht dat er gestemd zou worden over de mediawet.
De stemming leidt ongetwijfeld tot spanningen met de Verenigde Staten, een trouwe bondgenoot van Polen. Volgens de Amerikaanse zaakgelastigde in Polen is de VS "extreem teleurgesteld" dat de wet is aangenomen.
President Duda is nog de enige die de wet kan tegenhouden. Of hij zijn handtekening onder de wet gaat zetten is nog maar de vraag. Hij heeft eerder bezwaren tegen de wet naar voren gebracht en vreest voor de Amerikaanse reactie als de wet wordt aangenomen. Duda liet vandaag weten de wet te bestuderen. "En het besluit zal genomen worden."
De zaakgelastigde van de VS in Warschau heeft Duda opgeroepen de vrijheid van meningsuiting en zakendoen te beschermen.
Ook TVN24 en moederbedrijf Discovery hebben hun hoop op Duda gevestigd. Volgens TVN is de mediawet een "ongekende aanval op de vrije media". De directie zegt vastbesloten te zijn om "de investeringen in Polen" te beschermen. Ook Discovery gebruikt soortgelijke bewoordingen, en zegt dat de uitslag van de stemming iedereen die wil investeren in Polen zou moeten alarmeren.
China en Rusland
Volgens regeringspartij PiS hebben buitenlandse bedrijven te veel macht in het Poolse medialandschap en hebben ze te veel invloed op het publieke debat. De partij stelt dat de wet landen als Rusland en China moet tegenhouden om invloed te krijgen over Poolse media.
PiS-leider Jaroslaw Kaczynski zegt dat staatsbedrijven TVN niet zullen kopen. Hij gaat ervan uit dat het bedrijf, ook in niet-buitenlandse handen, kritisch zal blijven berichten.
Op de wereldranglijst van vrije pers van Reporters Without Borders daalt Polen al enkele jaren. Het land zakte in zes jaar van plaats 18 naar de 64e plek.
