Forse toename financiële schade door online datingfraude: 'Ben al mijn geld kwijt'

• Jules Jessurun

  redacteur Online

De financiële schade door online datingfraude is dit jaar fors toegenomen. Volgens de Fraudehelpdesk, het meldpunt voor fraude in Nederland, stond de teller op 1 november al op bijna 6 miljoen euro. Dat kan tot eind december oplopen tot 7 miljoen. Over heel 2020 bedroeg de schade door online datingfraude 3,9 miljoen euro.

Gemiddeld werden slachtoffers dit jaar voor ongeveer 30.000 euro opgelicht, maar dit bedrag varieert sterk per slachtoffer. Opvallend is dat het aantal slachtoffers niet lijkt mee te groeien; per slachtoffer wordt meer geld afhandig gemaakt.

Een verklaring voor de forse stijging kan Tanya Wijngaarde van Fraudehelpdesk niet noemen. "Daar moeten wij nog verder onderzoek naar doen, maar je ziet dat bij andere vormen van fraude dit jaar de financiële schade ook forser is."

Ongeveer de helft van de slachtoffers werd benaderd via sociale media, de andere helft via datingapps en -sites. Uit privacyoverwegingen kan het meldpunt niet zeggen welke datingapps de slachtoffers gebruikten. Ook is duidelijk dat lang niet alle slachtoffers bij de helpdesk melding doen uit angst of schaamte.

De fraude verloopt volgens een vast patroon, vertelt Wijngaarde. "Iemand heeft online romantisch contact met een man of vrouw in het buitenland die zich presenteert als iemand anders." Deze persoon vraagt op gegeven moment om geld.

De oplichting kan maandenlang doorgaan. Volgens Wijngaarde creëren de oplichters met gestolen foto's, vervalste identiteitsbewijzen en soms valse bankwebsites een fictief personage. "Dat personage is het ideaalbeeld van de gemiddelde Europese alleenstaande."

Wijngaarde: "Soms vertelt de datingpartner actief te zijn in de wereld van beleggingen met cryptovaluta. Die haalt het slachtoffer over om ook mee te doen, om zo nóg meer geld te verdienen voor hun gezamenlijke toekomst. De inleg komt uiteraard nooit terug, want het gaat om nepbeleggingen."

Carine maakte het mee

De 66-jarige Carine (echte naam bekend bij de redactie) verloor ruim 30.000 euro door online datingfraude. Na het overlijden van haar man installeerde ze Tinder. Ze ontmoette op dat datingplatform een Fransman, althans: dat dacht ze. "Hij was heel vriendelijk en lief en zei precies de dingen die ik wilde horen."

Ze spraken zo'n zes maanden vooral via Tinder en via Google Hangouts, maar Carine hoorde nooit zijn stem. Toch was ze niet achterdochtig, zegt ze. "In het begin vroeg hij niet om geld. Dat kwam pas na een tijdje." De man zei dat hij een erfenis had gekregen, maar dat hij geld nodig had om die open te breken. Ze denkt dat ze in zijn praatjes trapte omdat ze nog rouwde om haar man: "Ik was hartstikke labiel."

Ze kwam uiteindelijk achter de fraude toen de man opnieuw om geld vroeg en zij dat niet meer had. "Dat geld vroeg ik toen aan mijn kinderen en doordat zij kritisch waren, is het balletje gaan rollen."

Carine deed aangifte, maar het geld ziet zij waarschijnlijk nooit meer terug omdat het naar een buitenlandse rekening werd overgemaakt. Ze belde uiteindelijk één keer naar de man en kreeg een "Engels sprekende man met een Indiaas accent" aan de lijn. Daarna heeft ze geen contact meer gehad.

Naast de financiële schade hebben slachtoffers van datingfraude ook last van psychische problemen, zegt Wijngaarde. "Mensen zijn maandenlang belazerd. Ook hebben ze allerlei persoonlijke informatie gedeeld en soms ook weinig verhullende foto's."

Ook zijn ze volgens haar door de gebeurtenissen vaak sociaal geïsoleerd geraakt. "Het is echt schrijnend. Ze hebben ruzie met familie of vrienden, vooral als de slachtoffers geld hebben geleend van vrienden, het spaargeld voor de studie van de kinderen hebben gebruikt of de hypotheek hebben verhoogd om een fraudeur te betalen. Ze zijn een illusie of een ideale partner armer."

Dat geldt ook voor Carine. "Het is heel stom, ik ben al mijn geld kwijt. Ik had gewoon een hartstikke leuk leven kunnen hebben. Nu moet ik alles bij elkaar schrapen. Je wordt zo veel gewaarschuwd en op het moment dat je dan zelf op zo'n datingsite komt, ga je er helemaal aan voorbij."