Geestelijk verzorgers zien werkdruk toenemen door corona: 'Mensen sterven heel snel'

Geestelijk verzorgers in verpleeghuizen, zorgcentra en ziekenhuizen ervaren extra drukte doordat weer meer mensen overlijden door corona. Ze moeten niet alleen mensen op hun sterfbed bijstaan; ook zieken, kwetsbare en eenzame ouderen en zorgpersoneel hebben meer behoefte aan geestelijke ondersteuning, ziet de Vereniging van Geestelijk Verzorgers (VGVZ).

In november waren er zo'n 3500 meer sterfgevallen dan normaal, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Met name oudere Nederlanders die langdurige zorg ontvangen, kwamen te overlijden.

Geestelijk verzorger Hub Vossen merkt dat ook in zijn Hamboskliniek in Kerkrade nu meer mensen overlijden aan corona:

"De drukte is zeker toegenomen. De covid-consulten nemen toe en dat is geen goed teken", zegt Mustafa Bulut. Hij werkt als geestelijk verzorger in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg en Waalwijk en het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch.

"Ongeveer de helft van de gesprekken die we doen, zijn coronaconsulten. Het valt me op hoe snel mensen sterven, hoe snel het klaar is als er corona bij komt kijken. Je hebt daardoor geen tijd om gesprekken in fasen te voeren. Alles moet nu in een keer."

Eenzaamheid

Judith van der Meij, geestelijk verzorger bij Zorgcentra De Betuwe, beaamt dat. Ze ziet dat veel ouderen de behoefte hebben aan een gesprek, vooral nu. "Door de besmettingen staat het sociale leven van de bewoners op z'n kop. Ze eten tijdelijk niet meer in het restaurant en hebben minder contact met anderen. Veel van hen zijn vaak al eenzaam. Degenen die al kwetsbaarder zijn, kunnen dit er moeilijk bij hebben. Daar ligt voor mij een taak, bij deze mensen zijn in een moeilijke periode in hun leven."

Ook de geestelijk verzorgers moeten tijdens bezoeken beschermende kleding aan. Voor patiënten is dat vervelend, weet Bulut, omdat ze vaak alleen nog behandelaars in pakken zien en niet de gezichten die daarbij horen. "Ik probeer met mijn stem mensen gerust te stellen. Maar het lastige is dat er door een zuurstofmasker steeds ruis is, dat maakt het moeilijk om iemand te verstaan. En je wilt niet harder praten als er nog iemand anders op de kamer ligt."

Niet alleen patiënten, ook familie en zorgpersoneel vragen soms om bijstand. "Vorige week overleden er drie mensen aan corona, in een van de kleinere locaties waar ik werk", zegt Van der Meij. "Dat doet veel met de bewoners, maar ook met het personeel. Het heeft ook impact op de sfeer. Ook worstelt de familie soms met de schuldvraag als een oudere besmet raakt."

Tijdsdruk

Typisch voor de coronatijd is de tijdsdruk waaronder het personeel moet werken, ziet Bulut. De geestelijke verzorger kan ondersteuning bieden, bijvoorbeeld in het contact met de familie. "Soms wil een coronapatiënt niet praten over de dood, terwijl hij mogelijk dezelfde dag nog kan overlijden. Dan help ik artsen om te bedenken wat ze kunnen doen en hoe de boodschap draaglijk bij de familie kan worden gebracht."

Hoewel het werk vaak emotioneel zwaar is en niet ophoudt na kantoortijd, ervaren de geestelijke verzorgers veel voldoening in hun werk, zeggen ze. Bulut: "Recent las ik een gebed voor uit de Koran, bij een Turkse coronapatiënt die op het punt stond geïntubeerd te worden. Omringd door zijn familie viel hij rustig in slaap. De aanwezige anesthesist sprak daar haar verbazing over uit, ze had hem geen aanvullende rustgevende middelen hoeven geven. Voor de familie was het een heel kostbaar moment, vooral omdat hij later is overleden."